دعای جوشن صغیر
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام موسی کاظم (ع) |
| منابع شیعی | مهج الدعوات • البلد الامین • بحار الانوار |
| تکنگاریها | شرح دعای جوشن صغیر شیخ اسماعیل آل عبدالجبار |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امینالله • زیارت اربعین | |
| نیایش |
|
دُعای جوشَنْ صَغیر، دعایی مفصل که از امام موسی کاظم(ع) نقل شده و قرائت آن در دفع دشمن و محفوظ ماندن از بلاها مؤثر است. دعای جوشن صغیر از جمله ادعیه و اذکاری است که بنابر روایاتی، نوشتن آن بر روی کفن مستحب است.
سند
دعای جوشن صغیر از امام موسی کاظم(ع) نقل شده است و ابن طاووس در مهج الدعوات،[۱] کفعمی در البلد الامین،[۲] و مجلسی در بحارالانوار[۳] و زاد المعاد[۴] نقل کردهاند. بین نسخه کفعمی در بلدالامین و ابن طاووس در مهج الدعوات تفاوت اندکی وجود دارد و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان دعای جوشن صغیر را بنابر نسخه بلدالامین[۵] نقل کرده است.
- زمانی که حسین بن علی شهید فَخ قیام کرد و به دست عمال بنی عباس به شهادت رسید، موسی الهادی خلیفه عباسی تصمیم گرفت بزرگان خاندان پیامبر(ص)، به خصوص حضرت موسی بن جعفر(ع) را به قتل برساند. علی بن یقطین در نامهای این مطلب را به امام کاظم(ع) گزارش داد و آن حضرت نامه را برای بستگان و شیعیان خویش خواند و فرمود: نظر شما در این باره چیست؟ همگی گفتند نظر ما این است که خود را از این ستمکار مخفی کنی و از دسترس او دور گردی. امام تبسم کرد و پس از تمثّل به بیتی از شعر کعب بن مالک [یادداشت ۱]چنین فرمود: ترس نداشته باشید که در اولین نامهای که از عراق آید خبر مرگ موسی بن مهدی خواهد رسید. سپس توضیح دادند که بر اثر خواندن دعا، جدّ خود پیامبر(ص) را در خواب دیدند و مژده هلاکت دشمن را از آن حضرت شنیدند.[۶]
مضامین
قرازی از دعای جوشن صغیر:
«اَللّهُمَّ وَهذا مَقامُ عَبْدٍ ذَلیلٍ اعْتَرَفَ لَک بِالتَّوْحیدِ وَاَقَرَّ عَلی نَفْسِهِ بِالتَّقْصیرِ فی اَداَءِ حَقِّک وَشَهِدَ لَک بِسُبُوغِ نِعْمَتِک عَلَیهِ وَجَمیلِ عادَتِک عِنْدَهُ واِحْسانِک اِلَیهِ فَهَبْ لی یا اِلهی وَسَیدِی مِنْ فَضْلِک ما اُریدُهُ اِلی رَحْمَتِک واَتَّخِذُهُ سُلَّماً اَعْرُجُ فیهِ اِلی مَرْضاتِک وَ آمَنُ بِهِ مِنْ سَخَطِک بِعِزَّتِک وَطَوْلِک وَبِحَقِّ نَبِیک مَحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ»
ابن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۲۲۰.
دعای جوشن صغیر ۱۹ بند دارد که با جملات «اِلهی کمْ مِنْ»، «اِلهی وَکمْ مِنْ»، «اِلهی وَسَیدی وَکمْ مِنْ»، «مَوْلای وَسَیدی وَکمْ مِنْ» و «سَیدِی وَمَوْلای وَکمْ مِنْ» آغاز میشود ولی بندهای هجدهم و نوزدهم این دعا با جملات دیگری شروع میشوند. پایان بند اول تا بند سیزدهم، و نوزدهم با «وَاجْعَلْنی لِنَعْماَئِک مِنَ الشّاکرینَ وَلاِلاَئِک مِنَ الذّاکرینَ» است. ولی در بندهای چهاردهم تا هفدهم، «وَارْحَمْنی بِرحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» اضافه میشود و در بند هجدهم «یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» به جای این عبارات آمده است.
در هر یک از این ۱۹ بند با ذکر مصائب، مشکلات و سختیهای زندگی فرد مؤمن در این دنیا، نعمتهای الهی بیان شده است. و در پایان هر بند، دعاکننده از خدا میخواهد که بر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) صلوات فرستاده و شخص را از شکرگزاران و یادکنندگان نعمتهای الهی قرار دهد.
