حدیث طیر مشوی: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←محتوا: افزودن یک جمله |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←اعتبار |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==اعتبار== | ==اعتبار== | ||
عالمان شیعه حدیث طیر را [[حدیث متواتر|متواتر]] دانسته‌اند. گروهی از محدثان [[اهل‌سنت]] نیز صحت و اعتبار آن را تأیید کرده‌اند.<ref>حسنی مغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> | عالمان شیعه حدیث طیر را [[حدیث متواتر|متواتر]] دانسته‌اند.<ref>حسنی مغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> گروهی از محدثان [[اهل‌سنت]] نیز صحت و اعتبار آن را تأیید کرده‌اند.<ref>حسنی مغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> | ||
حدیث طیر را چند تن از [[صحابه]]، با مضامین نزدیک به هم نقل کرده‌اند؛ ازجمله آنها [[سفینه خادم حضرت محمد(ص)]]،<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۸۲، ح۶۴۳۷.</ref> سدی کبیر به نقل از اَنَس بن مالک،<ref>تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰.</ref> یحیی بن کثیر از انس بن مالک،<ref>طبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۰۷.</ref> عثمان بن طویل از انس بن مالک،<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، دار الفکر، ج۶، ص۲۵۸.</ref> عبدالله بن انس بن مالک از پدرش،<ref>ابن‌كثير، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۱؛ ابن‌حجر عسقلانی، المطالب العالية، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۱۰۸.</ref> و [[علی بن عبدالله بن عباس]] از پدرش<ref>ذهبی، میزان الإعتدال، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۲۳۲.</ref> هستند. | حدیث طیر را چند تن از [[صحابه]]، با مضامین نزدیک به هم نقل کرده‌اند؛ ازجمله آنها [[سفینه خادم حضرت محمد(ص)]]،<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۸۲، ح۶۴۳۷.</ref> سدی کبیر به نقل از اَنَس بن مالک،<ref>تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰.</ref> یحیی بن کثیر از انس بن مالک،<ref>طبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۰۷.</ref> عثمان بن طویل از انس بن مالک،<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، دار الفکر، ج۶، ص۲۵۸.</ref> عبدالله بن انس بن مالک از پدرش،<ref>ابن‌كثير، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۱؛ ابن‌حجر عسقلانی، المطالب العالية، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۱۰۸.</ref> و [[علی بن عبدالله بن عباس]] از پدرش<ref>ذهبی، میزان الإعتدال، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۲۳۲.</ref> هستند. | ||
نسخهٔ ۹ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۰
| حدیث طیر مشوی | |
|---|---|
| اطلاعات روایت | |
| موضوع | اثبات اولویت حضرت علی (ع) |
| صادره از | پیامبر اسلام(ص) |
| راوی اصلی | انس بن مالک |
| اعتبار سند | حدیث متواتر |
| منابع شیعه | الإفصاح شیخ مفید، الفصول المختاره سید مرتضی |
| منابع سنی | مسند ابی یعلی، التاریخ الکبیر بخاری، البدایه و النهایه ابن کثیر |
| احادیث مشهور | |
| حدیث سلسلةالذهب • حدیث ثقلین • حدیث کساء • مقبوله عمر بن حنظلة • حدیث قرب نوافل • حدیث معراج • حدیث ولایت • حدیث وصایت • حدیث جنود عقل و جهل • حدیث شجره | |
حدیث طَیر مَشوِی(حدیث مرغ بریان)، روایتی در فضیلت حضرت علی(ع) است که بنابر محتوای آن، پیامبر(ص) قصد تناول گوشت پرنده‌ای بریان را داشت و از خدا خواست با محبوب‌ترینِ خلق هم‌غذا شود، طولی نکشید که علی(ع) آمد و با او هم‌غذا شد. این روایت در منابع شیعه و اهل سنت آمده است. گفته شده ۹۰ تن از راویان این حدیث را، از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.
متن حدیث
إنَّ النَّبِی(ص) کانَ عِندَهُ طائِرٌ، فَقالَ: اللَّهُمَ ائتِنی بِأَحَبِّ خَلقِک إلَیک؛ یأکلُ مَعی مِن هذَا الطَّیرِ. فَجاءَ أبو بَکرٍ، فَرَدَّهُ، ثُمَّ جاءَ عُمَرُ، فَرَدَّهُ، ثُمَّ جاءَ عَلِی، فَأَذِنَ لَهُ.
