محمد بن علی بن ابی‌طالب
 آرامگاه جمعی شهدای کربلا | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| خویشاوندان | امام علی(ع)؛ امام حسن(ع)؛ امام حسین(ع). |
| وفات | ۶۱ق ، کربلا |
| علت وفات | شهادت در رکاب امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام حسین (ع) |
محمد بن علی بن ابی‌طالب، مشهور به محمد اصغر (شهادت ۶۱ق) از فرزندان امام علی(ع) و از شهدای کربلا. وی در حمایت از برادرش امام حسین(ع) از مدینه به همراه وی به کربلا رفت و در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید.
نام و نسب
از فرزندان امام علی(ع) مشهور به محمد اصغر کوچک‌تر از محمد حنفیه برخی او را با ابوبکر بن علی یکی می‌دانند[۱] نام مادرش را لیلی دختر مسعود ارمیه ذکر کرده‌اند. برخی مادرش را کنیز و برخی هم اسماء بنت عمیس نقل کرده‌اند.[۲]
ویژگی‌ها
درباره فضایل او نوشته‌اند: «رزمنده و چالاک، وفادار به امام حسین(ع)، بصیر و دین‌شناس، صبور، عالم به قرآن و معارف»[۳]
شهادت
وی در حمایت از برادرش امام حسین(ع) از مدینه به همراه وی به کربلا رفت و در رکاب او در ۳۶ سالگی شهید شد. گفته شده او به دست زحر بن بدر نخعی، یا بر اثر اصابت تیر عبدالله بن عقبه غنوی به شهادت رسیده است.[۴] سر او را روز عاشورا مردی از بنی‌ابان بن دارم، از تن جدا کرد.[۵]
رجز
در کربلا، حین جنگیدن این شعر را می‌خواند:
ترجمه: پدر بزرگوار من امام علی(ع) است که دارای افتخار فراوانی می‌باشد. افتخار او از طرف هاشم است که شخصی راستگو و کریم و بزرگوار بود
این حسین(ع) پسر پیامبر مرسل است. ما به وسیله شمشیر آبدار و برنده از او حمایت خواهیم کرد. جان من به فدای چنین برادر بزرگواری باد. پروردگارا مرا پاداشی بسیار ببخش.
نام وی در زیارت شهدا
نام وی در زیارت شهدا آمده است:
«السَّلَامُ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ قَتِیلِ الْأَبَانِی الدَّارِمِی (لَعَنَهُ اللهُ) وَ ضَاعَفَ عَلَیهِ الْعَذَابَ الْأَلِیمَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَیک یا مُحَمَّدُ وَ عَلَی أَهْلِ بَیتِک الصَّابِرِینَ؛ سلام بر محمد بن امیرالمؤمنین که توسط أبانی دارمی کشته شد. خدای قاتلش را لعنت کند و عذاب دردناک را هر چه بیشتر بر او بیفزاید. درود خدا بر تو‌ای محمد و بر خاندان صبور تو باد.»[۶]
پانویس
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۴؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۵۹.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۳۰.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۳۰.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۳۰.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۳۰.
- ↑ ابن طاووس، الاقبال الاعمال، ۱۳۷۶ش، ص۵۷۷-۵۷۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۴۵.
منابع
- منبع اصلی: آیینه داران آفتاب (پژوهش و نگارش نواز زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله)، محمدرضا سنگری، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۸۷ش.
- ابن طاووس، علی بن موسی؛ الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبارالائمة الاطهار، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۱۳ق.