از دیدگاه علما
آیت الله خامنهای رهبر ایران در پیامی شفاهی در جنگ ۳۳روزه، رزمندگان حزبالله را به خواندن دعای جوشن صغیر توصیه کرد و این دعا را برای انسان مضطر دانست؛ انسانی که در یک اضطرار شدید است و میخواهد با خدا حرف بزند.[۷]
محمد تقی مصباح یزدی معتقد است که انسان به وسیله قرائت دعای جوشن صغیر به یاد نعمتهای خدا میافتد و شایسته است هفتهای یک بار یا ماهی یک بار این دعا خوانده شود.[۸]
زمان قرائت
زمان خاصی برای قرائت این دعا در کتابهای ادعیه وارد نشده است ولی «خواندن این دعا در دفع دشمن و محفوظ ماندن از بلاها مؤثر است».[۹]
شرحها
- شرح دعای جوشن صغیر اسماعیل آل عبدالجبار، به شرح لغت و اعراب این دعا پرداخته است.[۱۰]
استحباب نوشتن بر کفن
نوشتن کل قرآن، دعای جوشن کبیر و جوشن صغیر بر روی کفن مستحب است.[۱۱] در حدیثی از امام حسین(ع) وارد شده که میتوان جوشن صغیر و کبیر را بر کفن نوشت ولی بهتر آن است که بر محاذی عورت و پائینتر ننویسند که مبادا نجس شود.[۱۲]
متن دعای جوشن صغیر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ إِلٰهِی کَمْ مِنْ عَدُوٍّ انْتَضیٰ عَلَیَّ سَیْفَ عَداوَتِهِ، وَشَحَذَ لِی ظُبَةَ مِدْیَتِهِ، وَأَرْهَفَ لِی شَبَا حَدِّهِ، وَدافَ لِی قَواتِلَ سُمُومِهِ، وَسَدَّدَ إِلیَّ صَوائِبَ سِهامِهِ، وَلَمْ تَنَمْ عَنِّی عَیْنُ حِراسَتِهِ، وَأَضْمَرَ أَنْ یَسُومَنِی الْمَکْرُوهَ، وَیُجَرِّعَنِی ذُعافَ مَرارَتِهِ؛
فَنَظَرْتَ إِلیٰ ضَعْفِی عَنِ احْتِمالِ الْفَوادِحِ وَعَجْزِی عَنِ الانْتِصارِ مِمَّنْ قَصَدَنِی بِمُحارَبَتِهِ، وَوَحْدَتِی فِی کَثِیرٍ مِمَّنْ ناوانِی وَأَرْصَدَ لِی فِیما لَمْ أُعْمِلْ فِکْرِی فِی الْإِرْصادِ لَهُمْ بِمِثْلِهِ، فَأَیَّدْتَنِی بِقُوَّتِکَ، وَشَدَدْتَ أَزْرِی بِنُصْرَتِکَ، وَفَلَلْتَ لِی حَدَّهُ، وَخَذَلْتَهُ بَعْدَ جَمْعِ عَدِیدِهِ وَحَشْدِهِ، وَأَعْلَیْتَ کَعْبِی عَلَیْهِ؛
وَوَجَّهْتَ ما سَدَّدَ إِلَیَّ مِنْ مَکائِدِهِ إِلَیْهِ، وَرَدَدْتَهُ عَلَیْهِ، وَلَمْ یَشْفِ غَلِیلَهُ، وَلَمْ تَبْرُدْ حَزازاتُ غَیْظِهِ، وَقَدْ عَضَّ عَلَیَّ أَنامِلَهُ، وَأَدْبَرَ مُوَلِّیاً قَدْ أَخْفَقَتْ سَرایاهُ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ باغٍ بَغانِی بِمَکائِدِهِ، وَنَصَبَ لِی أَشْراکَ مَصائِدِهِ، وَوَکَّلَ بِی تَفَقُّدَ رِعایَتِهِ، وَأَضْبَأَ إِلَیَّ إِضْباءَ السَّبُعِ لِطَرِیدَتِهِ، انْتِظاراً لِانْتِهازِ فُرْصَتِهِ، وَهُوَ یُظْهِرُ بَشاشَةَ الْمَلَقِ، وَیَبْسُطُ وَجْهاً غَیْرَ طَلِقٍ،
فَلَمّا رَأَیْتَ دَغَلَ سَرِیرَتِهِ، وَقُبْحَ مَا انْطَویٰ عَلَیْهِ لِشَرِیکِهِ فِی مِلَّتِهِ، وَأَصْبَحَ مُجْلِباً لِی فِی بَغْیِهِ أَرْکَسْتَهُ لِأُمِّ رَأْسِهِ، وَأَتَیْتَ بُنْیانَهُ مِنْ أَساسِهِ، فَصَرَعْتَهُ فِی زُبْیَتِهِ، وَرَدَّیْتَهُ فِی مَهْویٰ حُفْرَتِهِ، وَجَعَلْتَ خَدَّهُ طَبَقاً لِتُرابِ رِجْلِهِ؛ وَشَغَلْتَهُ فِی بَدَنِهِ وَرِزْقِهِ، وَرَمَیْتَهُ بِحَجَرِهِ، وَخَنَقْتَهُ بِوَتَرِهِ، وَذَکَّیْتَهُ بِمَشاقِصِهِ، وَکَبَبْتَهُ لِمَنْخِرِهِ، وَرَدَدْتَ کَیْدَهُ فِی نَحْرِهِ، وَرَبَقْتَهُ بِنَدامَتِهِ، وَفَسَأْتَهُ بِحَسْرَتِهِ،
فَاسْتَخْذَأَ وتَضاءَلَ بَعْدَ نَخْوَتِهِ، وَانْقَمَعَ بَعْدَ اسْتِطالَتِهِ ذَلِیلاً مَأْسُوراً فِی رِبْقِ حِبالَتِهِ الَّتِی کانَ یُؤَمِّلُ أَنْ یَرانِی فِیها یَوْمَ سَطْوَتِهِ، وَقَدْ کِدْتُ یَا رَبِّ لَوْلا رَحْمَتُکَ أَنْ یَحُلَّ بِی ما حَلَّ بِساحَتِهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَا یُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ حاسِدٍ شَرِقَ بِحَسْرَتِهِ، وَعَدُوٍّ شَجِیَ بِغَیْظِهِ، وَسَلَقَنِی بِحَدِّ لِسانِهِ، وَوَخَزَنِی بِمُوقِ عَیْنِهِ، وَجَعَلَنِی غَرَضاً لِمَرامِیهِ، وَقَلَّدَنِی خِلالاً لَمْ تَزَلْ فِیهِ؟
نادَیْتُکَ یَا رَبِّ مُسْتَجِیراً بِکَ، واثِقاً بِسُرْعَةِ إِجابَتِکَ، مُتَوَکِّلاً عَلیٰ ما لَمْ أَزَلْ أَتَعَرَّفُهُ مِنْ حُسْنِ دِفاعِکَ، عالِماً أَنَّهُ لَایُضْطَهَدُ مَنْ أَویٰ إِلیٰ ظِلِّ کَنَفِکَ؛ وَلَنْ تَقْرَعَ الْحَوادِثُ مَنْ لَجَأَ إِلیٰ مَعْقِلِ الانْتِصارِ بِکَ، فَحَصَّنْتَنِی مِنْ بَأْسِهِ بِقُدْرَتِکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ سَحائِبِ مَکْرُوهٍ جَلَّیْتَها، وَسَماءِ نِعْمَةٍ مَطَرْتَها، وَجَداوِلِ کَرامَةٍ أَجْرَیْتَها، وَأَعْیُنِ أَحْداثٍ طَمَسْتَها، وَناشِئَةِ رَحْمَةٍ نَشَرْتَها، وَجُنَّةِ عافِیَةٍ أَلْبَسْتَها، وَغَوامِرِ کُرُباتٍ کَشَفْتَها، وَأُمُورٍ جارِیَةٍ قَدَّرْتَها، لَمْ تُعْجِزْکَ إِذْ طَلَبْتَها، وَلَمْ تَمْتَنِعْ مِنْکَ إِذْ أَرَدْتَها، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ ظَنٍّ حَسَنٍ حَقَّقْتَ، وَمِنْ کَسْرِ إِمْلاقٍ جَبَرْتَ، وَمِنْ مَسْکَنَةٍ فادِحَةٍ حَوَّلْتَ، وَمِنْ صَرْعَةٍ مُهْلِکَةٍ نَعَشْتَ، وَمِنْ مَشَقَّةٍ أَرَحْتَ، لَاتُسْأَلُ عَمَّا تَفْعَلُ وَهُمْ یُسْأَلُونَ، وَلَا یَنْقُصُکَ ما أَنْفَقْتَ،