برای پیامبر(ص) مرغی آورده شده بود. پیامبر فرمود: خدایا، محبوب‌ترین خلق خود را نزد من بفرست تا از این مرغ بخورد. پس از آن ابوبکر آمد، ولی پیامبر او را نپذیرفت. سپس عمر آمد، او را هم نپذیرفت. سپس علی آمد، به او اجازه داد.[۱]
محتوا
بر اساس حدیث طیر مشوی، امام علی(ع) پس از پیامبر اسلام(ص) محبوب‌ترین خلق خدا نزد او است.[۲] در این روایت آمده است که پیامبر(ص) قصد تناول گوشت پرنده‌ای بریان را داشت و از خدا خواست با محبوب‌ترینِ خلق هم‌غذا شود و علی(ع) آمد و با او هم‌غذا شد.[۳] پیش از امام علی ابوبکر و عمر نیز نزد پیامبر آمده بودند اما رسول خدا آن دو را برگردانده بود.[۴] در برخی از نقل‌های حدیث آمده است که پس از دعای پیامبر هر یک از عایشه و حفصه دعا کردند که پدر خودشان با پیامبر هم‌غذا شود.[۵] همچنین از انس بن مالک نقل کرده‌اند: من من دوست داشتم این فرد سعد بن عباده باشد؛ ازاین‌رو وقتی حضرت علی(ع) به در خانه پیامبر آمد، او را رد کردم، اما طولی نکشید علی دوباره آمد و با پیامبر هم‌غذا شد.[۶]
اعتبار
عالمان شیعه حدیث طیر را متواتر دانسته‌اند.[۷] گروهی از محدثان اهل‌سنت نیز صحت و اعتبار آن را تأیید کرده‌اند.[۸]
حدیث طیر را چند تن از صحابه، با مضامین نزدیک به هم نقل کرده‌اند؛ ازجمله آنها سفینه خادم حضرت محمد(ص)،[۹] سدی کبیر به نقل از اَنَس بن مالک،[۱۰] یحیی بن کثیر از انس بن مالک،[۱۱] عثمان بن طویل از انس بن مالک،[۱۲] عبدالله بن انس بن مالک از پدرش،[۱۳] و علی بن عبدالله بن عباس از پدرش[۱۴] هستند.
بنابر نقل ابن‌کثیر دمشقی عالم اهل سنت، نود تن این حدیث را تنها از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.[۱۵] با این حال ابن‌کثیر گفته است: قلبم این حدیث را نمی‌پذیرد، هرچند روایان آن بسیار است.[۱۶] علامه امینی در پاسخ به ابن‌کثیر، قلب وی را مهر زده از سوی خدا دانسته و گفته است: انکار حدیث طیر با وجود ادله مذکور، معنا ندارد.[۱۷]
بنا به نقل ابن شهر آشوب، سید اسماعیل حِمْیَری شاعر قرن دوم قمری (درگذشت ۱۷۹ق)، ماجرای حدیث طیر را به نظم درآورده است که این‌گونه آغاز می‌شود: الگو:شعر۲
استفاده‌های کلامی
حدیث طیر مشوی را فضایل امام علی(ع) شمرده‌اند[۱۸] متکلمان شیعه از این حدیث برای اثبات اولویت حضرت علی (ع) استفاده کرده‌اند.[۱۹]
شیخ مفید با اتکا به دلالت روایت طیر بر محبوب‌ترین مخلوق بودن امام علی(ع) نزد خداوند، لازمه آن را برترین‌بودن امام علی می‌داند؛ چراکه به‌باور او، سرچشمه محبت خداوند در حق است، نه از روی هوای نفس و از همین رو وقتی علی(ع) محبوب‌ترین و در نتیجه برترین مخلوق خداوند باشد، ثابت می‌شود که او امام است؛ چراکه تقدیم مفضول بر فاضل در نبوت و خلافت عامه از سوی خداوند جایز نیست.[۲۰] سیدِ مرتضی در الفصول المختاره با نقل سخن شیخ مفید تأکید کرده که محبوب‌ترین مخلوق نزد خداوند، ثوابی بیشتر از همه دارد و چنین کسی بدون شک از همه مخلوقات عمل و عبادت بیشتر و برتری دارد. به‌باور سیدِ مرتضی، همین دلیلی است بر فضیلت امام علی(ع) نسبت به تمام مردم به‌جز پیامبر اسلام(ص).[۲۱]
آثار مرتبط
به گفته ابن کثیر دمشقی عالم اهل سنت، درباره حدیث طیر و جمع‌آوری الفاظ آن آثار مستقلی نوشته شده است: ابوبکر بن مردویه، محمد بن احمد بن حمدان و محمد بن جریر طبری در این باره آثاری دارند، همچنین ابوبکر باقلانی متکلم اهل سنت، کتابی در رد آن نگاشته است.[۲۲] همچنین میرحامد حسین جلد سیزدهم (دفتر چهارم از منهج دوم) عبقات الانوار را به این حدیث اختصاص داده است و اسناد آن را از طرق اهل‌سنت با ذکر نام روات و نقد هر حدیث به تفصیل ذکر کرده است.[۲۳] این دفتر در ۷۳۶ صفحه در دو مجلّد در سال ۱۳۰۶ق در لکهنو چاپ شده است.[۲۴]
پانویس
- ↑ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰؛ تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵.
