حَبیب‌ُالله به‌معنای دوست و محبوب خدا[۱] از لقب‌های حضرت محمد(ص) است.[۲] این لقب در برخی از روایات و زیارت‌نامه‌ها برای امام علی(ع)،[۳] امام حسن(ع)[۴] و امام حسین(ع)[۵] نیز استفاده شده است.
کلینی (درگذشت: ۳۲۹ق)، در کتاب الکافی با بیان روایاتی از امامان شیعه، لقب حبیب‌الله را به رسول خدا نسبت داده است.[۶] در زیارت ناحیه مقدسه به پیامبر با عبارت «أَلسَّلامُ عَلی مُحَمَّد حَبیب‌الله» سلام داده شده[۷] و بنابر روایتی که سید مرتضی، فقیه و مُتَکَلِّم امامی، نقل کرده، امام کاظم(ع) با عبارت «أنا ابن‌مُحَمَّد(ص) حبيب‌الله»، خودش را معرفی کرده است.[۸] همچنین به نقل از تفسیر فرات کوفی، امام باقر(ع)، حضرت فاطمه(س) را با تعبیر «بِنت حَبيب‌اللَّه» خطاب کرده است.[۹]
شیخ صدوق (درگذشت: ۳۸۱ق)، در کتاب من لایحضره الفقیه با بیان زیارت‌نامه‌ای برای امام علی(ع)، لقب حبیب‌الله را به ایشان نیز نسبت داده است.[۱۰] علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار روایتی نقل می‌کند که هرگاه حضرت محمد(ص)، امام علی(ع) را ملاقات نمی‌کرد، می‌فرمود: «أين حبيب‌الله و حبيب رسوله؟ کجاست محبوب خدا و محبوب رسول خدا؟»[۱۱]
علامه مجلسی نیز با نقل زیارت‌نامه امام حسن مجتبی(ع)، تعبیر حبیب‌الله را به ایشان نسبت داده است.[۱۲] همچنین در زیارت رجبیه، با عبارت «السَّلَامُ عَلَیك یا حَبِیب‌الله وَ ابنَ‌حَبِیبِهِ» به امام حسین(ع) سلام داده شده است.[۱۳]
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه «حبب».
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۱۰۴.
- ↑ صدوق، من‌لایحضره‌الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۱۳.
- ↑ سید بن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۲.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۵۲؛ ج۶، ص۵۲-۵۳.
- ↑ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۹۷.
- ↑ سیدمرتضی، الأمالی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، ج۱، ص۱۹۹.
- ↑ کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰ق، ص۲۶۹.
- ↑ صدوق، من‌لایحضره‌الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۸، ص۲۹۹.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۱۳.
- ↑ سید بن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۲.
منابع
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۹ق.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، تهران، دارالکتب الإسلامیه، ۱۴۰۹ق.
- سید مرتضی، الأمالی، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، بی‌تا.
- صدوق، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- كوفى، فرات بن ابراهيم، تفسير فرات الكوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۴۱۰ق.
- مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، بیروت،دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.