وَلَقَدْ سُئِلْتَ فَأَعْطَیْتَ، وَلَمْ تُسْأَلْ فَابْتَدَأْتَ، وَاسْتُمِیحَ بابُ فَضْلِکَ فَما أَکْدَیْتَ، أَبَیْتَ إِلّا إِنْعاماً وَامْتِناناً، وَ إِلّا تَطَوُّلاً یَا رَبِّ وَ إِحْساناً، وَأَبَیْتُ إِلّا انْتِهاکاً لِحُرُماتِکَ، وَاجْتِراءً عَلیٰ مَعاصِیکَ؛ وَتَعَدِیّاً لِحُدُودِکَ، وَغَفْلَةً عَنْ وَعِیدِکَ، وَطاعَةً لِعَدُوِّی وَعَدُوِّکَ، لَمْ یَمْنَعْکَ یَا إِلٰهِی وَناصِرِی إِخْلالِی بِالشُّکْرِ عَنْ إِتْمامِ إِحْسانِکَ، وَلَا حَجَزَنِی ذٰلِکَ عَنِ ارْتِکابِ مَساخِطِکَ؛
اللّٰهُمَّ وَهٰذا مَقَامُ عَبْدٍ ذَلِیلٍ اعْتَرَفَ لَکَ بِالتَّوْحِیدِ، وَأَقَرَّ عَلیٰ نَفْسِهِ بِالتَّقْصِیرِ فِی أَداءِ حَقِّکَ، وَشَهِدَ لَکَ بِسُبُوغِ نِعْمَتِکَ عَلَیْهِ وَجَمِیلِ عادَتِکَ عِنْدَهُ وَ إِحْسانِکَ إِلَیْهِ، فَهَبْ لِی یَا إِلٰهِی وَسَیِّدِی مِنْ فَضْلِکَ ما أُرِیدُهُ إِلیٰ رَحْمَتِکَ، وَأَتَّخِذُهُ سُلَّماً أَعْرُجُ فِیهِ إِلیٰ مَرْضاتِکَ، وَ آمَنُ بِهِ مِنْ سَخَطِکَ، بِعِزَّتِکَ وَطَوْلِکَ؛ وَبِحَقِّ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ فِی کَرْبِ الْمَوْتِ، وَحَشْرَجَةِ الصَّدْرِ، وَالنَّظَرِ إِلیٰ ما تَقْشَعِرُّ مِنْهُ الْجُلُودُ، وَتَفْزَعُ لَهُ الْقُلُوبُ، وَأَنَا فِی عافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
اِلهی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ سَقِیماً مُوجِعاً فِی أَنَّةٍ وَعَوِیلٍ یَتَقَلَّبُ فِی غَمِّهِ لَا یَجِدُ مَحِیصاً، وَلَا یُسِیغُ طَعاماً وَلَا شَراباً، وَأَنَا فِی صِحَّةٍ مِنَ الْبَدَنِ، وَسَلامَةٍ مِنَ الْعَیْشِ، کُلُّ ذٰلِکَ مِنْکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ خائِفاً مَرْعُوباً مُشْفِقاً وَجِلاً هارِباً طَرِیداً مُنْجَحِراً فِی مَضِیقٍ وَمَخْبَأَةٍ مِنَ الْمَخابِیَ قَدْ ضاقَتْ عَلَیْهِ الْأَرْضُ بِرُحْبِها، لَایَجِدُ حِیلَةً وَلَا مَنْجیٰ وَلَا مَأْویٰ، وَأَنَا فِی أَمْنٍ وَطُمَأْنِینَةٍ وَعافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَا یُغْلَبُ وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَسَیِّدِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ مَغْلُولاً مُکَبَّلاً فِی الْحَدِیدِ بِأَیْدِی الْعُداةِ لَایَرْحَمُونَهُ، فَقِیداً مِنْ أَهْلِهِ وَوَلَدِهِ، مُنْقَطِعاً عَنْ إِخْوانِهِ وَبَلَدِهِ، یَتَوَقَّعُ کُلَّ ساعَةٍ بِأَیِّ قِتْلَةٍ یُقْتَلُ، وَبِأَیِّ مُثْلَةٍ یُمَثَّلُ بِهِ، وَأَنَا فِی عافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ یُقاسِی الْحَرْبَ وَمُباشَرَةَ الْقِتالِ بِنَفْسِهِ قَدْ غَشِیَتْهُ الْأَعْداءُ مِنْ کُلِّ جانِبٍ بِالسُّیُوفِ وَالرِّماحِ وَآلَةِ الْحَرْبِ، یَتَقَعْقَعُ فِی الْحَدِیدِ قَدْ بَلَغَ مَجْهُودَهُ لَایَعْرِفُ حِیلَةً، وَلَا یَجِدُ مَهْرَباً، قَدْ أُدْنِفَ بِالْجِراحَاتِ، أَوْ مُتَشَحِّطاً بِدَمِهِ تَحْتَ السَّنابِکِ وَالْأَرْجُلِ، یَتَمَنَّیٰ شَرْبَةً مِنْ ماءٍ أَوْ نَظْرَةً إِلیٰ أَهْلِهِ وَوَلَدِهِ لَا یَقْدِرُ عَلَیْها، وَأَنَا فِی عافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ فِی ظُلُماتِ الْبِحارِ وَعَواصِفِ الرِّیاحِ وَالْأَهْوالِ وَالْأَمْواجِ، یَتَوَقَّعُ الْغَرَقَ وَالْهَلاکَ، لَایَقْدِرُ عَلیٰ حِیلَةٍ، أَوْ مُبْتَلیً بِصاعِقَةٍ أَوْ هَدْمٍ أَوْ حَرْقٍ أَوْشَرْقٍ أَوْ خَسْفٍ أَوْ مَسْخٍ أَوْ قَذْفٍ، وَأَنَا فِی عافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَا یَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ مُسافِراً شاخِصاً عَنْ أَهْلِهِ وَوَلَدِهِ، مُتَحَیِّراً فِی الْمَفاوِزِ، تائِهاً مَعَ الْوُحُوشِ وَالْبَهائِمِ وَالْهَوامِّ، وَحِیداً فَرِیداً لَایَعْرِفُ حِیلَةً وَلَا یَهْتَدِی سَبِیلاً، أَوْ مُتَأَذِّیاً بِبَرْدٍ أَوْ حَرٍّ أَوْ جُوعٍ أَوْ عُرْیٍ أَوْ غَیْرِهِ مِنَ الشَّدائِدِ مِمَّا أَنَا مِنْهُ خِلْوٌ فِی عافِیَةٍ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَسَیِّدِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ فَقِیراً عائِلاً عارِیاً مُمْلِقاً مُخْفِقاً مَهْجُوراً جائِعاً ظَمْآناً، یَنْتَظِرُ مَنْ یَعُودُ عَلَیْهِ بِفَضْلٍ، أَوْ عَبْدٍ وَجِیهٍ عِنْدَکَ هُوَ أَوْجَهُ مِنِّی عِنْدَکَ وَأَشَدُّ عِبادَةً لَکَ، مَغْلُولاً مَقْهُوراً قَدْ حُمِّلَ ثِقْلاً مِنْ تَعَبِ الْعَناءِ، وَشِدَّةِ الْعُبُودِیَّةِ، وَکُلْفَةِ الرِّقِّ، وَثِقْلِ الضَّرِیبَةِ، أَوْ مُبْتَلیً بِبَلاءٍ شَدِیدٍ لَاقِبَلَ لَهُ إِلّا بِمَنِّکَ عَلَیْهِ، وَأَنَا الْمَخْدُومُ الْمُنَعَّمُ الْمُعافَی الْمُکَرَّمُ فِی عافِیَةٍ مِمَّا هُوَ فِیهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ عَلیٰ ذٰلِکَ کُلِّهِ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ؛
إِلٰهِی وَ سَیِّدِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَیٰ وَأَصْبَحَ عَلِیلاً مَرِیضاً سَقِیماً مُدْنِفاً عَلیٰ فُرُشِ الْعِلَّةِ وَفِی لِباسِها یَتَقَلَّبُ یَمِیناً وَشِمالاً، لَایَعْرِفُ شَیْئاً مِنْ لَذَّةِ الطَّعامِ وَلَا مِنْ لَذَّةِ الشَّرابِ، یَنْظُرُ إِلیٰ نَفْسِهِ حَسْرَةً لَایَسْتَطِیعُ لَها ضَرّاً وَلَا نَفْعاً، وَأَنَا خِلْوٌ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ بِجُودِکَ وَکَرَمِکَ، فَلا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَکَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لَکَ مِنَ الْعابِدِینَ، وَ لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ، وَارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛
مَوْلایَ وَسَیِّدِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ وَقَدْ دَنا یَوْمُهُ مِنْ حَتْفِهِ، وَأَحْدَقَ بِهِ مَلَکُ الْمَوْتِ فِی أَعْوانِهِ یُعالِجُ سَکَراتِ الْمَوْتِ وَحِیاضَهُ، تَدُورُ عَیْناهُ یَمِیناً وَشِمالاً یَنْظُرُ إِلیٰ أَحِبَّائِهِ وَأَوِدَّائِهِ وَأَخِلَّائِهِ، قَدْ مُنِعَ مِنَ الْکَلامِ، وَحُجِبَ عَنِ الْخِطابِ، یَنْظُرُ إِلیٰ نَفْسِهِ حَسْرَةً لَایَسْتَطِیعُ لَها ضَرّاً وَلَا نَفْعاً، وَأَنَا خِلْوٌ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ بِجُودِکَ وَکَرَمِکَ، فَلَاٰ إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَکَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ، وَارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ؛
مَوْلایَ وَسَیِّدِی وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ فِی مَضائِقِ الْحُبُوسِ وَالسُّجُونِ وَکُرَبِها وَذُلِّها وَحَدِیدِها تَتَداوَلُهُ أَعْوانُها وَزَبانِیَتُها فَلا یَدْرِی أَیُّ حالٍ یُفْعَلُ بِهِ، وَأَیُّ مُثْلَةٍ یُمَثَّلُ بِهِ، فَهُوَ فِی ضُرٍّ مِنَ الْعَیْشِ وَضَنْکٍ مِنَ الْحَیاةِ یَنْظُرُ إِلیٰ نَفْسِهِ حَسْرَةً لَایَسْتَطِیعُ لَها ضَرّاً وَلَا نَفْعاً، وَأَنَا خِلْوٌ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ بِجُودِکَ وَکَرمِکَ، فَلَا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَکَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَا یَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لَکَ مِنَ الْعابِدِینَ، وَ لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ، وَارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛
سَیِّدِی وَمَوْلایَ وَکَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسیٰ وَأَصْبَحَ قَدِ اسْتَمَرَّ عَلَیْهِ الْقَضاءُ، وَأَحْدَقَ بِهِ الْبَلاءُ، وَفارَقَ أَوِدَّاءَهُ وَأَحِبَّاءَهُ وَأَخِلَّاءَهُ، وَأَمْسیٰ أَسِیراً حَقِیراً ذَلِیلاً فِی أَیْدِی الْکُفَّارِ وَالْأَعْداءِ یَتَداوَلُونَهُ یَمِیناً وَشِمالاً قَدْ حُصِرَ فِی الْمَطامِیرِ، وَثُقِّلَ بِالْحَدِیدِ، لَایَریٰ شَیْئاً مِنْ ضِیاءِ الدُّنْیا وَلَا مِنْ رَوْحِها، یَنْظُرُ إِلیٰ نَفْسِهِ حَسْرَةً لَا یَسْتَطِیعُ لَها ضَرّاً وَلَا نَفْعاً، وَأَنَا خِلْوٌ مِنْ ذٰلِکَ کُلِّهِ بِجُودِکَ وَکَرمِکَ، فَلَا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، سُبْحانَکَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لَایُغْلَبُ، وَذِی أَناةٍ لَایَعْجَلُ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لَکَ مِنَ الْعابِدِینَ، وَ لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ، وَارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛
وَعِزَّتِکَ یَا کَرِیمُ لَأَطْلُبَنَّ مِمَّا لَدَیْکَ، وَلَأُلِحَّنَّ عَلَیْکَ، وَلَأَمُدَّنَّ یَدِی نَحْوَکَ مَعَ جُرْمِها إِلَیْکَ یَا رَبِّ فَبِمَنْ أَعُوذُ؟ وَبِمَنْ أَلُوذُ؟ لَاأَحَدَ لِی إِلّا أَنْتَ، أَفَتَرُدَّنِی وَأَنْتَ مُعَوَّلِی وَعَلَیْکَ مُتَّکَلِی،
أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذی وَضَعْتَهُ عَلَی السَّماءِ فَاسْتَقَلَّتْ، وَعَلَی الْأَرْضِ فَاسْتَقَرَّتْ، وَعَلَی الْجِبالِ فَرَسَتْ، وَعَلَی اللَّیْلِ فَأَظْلَمَ، وَعَلَی النَّهارِ فَاسْتَنارَ، أَنْ تُصَلِّیَ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَقْضِیَ لِی حَوائِجِی کُلَّها، وَتَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی کُلَّها صَغِیرَها وَکَبِیرَها، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ ما تُبَلِّغُنِی بِهِ شَرَفَ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛
مَوْلایَ بِکَ اسْتَعَنْتُ فَصَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَعِنِّی، وَبِکَ اسْتَجَرْتُ فَأَجِرْنِی، وَأَغْنِنِی بِطاعَتِکَ عَنْ طاعَةِ عِبادِکَ، وَبِمَسْأَلَتِکَ عَنْ مَسْأَلَةِ خَلْقِکَ، وَانْقُلْنِی مِنْ ذُلِّ الْفَقْرِ إِلیٰ عِزِّ الْغِنیٰ، وَمِنْ ذُلِّ الْمَعاصِی إِلیٰ عِزِّ الطَّاعَةِ، فَقَدْ فَضَّلْتَنِی عَلیٰ کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِکَ جُوداً مِنْکَ وَکَرَماً، لَا بِاسْتِحْقاقٍ مِنِّی.
إِلٰهِی فَلَکَ الْحَمْدُ عَلیٰ ذٰلِکَ کُلِّهِ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ، وَلِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ، [وَارْحَمْنِی، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ]
سپس به سجده برو و بگو: سَجَدَ وَجْهِیَ الذَّلِیلُ لِوَجْهِکَ الْعَزِیزِ الْجَلِیلِ، سَجَدَ وَجْهِیَ الْبالِی الْفانِی لِوَجْهِکَ الدَّائِمِ الْباقِی، سَجَدَ وَجْهِیَ الْفَقِیرُ لِوَجْهِکَ الْغَنِیِّ الْکَبِیرِ، سَجَدَ وَجْهِی وَسَمْعِی وَبَصَرِی وَلَحْمِی وَدَمِی وَجِلْدِی وَعَظْمِی وَما أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّی لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