- ↑ مفید، الافصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳؛ گنجی شافعی، کفایة‌الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۱.
- ↑ تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵.
- ↑ تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵.
- ↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۰.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۰.
- ↑ حسنی مغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.
- ↑ حسنی مغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۸۲، ح۶۴۳۷.
- ↑ تمیمی موصلی، مسند ابی‌یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰.
- ↑ طبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۰۷.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، دار الفکر، ج۶، ص۲۵۸.
- ↑ ابن‌كثير، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۱؛ ابن‌حجر عسقلانی، المطالب العالية، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۱۰۸.
- ↑ ذهبی، میزان الإعتدال، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۲۳۲.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.
- ↑ امینی، الغدیر، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۸-۳۰۹.
- ↑ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به مفید، الافصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳؛ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.
- ↑ مفید، الافصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.
- ↑ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.
- ↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۳.
- ↑ نگاه کنید به میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۱۳.
- ↑ «عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار علیهم‌السلام»
منابع
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، تحقیق سعد بن ناصر، ریاض، دار العاصمة و دار الغیث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
- ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
- امینی، عبدالحسین، موسوعة الغدير في الكتاب والسنة والأدب، تحقیق مرکز الغدير للدراسات الإسلامية: زیرنظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، موسسه دائرة معارف الفقه الإسلامي، ۱۳۸۸ش/۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م.
- بخاری، محمد بن إسماعیل، التاریخ الکبیر، تحقیق سید هاشم ندوی، دار الفکر، بی‌تا.
- تمیمی موصلی، احمد بن علی، مسند أبی یعلی، تحقیق حسین سلیم اسد، دمشق، دار المأمون للتراث، ۱۴۰۴ق.
- حسنی مغربی، احمد بن محمد، فتح الملک العلی بصحة حدیث باب مدینة العلم علی، تحقیق محمدهادی امینی، تهران، مکتبة الامام امیر المؤمنین علی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، میزان الإعتدال، تحقیق شیخ علی محمد معوض و شیخ عادل أحمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۹۹۵م.
- سید مرتضی، علی بن حسین، الفصول المختارة، تحقیق سید علی میرشریفی، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الإفصاح فی إمامة أمیر المؤمنین، قم، مؤسسة البعثة، ۱۴۱۲ق.
- طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الأوسط، تحقیق طارق بن عوض الله و عبد المحسن بن إبراهیم الحسینی، القاهرة، ناشر دار الحرمین، ۱۴۱۵ق.
- طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، الموصل، مکتبة الزهراء، ۱۴۰۴ق.
- «عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار علیهم‌السلام»، بنیاد فرهنگی امامت، تاریخ درج مطلب: ۶ دی ۱۳۹۴ش، تاریخ مشاهده ۱۱ آبان ۱۳۹۸ش.
- گنجی الشافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب، تصحیح محمدهادی امینی، تهران، دار إحیاء تراث اهل البیت(ع)، ۱۴۰۴ق.
- نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب، تحقیق أحمد میرین البلوشی، کویت، مکتبة المعلا، ۱۴۰۶ق.
- میرحامد حسین، عبقات الانوار فی اثبات امامة الائمة الاطهار، اصفهان، کتابخانه امیر المؤمنین، ۱۳۶۶ش.
پیوند به بیرون
| آیات | آیه ولایت • آیه اولیالامر • آیه تطهیر • آیه مباهله • آیه صادقین • آیه خیر البریه • آیه اکمال • آیه تبلیغ • آیه انذار • آیه اخوت • آیه اطعام • آیه ود • آیه لیلة المبیت • آیه انفاق • آیه نجوا • آیه شاهد • آیه نصر • آیه سقایة الحاج • آیه ۲۰ سوره توبه • آیه علمالکتاب • آیه ۵۶ سوره مائده • آیه اهله |  | |||
|---|---|---|---|---|---|
| روایات | |||||
| القاب | |||||
| کتاب‌ها |
| ||||
| وقایع | مولود کعبه • لیلة المبیت • ازدواج با حضرت فاطمه • رد الشمس • واقعه غدیر • عید غدیر • مباهله • پنجتن • اصحاب کساء • خاتمبخشی • سد الابواب • ابلاغ آیات برائت • ماجرای تهنیت • ماجرای کسر اصنام | ||||
| وابسته | |||||
