اسدالله (لقب)
اَسَدُالله لقب امام علی(ع)[۱] و حمزة بن عبدالمُطَّلِب[۲] است. اسدالله به‌معنای شیر خدا، کنایه از شجاعت است.
پیامبر(ص)، امام علی(ع) را به اسدالله و اسدالرسول ملقب کرده است.[۳] در برخی از منابع، از امام علی به اسدالله الغالب (شیر خدا که پیروز است) نیز یاد شده است.[۴]
شیعیان، اسدالله الغالب را لقب امام علی می‌دانند. اسدالله و ترجمه آن شیر خدا، در ادبیات فارسی بازتاب یافته و در اشعار شاعران فارسی‌زبان همچون کسائی مروزی،[۵] سعدی،[۶] عَطّار نیشابوری،[۷] و عُبَید زاکانی[۸] به‌کار رفته است.
حمزة بن عبدالمطلب را به دلیل شجاعت در جنگ‌ها، اسدالله[۱۰] و لیث‌الله می‌نامیدند.[۱۱] پیامبر(ص) او را به عنوان اسدالله و اسد رسول‌الله معرفی کرده است.[۱۲] بر پایه روایتی که در الکافی از کتب اربعه شیعه آمده، بر ستون عرش نوشته شده که حمزه «اسدالله و اسد رسول‌الله» است.[۱۳]
حمزه در جنگ بدر در رَجَزی،[یادداشت ۱] خود را اسدالله و اسد رسول‌الله معرفی کرد.[۱۴] در زیارتنامه‌ای که از امامان(ع) نقل شده با همین لقب به او سلام داده شده است.[۱۵]
بنابر گزارشی که از اسامی ثبت‌شده در اداره ثبت‌احوال ایران منتشر شده اسدالله جزو ۱۰۰ نام برتر مردانه ایرانیان در بازه زمانی ۱۲۹۷ تا ۱۳۸۰ش بوده است.[۱۶]
پانویس
- ↑ ابنشهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۲۵۹.
- ↑ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۹.
- ↑ ابنشهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۲۵۹.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۴، ص۲۶۸.
- ↑ کسایی مروزی، دیوان اشعار، مدح حضرت علی(ع).
- ↑ سعدی، مواعظ، قصاید، قصیده ش۱.
- ↑ عطار نیشابوری، منطق الطیر، فی فضیلة امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب رضی‌الله عنه.
- ↑ عبید زاکانی، دیوان اشعار، ترکیبات، در توحید و منقبت.
- ↑ شهریار، دیوان شهریار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۹۳۸.
- ↑ ابن‌حیون مغربی، شرح الاخبار، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۲۸.
- ↑ ابن‌حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۱۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۵.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۲۴.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۸؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۴.
- ↑ ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۲.
- ↑ « گزارشی جالب از یکصد نام برتر ایرانیان در قرن حاضر».
یادداشت
- ↑ شعری که به هنگام جنگ هر یک از طرفین در ستایش قوم و افتخارات خویش می خوانند. (فرهنگ معین)
منابع
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
- ابن‌حیون مغربی، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار علیهم‌السلام، تصحیح: محمدحسین حسینی جلالی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۹ق.
- ابنشهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب علیهم‌السلام، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
- ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تصحیح: عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویة، ۱۳۵۶ش.
- سعدی، مصلح بن عبدالله، مواعظ، نسخه گنجور.
- شهریار، سید محمدحسین، دیوان شهریار، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه، ۱۳۸۵ش.
- عبید زاکانی، عبیدالله، دیوان اشعار، نسخه گنجور.
- عطار نیشابوری، منطق الطیر، نسخه گنجور.
- کسایی مروزی، ابوالحسن، دیوان اشعار، تصحیح محمدامین ریاحی، نسخه گنجور.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
- « گزارشی جالب از یکصد نام برتر ایرانیان در قرن حاضر»، آی‌تل، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۲ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تصحیح: جمعی از محققان، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تصحیح: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق: مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.