اللّٰهُمَّ عُدْ عَلیٰ جَهْلِی بِحِلْمِکَ، وَعَلیٰ فَقْرِی بِغِناکَ، وَعَلیٰ ذُلِّی بِعِزِّکَ وَسُلْطانِکَ، وَعَلیٰ ضَعْفِی بِقُوَّتِکَ، وَعَلیٰ خَوْفِی بِأَمْنِکَ، وَعَلیٰ ذُنُوبِی وَخَطایایَ بِعَفْوِکَ وَرَحْمَتِکَ یَا رَحْمٰنُ یَا رَحِیمُ؛
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَدْرَأُ بِکَ فِی نَحْرِ فُلانِ بْنِ فُلان، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهِ فَاکْفِنِیهِ بِما کَفَیْتَ بِهِ أَنْبِیاءَکَ وَأَوْلِیاءَکَ مِنْ خَلْقِکَ وَصالِحِی عِبادِکَ مِنْ فَراعِنَةِ خَلْقِکَ، وَطُغاةِ عُداتِکَ، وَشَرِّ جَمِیعِ خَلْقِکَ، بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ، إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، وَحَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ.
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانیاش همیشگی است، خدایا چه بسیار دشمنی که شمشیر دشمنیاش را به روی من کشید و لبه تیغش را برای من تیز کرد و دَم برنده اسلحهاش را باریک ساخت و زهرهای کشندهاش را برای من درهم آمیخت و تیرهای بیخطایش را بهسوی من نشانه گرفت و چشم نگهبانش از من به خواب نرفت و پنهان بر آن است تا مرا در معرض امور ناخوشایند قرار دهد و به من بچشاند زهر جگر سوزش را؛
خدایا به ناتوانی من نگریستی که تاب حوادث بزرگ را ندارم و درماندگیام را از انتقام گرفتن از آنکه با ستیزهجوییاش قصد من کرده، دیدی و تنهاییام را در برابر بسیاری از آنانکه آزار مرا اراده کردهاند و در کمین من نشستند، مشاهده کردی و در آنچه اندیشهام را برضد آنان برای مقابله به مثل بکار نگرفتم، پس مرا به نیرؤیت حمایت کردی و پشتم را با یاریت محکم نمودی و تیغ او را به نفع من کند کردی و او را پس از جمعآوری نفرات و تجهیزاتش خوار نمودی و مقام و جایگاه مرا بر او برتری دادی؛
و آنچه را از نیرنگهایش به سوی من هدف گرفته بود بهسوی خودش بازگرداندی و برضد او به کار بستی، ولی عطش کینهاش فرو ننشست و سوزش دل برآمده از خشمش سرد نشد درحالیکه از عصبانتیش بر من انگشت به دندان گزید و پشت کرده پا به فرار نهاد و سپاه و نفراتش تارومار شد، پس تو را سپاس ای پروردگار از تواناییات که شکست نپذیرد و بردباریات که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا در برابر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده؛
خدایا چه بسیار متجاوزی که با نیرنگهایش به من ستم کرد و دامهای شکارگیرش را در راهم نهاد و توجه جستجوگرانهاش را بر من گماشت و در کمین من نشست، همچون کمین گذاردن درندهای برای شکار خویش برای به دست آوردن فرصت مناسب درحالیکه خوشرویی چاپلوسانه نشان داده و بهسختی گشادهرویی میکرد،
پس چون حیلهگری نهادش و زشتی پندار نهفتهاش را آن هم بر زیان همکیشش مشاهده نمودی درحالیکه به بامداد درآمد به امید آنکه در ستمش بر من هجوم آورد، پس تو او را سرنگون ساختی و ریشهاش را از بیخوبن برکندی و او را در چاهی که برای من کنده بود و در ژرفای گودالش درانداختی و گونهاش را همپای خاک پایش قرار دادی؛ و او را به جسم و روزیاش سرگرم کردی و او را با سنگ خودش زدی و با زه کمان خودش خفهاش ساختی و با سر نیزههای خودش نابودش کردی و به رو به خاک مذلّت انداختی و حیلهاش را به گردنش برگرداندی و به بند پشیمانی گرفتارش کردی و به سبب حسرتش به باد فنایش دادی،
ازاینرو پس از کبر و نخوتش خوار و کوچک شد و به دنبال گردن فرازیاش پست و فرومایه شد و در بند دامی که روز گردنکشیاش آرزو داشت مرا در میان آن ببیند، اسیر شد و چه نزدیک بود پروردگارا اگر رحمتت نبود بر من فرود آید، آنچه دامن زندگی او را فرا گرفت، پس تو را سپاس پروردگارا که توانای شکست ناپذیری و بردباری شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
خدایا چه بسیار حسودی که از روی حسرت برافروخته گشت و دشمنی که به سبب خشمش بهسختی اندوهناک شد و مرا با نیش زبانش آزرده ساخت و مژگانش را چون نیزهای به بدنم فرو برد و مرا هدف تیرهای سرزنش کرد و کاستیهایی را به گردنم انداخت که همواره در خود اوست،
پروردگارا پناهجویانه تو را خواندم، درحالیکه اطمینان به سرعت اجابت تو داشتم، توکل کنان به آنچه همواره از خوبی دفاعت میدانستم، با آگاهی به اینکه هرکه رخت به سایه حمایتت کشد، مورد آزار واقع نگردد؛ و کسی که به قلعه مددجویی تو پناه آورد، هرگز حوادث روزگار او را درهم نکوبد، پس به قدرتت مرا از آزار او حفظ کردی، بنابراین تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکستناپذیری و بردباری که هرگز شتاب نکنی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
خدایا چه بسیار ابرهای ناملایمات که از فضای زندگیام زدودی و آسمان نعمتی که بر من باراندی و نهرهای بخشندگی که بهسوی من روان ساختی و چشمههای حوادثی که نابود کردی و نهال رحمتی که گستردی و زره عافیتی که بر من پوشاندی و گردابهای گرفتاری که برطرف کردی و امور جاریهای که مقدّر فرمودی، آنگاه که این امور را پیگیری کردی، درماندهات نکردند و هر زمانکه آنها را اراده فرمودی از فرمانبرداری خودداری ننمودند، پس تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکستناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا به نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
