سوره ضحی: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Salvand جز ←متن سوره: اصلاح تیتر |
imported>Salvand جز ←معرفی سوره: اصلاح ساختار |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''سوره ضحی''' یا '''والضحی''' نود و سومین سوره [[قرآن]] است. این [[سوره مکی]] با ۱۱ آیه از جمله سوره‌هایی است که یک‌جا بر [[پیامبر اسلام(ص)]] نازل شده است. این سوره بعد از مدتی که بر پیامبر وحی نازل نشده بود و کافران بر ایشان خرده گرفتند که خداوند او را رها کرده است، بر پیامبر نازل شد و آن حضرت را خوشنود کرد. سوره ضحی خطاب به پیامبر می‌گوید که خداوند تو را رها نکرده است و نعمت‌های پروردگار را بر آن حضرت می‌شمارد و سفارش یتیمان و سائلان را به پیامبر می‌کند و از او می‌خواهد که نعمت‌های خداوند را به مردم بازگو کند. | '''سوره ضحی''' یا '''والضحی''' نود و سومین سوره [[قرآن]] است. این [[سوره مکی]] با ۱۱ آیه از جمله سوره‌هایی است که یک‌جا بر [[پیامبر اسلام(ص)]] نازل شده است. این سوره بعد از مدتی که بر پیامبر وحی نازل نشده بود و کافران بر ایشان خرده گرفتند که خداوند او را رها کرده است، بر پیامبر نازل شد و آن حضرت را خوشنود کرد. سوره ضحی خطاب به پیامبر می‌گوید که خداوند تو را رها نکرده است و نعمت‌های پروردگار را بر آن حضرت می‌شمارد و سفارش یتیمان و سائلان را به پیامبر می‌کند و از او می‌خواهد که نعمت‌های خداوند را به مردم بازگو کند. | ||
==معرفی سوره== | ==معرفی سوره== | ||
سوره | * '''نامگذاری''' | ||
این سوره را '''ضُحیٰ''' و '''والضحیٰ''' نامیده‌اند. «ضحی» به معنای روز و روشنایی است. سبب این نامگذاری این است که خداوند در آغاز سوره به ضحی قسم یاد می‌کند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵. </ref> | |||
* '''ترتیب و محل نزول''' | |||
سوره ضحی جزو [[سوره‌های مکی]] و در [[ترتیب نزول]]، یازدهمین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، نود و سومین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام [[قرآن]] جای دارد. | |||
* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها''' | |||
سوره ضحی ۱۱ آیه، ۴۰ کلمه و ۱۶۵ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو [[سوره‌های مفصلات]] است. گفته شده سوره ضحی یکی از چهارده سوره‌ای است که یک‌جا بر پیامبر(ص) نازل شده است.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵. </ref> | |||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۴۱
 | |
| شماره سوره | ۹۳ |
|---|---|
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۱۱ |
| مکی/مدنی | مکی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۱۱ |
| تعداد کلمات | ۴۰ |
| تعداد حروف | ۱۶۵ |
سوره ضحی یا والضحی نود و سومین سوره قرآن است. این سوره مکی با ۱۱ آیه از جمله سوره‌هایی است که یک‌جا بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. این سوره بعد از مدتی که بر پیامبر وحی نازل نشده بود و کافران بر ایشان خرده گرفتند که خداوند او را رها کرده است، بر پیامبر نازل شد و آن حضرت را خوشنود کرد. سوره ضحی خطاب به پیامبر می‌گوید که خداوند تو را رها نکرده است و نعمت‌های پروردگار را بر آن حضرت می‌شمارد و سفارش یتیمان و سائلان را به پیامبر می‌کند و از او می‌خواهد که نعمت‌های خداوند را به مردم بازگو کند.
معرفی سوره
- نامگذاری
این سوره را ضُحیٰ و والضحیٰ نامیده‌اند. «ضحی» به معنای روز و روشنایی است. سبب این نامگذاری این است که خداوند در آغاز سوره به ضحی قسم یاد می‌کند.[۱]
- ترتیب و محل نزول
سوره ضحی جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، یازدهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، نود و سومین سوره است[۲] و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.
- تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره ضحی ۱۱ آیه، ۴۰ کلمه و ۱۶۵ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مفصلات است. گفته شده سوره ضحی یکی از چهارده سوره‌ای است که یک‌جا بر پیامبر(ص) نازل شده است.[۳]
محتوا
این سوره با دو سوگند آغاز می‌شود؛ سپس به پیامبر اسلام(ص) بشارت می‌دهد كه خدا هرگز تو را رها نکرده است. بعد به او نوید می‌دهد كه خداوند آنقدر به او عطا خواهد کرد كه خشنود شود. در آخرین بخش، گذشتۀ زندگانی پیامبر را یادآوری می‌کند كه خداوند چگونه او را همیشه مشمول رحمت خود قرار داده و در سخت‌ترین لحظات زندگی حمایتش کرده است؛ از همین رو در آیات پایانی به او دستور می‌دهد كه به شكرانه این نعمت‌ها با یتیمان و مستمندان مهربانی كند و نعمت خدا را بازگو کند.[۴]
شأن نزول
درباره شأن نزول سوره ضحی گفته شده است مدتی بر پیامبر(ص) وحی نازل نشد؛ به همین دلیل برخی دشمنان، او را شماتت می‌کردند که خداوند پیامبر(ص) را رها کرده است. بعد از این واقعه سوره ضحی نازل شد و آن حضرت را شاد کرد.[۶]
همچنین برخی از مفسران شیعه[۷] و اهل‌سنت[۸] در شأن نزول آیه پنجم گفته‌اند: پیامبر(ص) دید دخترش فاطمه(س) عبایی از پوست شتر دارد و فرزندان خود را شیر می‌دهد و با دست آرد می‌سازد؛ پس گریه کرد و گفت: دخترم! تلخی دنیا را در برابر شیرینی آخرت تحمل کن. سپس آیه ۵ سوره والضحی نازل شد: «وَلَسَوْفَ یعْطِیكَ رَبُّكَ فَتَرْضَی: و به‌زودی پروردگارت بخششی به تو خواهد داد تا خشنود شوی».[۹]
فضیلت
از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده‌اند که هرکس سوره والضحی را بخواند، شفاعت محمد(صلی‌الله علیه و آله) در روز قیامت بر او واجب می‌شود و ثوابی به تعداد ده‌برابر همه سائل‌ها و یتیمان می‌برد.[۱۰]
در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که کسی که سوره‌های والضحی، واللیل، انشراح و شمس را در شب یا روز بسیار بخواند، در روز قیامت همه چیزهایی که در نزد اوست به نفع او شهادت می‌دهند؛ حتی مو، پوست، گوشت، استخوان، خون، رگ‌ها و عصب‌هایش.[۱۱]
متن و ترجمه
سوره ضحی
| مـتـن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ وَالضُّحَىٰ ﴿١﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَىٰ ﴿٢﴾ مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَىٰ ﴿٣﴾ وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَّكَ مِنَ الْأُولَىٰ ﴿٤﴾ وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَىٰ ﴿٥﴾ أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَىٰ ﴿٦﴾ وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَىٰ ﴿٧﴾ وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَىٰ ﴿٨﴾ فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ ﴿٩﴾ وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿١٠﴾ وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ ﴿١١﴾ |
به نام خداوند رحمتگر مهربان سوگند به روشنايى روز، (۱) سوگند به شب چون آرام گيرد، (۲) [كه] پروردگارت تو را وانگذاشته، و دشمن نداشته است. (۳) و قطعاً آخرت براى تو از دنيا نيكوتر خواهد بود. (۴) و بزودى پروردگارت تو را عطا خواهد داد، تا خرسند گردى. (۵) مگر نه تو را يتيم يافت، پس پناه داد؟ (۶) و تو را سرگشته يافت، پس هدايت كرد؟ (۷) و تو را تنگدست يافت و بى‌نياز گردانيد؟ (۸) و اما [تو نيز به پاس نعمت ما] يتيم را ميازار، (۹) و گدا را مران، (۱۰) و از نعمت پروردگار خويش [با مردم] سخن گوى. (۱۱) |
| سوره پیشین: سوره لیل |
سوره ضحی سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی |
سوره پسین: سوره شرح |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
منابع
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسه البعثه، قسم الدراسات الاسلامیه، قم، ۱۳۸۹ش.
- ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۲ق.
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، انتشارات دوستان، تهران،۱۳۷۷ش.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)، قم ۱۴۰۴ق.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت ۱۳۹۳ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۲ش.
پیوند به بیرون
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۸ش۲، ج۵، ص۵۲۱.
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، ۱۳۹۳ق، ج۲۰، ص۳۱۰.
- ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، ۱۳۹۳ق، ج۲۰، ص۳۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۸ش۲، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ ثعلبی، احمد ابن محمود، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۲۲۵. سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۶۱.
- ↑ ترجمه آیه از حسین انصاریان.
- ↑ بحرانی، هاشم ابن سلیمان، ۱۳۸۹ش، ج ۵، ص۶۸۱.
- ↑ بحرانی، هاشم ابن سلیمان، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۶۸۱.