قضاء امیرالمؤمنین (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمدتقی شوشتری |
| موضوع | امیرالمؤمنین علی(ع) |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اسلامی |
قَضاءُ أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب(ع) (داوری‌های امیرمؤمنان) کتابی به زبان عربی اثر محمدتقی شوشتری (متوفای ۱۴۱۶ق) از رجالیان شیعه در قرن چهاردهم است. مؤلف در این کتاب، به داوری‌ها و قضاوتهای امام علی(ع) پرداخته است. شوشتری سلسله اسناد را حذف کرده، اما نام کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده آورده و در موارد زیادی به اظهارنظر نیز پرداخته است.
این اثر با نام «قضاوتهای امیرالمؤمنین علی(ع)» به فارسی ترجمه شده است.
مؤلف
شیخ محمد تقی شوشتری، (۱۳۲۰ق-۱۲۸۱ش/۱۳۷۴ش-۱۴۱۶ق) معروف به علامه شوشتری از رجالیان شیعه است. شوشتری در سال ۱۳۱۴ش، برای مخالفت با کشف حجاب، به عتبات مهاجرت کرد و در ۱۳۲۰ش پس از سپری شدن حکومت رضا شاه، به شوشتر بازگشت و ضمن تدریس علوم اسلامی به تحقیقات خود نیز ادامه داد. وی کتابخانه شخصی خود را وقف آستان قدس رضوی کرد. او در حوزه‌های علمیه ایران، نجف و کربلا تحصیل کرد.
انگیزه نگارش
مؤلف به دلیل اهمیت موضوع و از آن‌جا که کسی از علمای متأخّر را ندیده تا کتابی جداگانه در این باره تألیف کرده باشد و برخی مانند مجلسی در بحار و شیخ حرّ عاملی در وسائل الشیعة، تنها به مقدار یک باب در ضمن کتاب خود اکتفا کرده‌اند، تصمیم گرفت در این موضوع، کتابی مستقل بنگارد.[۱]
ساختار و محتوا
شوشتری در کتاب قضاء امیرالمومنین روایت‌های قضاوتهای امام علی را از منابع مختلف جمع‌آوری کرده است.[۲] کتاب او، نسب به آثار پیشین درباره قضاوتهای امام علی، تنظیم و دسته‌بندی جدیدی دارد. چرا که در کتاب‌هایی همچون ارشاد، قضاوتهای آن حضرت به تناسب زمان‌های مختلفی چون عصر پیامبر(ص)، عصر هر یک از سه خلیفه و عصر خلافت خود آن حضرت تقسیم شده است، اما شوشتری فصل‌بندی خود را بر اساس موضوعات (نه ترتیب تاریخ وقوع) آورده است. وی کتاب خود را به ۵۴ فصل تقسیم تنظیم کرده است، عناوین آن عبارتند از:
- قضاوت‌هایی که با استفاده از اسلوبی خاص، حقیقت را کشف کرده است.
- قضایایی که احکام متعدد داشته و دیگران فقط یک حکم فهمیده‌اند.
- فصلی در پاسخ پرسش‌های دشوار
- پاسخ‌های معما‌گونه و...[۳]
مؤلف، بخشی هم به عنوان خاتمه آورده که در آن قضاوتهای خلفا را بیان می‌کند تا میان آن و قضاوتهای امیرالمؤمنین (ع) مقایسه شود.
شوشتری سلسله اسناد را حذف کرده، اما نام کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده آورده است. منابع وی متعدد است و شامل کتب اصلی شیعه و سنی است. مؤلف در موارد زیادی به اظهارنظر نیز پرداخته است.[۴]
ترجمه
کتاب قضاء امیرالمومنین، با نام «قضاوتهای امیرالمؤمنین علی(ع)» توسط سید علی‌محمد موسوی جزایری به فارسی ترجمه شده است.[۵]
پانویس
یادداشت
منابع
- شوشتری، محمد تقی، قضاء أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۴۲۱ق.
- شوشتری، محمد تقی، قضاوتهای امیر المؤمنین، مترجم سید علی‌محمد موسوی جزایری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۸۱ش.
- کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.