خدایا چه بسیار گمان نیکی که جامه عمل پوشاندی و شکستگی نداری را که جبران کردی و بیچیزی توان فرسایی که از من گرداندی و از سقوط هلاکتباری که بلندم کردی و دشواری و سختی که آسان نمودی، تو بازخواست نشوی از آنچه انجام میدهی و دیگران بازخواست شوند و از آنچه هزینه میکنی چیزی کاسته نشود،
هر آینه اگر از تو درخواست شد، عطا کردی و اگر درخواست نشد، آغاز در عطا نمودی و از پیشگاه فضلت درخواست احسان شد و تو منع ننمودی و ناخرسند بودی مگر از نعمتبخشی و اصرار بر رساندن عطا و فزونبخشی و احسان ای پروردگار و من هم ناخرسند بودم مگر از شکستن احترام محرّماتت و جسارت بر گناهانت؛ و تجاوز از قوانینت و غفلت از تهدیدت و فرمانبری از دشمنم و دشمنت، ای معبودم و یاورم کوتاهیام در سپاسگزاریات تو را از تمام کردن احسانت بر من بازنداشت و این چشمپوشی و بزرگواری، مرا از انجام کارهای مورد خشمت مانع نشد؛
خدایا، این است جایگاه بنده فرومایهای که برای تو به یگانگی اقرار کرد و برای خویش به کوتاهی در ادای حق تو و گواهی داد برای تو، به کمال نعمتت بر او و شیوه زیبا و دلنشینت نزد او و احسانت بر او، پس به من ببخش ای خدای من و سرور من از احسانت آنچه را که در راه رسیدن به رحمتت میخواهم، تا نردبانش قرار دهم که از آن بهسوی خشنودیات، بالا روم و با آن از خشمت امان یابم، به حق توانمندی و بینیازی همیشگیات؛ و به حق پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش)،
پس تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکستناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبود من چه بسیار بندهای که صبح کرد و وارد شب شد، در سختی مرگ و به شدت و تنگی نفسزنان و با نگاه به آنچه بدنها از دیدنش میلرزد و دلها از آن بیتاب میشود و من از همه اینها در تندرستی و سلامتی هستم، پس تو را سپاس ای پروردگار، که توانای شکستناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
خدای من چه بسا بندهای که به شامگاهان و صبحگاهان درآمد، بیمار و دردمند، در ناله و فریاد، در اندوهش به خود میپیچید و راه گریزی نمییافت و خوردنی و نوشیدنی گوارایی نمیخورد و من در تندرستی و سلامت زندگی هستم، همه اینها از توست، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
خدایا چه بسیار بندهای که به شامگاهان و صبحگاهان درآمد، ترسان و هراسان، پریشان و اندیشناک، فراری و رانده شده، خرابه نشینی در تنگنا و مخفیگاهی از مخفیگاهها که زمین با فراخیاش بر او تنگ شد، چاره و راه نجات و پناهگاهی نمییابد و من از همه اینها در امنیت و آرامش و سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانمند شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبود و آقای من و چه بسیار بندهای که به شامگاه و بامداد درآمد، بسته به زنجیر، پیچیده در آهن آن هم به دست دشمنانش که به او رحم نورزند، دور مانده از زن و فرزند، بریده از برادران و شهر خویش، هر لحظه انتظار دارد که چگونه کشته خواهد شد و چگونه اعضایش بریده خواهد گشت و من از همه اینها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبودم و چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد، درحالیکه سختی جنگ و پیکار را با جانش تحمّل میکند و دشمنان از هر جانب او را با شمشیرها و نیزهها و ابزار جنگ در محاصره آوردهاند، در میان آهن تلاش میکند، نهایت کوشش را بکار گرفته، راه چارهای نمییابد و گریزگاهی به دست نمیآورد، از سختی جراحات بیمار شده، یا در خون خویش زیر سمها و لگدها غلطان گشته، جرعه آبی را آرزو میکند، یا یک نگاه به اهل و فرزندش را میخواهد، امّا توانی بر آن را ندارد و من از همه اینها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزارن و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبود من و چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآید، در تاریکیهای دریاها و تندبادها و در دل هراسها و امواج در حالیکه انتظار غرق شدن و هلاکت را میکشد و توان چارهاندیشی ندارد، یا گرفتار صاعقه یا آوار یا آتشسوزی یا گلوگیر شدن لقمه یا فرورفتن در زمین یا مسخ شدن یا متهم به امر نامشروع است و من از همه اینها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده؛
