غسل مس میت: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز تمیزکاری |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==حکم فقهی== | ==حکم فقهی== | ||
از نظر بیشتر فقیهان شیعه غسل مس میت واجب است.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۲.</ref> البته از میان فقیهان شیعه به [[سید مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) نسبت داده شده که آن را مستحب می‌داند.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۳.</ref> همچنین به گفته [[علامه حلی]] (۶۴۸-۷۲۶ق) فقهای اهل‌سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بلکه از نظر بیشتر آنها این غسل مستحب است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۲۲۳.</ref> | از نظر بیشتر فقیهان شیعه غسل مس میت واجب است.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۲.</ref> البته از میان فقیهان شیعه به [[سید مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) نسبت داده شده که آن را مستحب می‌داند.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۳.</ref> همچنین به گفته [[علامه حلی]] (۶۴۸-۷۲۶ق) فقهای اهل‌سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بلکه از نظر بیشتر آنها این غسل مستحب است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۲۲۳.</ref> چگونگی غسل میت مانند غسل جنابت (اول نیت، شستن سر وگردن، شستن سمت راست و شستن سمت چپ بدن) است فقط در نیت متفاوت است.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی. </ref> | ||
به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> | به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
* تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref> | * تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref> | ||
* بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای آیت‌الله سیستانی، غسل مس میت مانند [[غسل جنابت]] کفایت از وضو می‌کند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/book/25103/4013/ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.]</ref> برخی از فقیهان بر این نظرند که [[مس میت]] وضو را باطل می‌کند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.</ref> البته مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.</ref> | * بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای آیت‌الله سیستانی، غسل مس میت مانند [[غسل جنابت]] کفایت از وضو می‌کند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/book/25103/4013/ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.]</ref> برخی از فقیهان بر این نظرند که [[مس میت]] وضو را باطل می‌کند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.</ref> البته مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.</ref> | ||
* به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref>البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۷۸.</ref> | * به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref> البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۷۸.</ref> همچنین آیت‌الله سیستانی معتقد است که قطعه جداشده اگر چه استخوان و گوشت هم داشته باشد لمس آن موحب غسل نمی‌شود.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶.</ref> | ||
* برخی از فقیهان مس میت را [[حدث اصغر]] می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط [[قرآن]]. عده‌ای دیگر، مس میت را [[حدث اکبر]] می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به [[طهارت]] است، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، [[طواف]]، [[روزه]] و توقف در [[مسجد]].<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱؛ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴-۳۱۷.</ref> | * برخی از فقیهان مس میت را [[حدث اصغر]] می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط [[قرآن]]. عده‌ای دیگر، مس میت را [[حدث اکبر]] می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به [[طهارت]] است، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، [[طواف]]، [[روزه]] و توقف در [[مسجد]].<ref> نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱؛ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴-۳۱۷.</ref>بیشتر مراجع نظر اول را پذیرفته‌اند. <ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.</ref> | ||
*بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> | *بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش. | |||
* تبریزی غروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیة‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۱ق. | * تبریزی غروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیة‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۱ق. | ||
* حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا. | * حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا. | ||
* سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم، دفتر نشر حضرت آیة الله سیستانی، ۱۴۱۷ق. | |||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه‌السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه‌السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۲: | ||
* علی‌شیعه، علی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1029872 احکام میت در فقه مذاهب اسلامی]»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره۳، زمستان ۱۳۹۱ش. | * علی‌شیعه، علی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1029872 احکام میت در فقه مذاهب اسلامی]»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره۳، زمستان ۱۳۹۱ش. | ||
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش. | * نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش. | ||
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۷
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
این مقاله دربارهٔ غسل مس میت است. برای آشنایی با مس انسان مرده مس میت را ببینید.
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
غُسل مَسِّ مَیت غُسلی که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود. این غسل در صورتی واجب است که تماس با بدن مرده پس از سردشدن بدن میت و قبل از غسل آن باشد. از نظر بیشتر فقیهان شیعه این غسل واجب است اما اهل‌سنت آن را مستحب می‌دانند.
مفهوم‌شناسی و جایگاه
غسل مس میت به غسلی گفته می‌شود که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود.[۱] از این غسل در باب احکام طهارت سخن گفته می‌شود.[۲]
فلسفه
در روایتی، حکمت غسل مس میت، رعایت بهداشت و طهارت روحی لمس‌کننده عنوان شده است.[۳] از امام رضا(ع) نقل شده کسی که مرده‌ای را غسل می‌دهد، باید غسل کند، به خاطر طهارت از آلودگی‌هایی که از بدن میت به شخص منتقل می‌شود. زیرا زمانی که روح از بدن خارج می‌شود بسیاری از آفات و عفونت‌ها در بدن باقی می‌ماند.[۴]
حکم فقهی
از نظر بیشتر فقیهان شیعه غسل مس میت واجب است.[۵] البته از میان فقیهان شیعه به سید مرتضی (۳۵۵-۴۳۶ق) نسبت داده شده که آن را مستحب می‌داند.[۶] همچنین به گفته علامه حلی (۶۴۸-۷۲۶ق) فقهای اهل‌سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند.[۷] بلکه از نظر بیشتر آنها این غسل مستحب است.[۸] چگونگی غسل میت مانند غسل جنابت (اول نیت، شستن سر وگردن، شستن سمت راست و شستن سمت چپ بدن) است فقط در نیت متفاوت است.[۹]
به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.[۱۰] همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.[۱۱]
احکام مرتبط
- تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.[۱۲]
- بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از وضو نمی‌کند. از این‌رو برای نماز، علاوه بر غسل باید وضو هم گرفت.[۱۳] البته به فتوای آیت‌الله سیستانی، غسل مس میت مانند غسل جنابت کفایت از وضو می‌کند.[۱۴] برخی از فقیهان بر این نظرند که مس میت وضو را باطل می‌کند.[۱۵] البته مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.[۱۶]
- به فتوای بیشتر مراجع تقلید، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.[۱۷] البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.[۱۸] همچنین آیت‌الله سیستانی معتقد است که قطعه جداشده اگر چه استخوان و گوشت هم داشته باشد لمس آن موحب غسل نمی‌شود.[۱۹]
- برخی از فقیهان مس میت را حدث اصغر می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط قرآن. عده‌ای دیگر، مس میت را حدث اکبر می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به طهارت است، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، طواف، روزه و توقف در مسجد.[۲۰]بیشتر مراجع نظر اول را پذیرفته‌اند. [۲۱]
- بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن معصوم و شهید موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.[۲۲] البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.[۲۳]همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای حد یا قصاص غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.[۲۴]
جُستارهای وابسته
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
- تبریزی غروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیة‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۱ق.
- حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.
- سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم، دفتر نشر حضرت آیة الله سیستانی، ۱۴۱۷ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه‌السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۹ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث، ۱۴۱۴ق.
- علی‌شیعه، علی، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره۳، زمستان ۱۳۹۱ش.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
- بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
پیوند به بیرون
- ↑ علی‌شیعه، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، ص۵۷.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۰۰، ح۳.
- ↑ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۱۴.
- ↑ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۲.
- ↑ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۳.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۴.
- ↑ شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۲۲۳.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.
- ↑ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.
- ↑ امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۷۸.
- ↑ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶.
- ↑ نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱؛ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴-۳۱۷.
- ↑ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.
- ↑ تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.