معبود من چه بسیار بندهای که به شامگاه و بامداد در حال مسافرت و دوری از همسر و فرزند، سرگردان در بیشههای خشک و سرگشته در میان حیوانات وحشی و چهارپایان و حشرات آن هم بییاور و تنها، چارهای نمییابد و به راهی رهنمون نمیگردد، یا در آزار است از سرما یا گرما، یا دچار گرسنگی یا برهنگی یا غیر اینها از سختیها و گرفتاریهایی که من از آنها در امانم و در سلامتی کامل از همه اینها بسر میبرم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبود و آقای من و چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالیکه تهیدست، بیچیز، عریان، نیازمند، پریشان، دچار هجران، گرسنه و تشنه است انتظار میبرد که چه کسی به او احسان میکند، یا چهبسا بنده آبرومندی که نزد تو از من آبرومندتر و عبادتش برای تو بیشتر است و درعینحال دچار غل و زنجیر و اسیر دست ستمگر است، بار سنگینی از خستگی و رنج و سختی بیگاری و دشواری بردگی و پرداخت پول سنگین به اربابش بر او تحمیل شده است، یا شخصی که به بلای سختی گرفتار آمده و توان ایستادگی در برابر آن را جز به فضل تو ندارد، اما من مورد احترام دیگران و در نعمت و تندرستیام و گرامیام داشتهاند، من از آنچه آن درمانده به آن گرفتار است در سلامت کاملم، پس تو را سپاس بر تمام این الطافی که به من بخشیدی ای توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛
معبود و آقای من و چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالیکه ناخوش، دردمند و بیمار است و در بستر بیماری و لباس ناخوشی افتاده و از درد به راست و چپ میغلتد و چیزی از لذّت خوراکی و آشامیدنی را درک نمیکند، با حسرت به خود مینگرد ولی بر دفع زیان و جلب سودی توان ندارد و من در سایه جود و کرمت از همه اینها در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست که توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادتکنندگان قرار بده و بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده و به من مهر ورز به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان؛
مولایم و سرورم و چهبسا بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالیکه به مرگ نزدیک شده و فرشته مرگ در میان یارانش او را محاصره کرده است، در جستجوی درمانی برای سختیهای جان دادن و گردابهای آن است، چشمانش به راست و چپ میچرخد، به محبوبان و دوستان و یاران صمیمیاش مینگرد، از گفتار بازداشته و از نوشتن وصیت محروم گشته و از روی حسرت بر خود مینگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من از همه اینها به جود و کرمت در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده و به حق مهربانیات بر من مهر ورز، ای مهربانترین مهربانان؛
مولا و آقای من، چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالیکه در تنگناهای زندانها و محبسها و با ناراحتی و خواری در غل و زنجیر به سر میبرد و زندانبانها و دژخیمان او را دست به دست میگردانند، پس نمیداند با او چگونه رفتار خواهد شد و چگونه اعضایش بریده خواهد گشت، پس او در زندگانی در بدحالی سختی است و در نهایت تنگی و مشکل است، با حسرت به خود مینگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من به جود و کرمت از همه اینها در امان هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادتکنندگان و بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده و به حق مهرت بر من مهر آر، ای مهربانترین مهربانان؛
آقا و مولای من، چه بسیار بندهای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالیکه سرنوشتش با سختی گره خورده و گرفتاری او را محاصره کرده و از دوستان و محبوبان و یاران صمیمی جدا افتاده است، شام کرد در حال اسارت، حقارت و خواری در دست کافران و دشمنان، او را دستبهدست به راستوچپ میگردانند، در سیاهچالها زندانی شده و با غلوزنجیر، سنگین گشته، از روشنی دنیا و نسیمش چیزی نمیبیند، با حسرت به خود مینگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من از همه اینها به جود و کرمت در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکستناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادتکنندگان و بر نعمتهایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده، به حق مهرت بر من مهر آر، ای مهربانترین مهربانان؛
و به حق توانمندیات ای مهماننواز، هر آینه از تو درخواست میکنم آنچه از عطایا را که نزد تو است و دراینباره بر تو اصرار میورزم و دستم را با گناهی که دربرابر تو دارد، به سوی آستانت دراز میکنم، پس به که پناه ببرم؟ و به که رو کنم؟ کسی را جز تو ندارم، آیا مرا از درگاهت میرانی درحالیکه تنها تو تکیهگاه منی و توکلّم تنها بر تو است،
از تو درخواست میکنم به نامت که چون بر آسمان نهادی پابرجا شد و چون بر زمین گذاردی آرام گرفت و چون بر کوهها گذاشتی استوار گشت و چون بر شب نهادی تاریک شد و چون بر روز قرار دادی روشنی گرفت، [خدای من] از تو میخواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و همه نیازهای مرا برآوردهسازی و همه گناهان کوچک و بزرگم را بیامرزی و روزیام را گسترده سازی، آن رزق و روزی که مرا با آن به شرف دنیا و آخرت برسانی، ای مهربانترین مهربانان؛
آقای من از تو یاری میخواهم، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا یاری ده و به تو پناه جستم پس پناهم ده و مرا با طاعت خود از طاعت بندگانت بینیاز کن و به خواهش از حضرتت از خواهش خلق بینیازم گردان و از خواری تنگدستی به عزّت توانگری و از ذلت گناه به عزّت طاعت دگرگون ساز، همانا تو مرا بر بسیاری از مردمان برتری دادی، نه از روی شایستگی من، بلکه از روی جود و کرمت،
خدای من تو را سپاس بر همه این عطاها، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمتهایت از شاکران قرار بده و در برابر عطاهایت از یادکنندگان، و به من مهر آور به مهرت ای مهربانترین مهربانان.
سجده کرد چهره پست و خوارم برای ذات توانمند بزرگت، سجده کرد روی فرسوده فانیام و برای ذات همیشگی ماندگارت، سجده کرد روی تهیدستم برای ذات بینیاز بزرگت، سجده کرد رویم و گوشم و چشمم و گوشتم و خونم و پوستم و استخوانم و همه آنچه زمین از بار وجود من برداشته در برابر پروردگار جهانیان.
خدایا بر نادانی من به بردباریات و بر تهیدستی من به توانگریات و بر خواری من به توانمندی و سلطنتت و بر ناتوانی من به تواناییات و بر ترس من به ایمنیات و بر گناهان و خطاهای من به گذشتت و رحمتت بنگر ای بخشندهٔ مهربان؛
خدایا! من به مدد تو سینه سخت دشمنم فلان پسر فلان را دفع میکنم و از شرّ او به تو پناه میآورم، پس مرا از گزند او بازدار آنگونه که پیامبرانت و اولیا و بندگان شایستهات را از گزند فرعونها و دشمنان طغیانگرت و از شرّ همه مخلوقاتت بازداشتی، به مهرت، ای مهربانترین مهربانان، همانا تو بر هر کاری توانایی و خدا ما را بس است و چه نیکو کارگزاری است.[۱]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن طاووس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۲۲۷-۲۲۰.
- ↑ کفعمی، البلد الأمین، ۱۴۱۸ق، ص۳۲۶-۳۳۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۳۱۹.
- ↑ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۴۴۹-۴۴۲.
- ↑ قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۶۹ش، ص۱۹۶-۱۸۴.
- ↑ رجوع کنید به: مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۱، ص۳۱۹؛ قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۶۹ش، ص۱۸۴.
- ↑ «دعایی که رهبر انقلاب به مجاهدان حزبالله توصیه کردند»، سایت آیتالله خامنهای.
- ↑ مصباح یزدی، سجادههای سلوک، ۱۳۹۰ش، ج ۱، ص۴۰۵-۴۰۴.
- ↑ دائره المعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج ۷، ص۵۲۴.
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص۲۴۷.
- ↑ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج ۲، ص۷۶.
- ↑ مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۳۰.
یادداشت
- ↑ کعب بن مالک بن ابى کعب کنیهاش ابوعبدالله و یکی از شاعران رسول خدا(ص) است. بیتی که حضرت بدان تمثل کرد این است: «زَعَمَتْ سَخِينَةُ أَنْ سَتَغْلِبُ رَبَّهافَلَيَغْلِبَنَّ مَغالِبَ الْغُلَّابِ»
سخینه (از القاب قریش و نام غذایی است از گندم که چون قریش در سالهای قحطی میخورد یکی از القابش گشته که بدان نکوهش میشده) پنداشت بهزودی بر پروردگارش غلبه خواهد کرد ولی خدا به غلبههای غلبه کنندگان، بهیقین غلبه کند.حضرت پس از آن دستهایش را به آسمان بلند کرد و دعایی خواند. صدوق، امالی، موسسه بعثت، ص۴۵۹
منابع
- آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۳۷۸ق.
- ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، قم، دار الذخائر، ۱۴۱۱ق.
- «دعایی که رهبر انقلاب به مجاهدان حزبالله توصیه کردند»، سایت آیتالله خامنهای، تاریخ درج مطلب:۹ مهر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۰ش.
- صدر سید جوادی، احمد، دائره المعارف تشیع، تهران، نشر شهید سعید محبی، ۱۳۸۰ش.
- قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۹ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد، بیروت، چاپ علاءالدین اعلمی، ۱۴۲۳ق/ ۲۰۰۳م.
- مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، قم، موسسه اسماعیلیان، ۱۴۱۴ق.
- مصباح، محمد تقی، سجادههای سلوک شرح مناجاتهای حضرت سجاد(ع)، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۰ش.
- یزدی، محمد کاظم، عروة الوثقی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ق.
- کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق.
پیوند به بیرون
| وقایع |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| آیینها | |||||
| عبادات |
| ||||
| احکام روزه | یوم الشک • روزه مسافر • افطار • سحری • مبطلات روزه • مد طعام • کفاره روزه • روزهخواری • بقای بر جنابت • کفاره جمع • رؤیت هلال | ||||
| مناسبتها | |||||
| وابسته | آیه روزه • حدیث صوموا تصحوا • استهلال • خطبه شعبانیه • زکات فطره • نماز عید • عید فطر • ستاد استهلال • آیه ۱۸۵ سوره بقره • روزه پیشواز | ||||
| نسب |  | |
|---|---|---|
| فرزندان | امام رضا(ع) • حضرت معصومه • شاهچراغ • حمزه • سید محمد عابد • اسحاق • عبدالله عوکلانی • حکیمه • ابراهیم • قاسم • حسین • زیدالنار • اسماعیل • هارون • فهرست فرزندان امام کاظم(ع) • حمزة بن موسی الکاظم(ع) | |
| القاب | ||
| کنیهها | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| کتابشناسی | ||
| مرتبط | مناظرات امام کاظم(ع) • دعای جوشن صغیر • دعای یا علی یا عظیم • سندی بن شاهک • صریا • کاظمین • حرم کاظمین • سادات موسوی • سید ابراهیم مجاب • واقفیه • نجمهخاتون • قیام فخ • بریهه • یحیی برمکی • فضل بن ربیع • علی بن اسماعیل بن جعفر • عیسی بن جعفر • فطحیه • اسماعیلیه • ناووسیه • بشر حافی • کظم غیظ • کنیهها و لقبها • مدفونان در حرم کاظمین | |