پرش به محتوا

غسل مس میت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
جز
تمیزکاری
جز (مستندسازی)
جز (تمیزکاری)
خط ۳: خط ۳:
{{احکام}}
{{احکام}}
''' غُسل مَسِّ مَیت''' غُسلی که به سبب تماس با بدن انسان مرده [[واجب]] می‌شود. این غسل در صورتی واجب است که تماس با بدن مرده پس از سردشدن بدن میت و قبل از [[غسل میت|غسل]] آن باشد. از نظر بیشتر فقیهان شیعه این غسل واجب است اما [[اهل‌سنت]] آن را [[مستحب]] می‌دانند.
''' غُسل مَسِّ مَیت''' غُسلی که به سبب تماس با بدن انسان مرده [[واجب]] می‌شود. این غسل در صورتی واجب است که تماس با بدن مرده پس از سردشدن بدن میت و قبل از [[غسل میت|غسل]] آن باشد. از نظر بیشتر فقیهان شیعه این غسل واجب است اما [[اهل‌سنت]] آن را [[مستحب]] می‌دانند.
== مفهوم‌شناسی==
== مفهوم‌شناسی و جایگاه==
غسل مس میت به غسلی گفته می‌شود که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود.<ref>علی‌شیعه، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، ص۵۷.</ref> از این غسل در باب احکام طهارت سخن گفته می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>  
غسل مس میت به غسلی گفته می‌شود که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود.<ref>علی‌شیعه، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، ص۵۷.</ref> از این غسل در باب احکام طهارت سخن گفته می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>  
=== فلسفه===
در روایتی، حکمت غسل مس میت، رعایت بهداشت و [[طهارت]] روحی لمس‌کننده عنوان شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۰۰، ح۳.</ref> از [[امام رضا(ع)]] نقل شده کسی که مرده‌ای را غسل می‌دهد، باید غسل کند، به خاطر طهارت از آلودگی‌هایی که از بدن میت به شخص منتقل می‌شود. زیرا زمانی که روح از بدن خارج می‌شود بسیاری از آفات و عفونت‌ها در بدن باقی می‌ماند.<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۱۴.</ref>


==حکم فقهی==
==حکم فقهی==
از نظر بیشتر فقیهان شیعه غسل مس میت واجب است.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة،  مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۲.</ref> البته از میان فقیهان شیعه به [[سید مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) نسبت داده شده که آن را مستحب می‌داند.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۳.</ref> همچنین به گفته [[علامه حلی]] (۶۴۸-۷۲۶ق) فقهای اهل‌سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بلکه از نظر بیشتر آنها مستحب است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۲۲۳.</ref>
از نظر بیشتر فقیهان شیعه غسل مس میت واجب است.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة،  مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۲.</ref> البته از میان فقیهان شیعه به [[سید مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) نسبت داده شده که آن را مستحب می‌داند.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۳.</ref> همچنین به گفته [[علامه حلی]] (۶۴۸-۷۲۶ق) فقهای اهل‌سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بلکه از نظر بیشتر آنها این غسل مستحب است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۲۲۳.</ref>


به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref>  
به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref>  
خط ۱۳: خط ۱۶:
== احکام مرتبط==
== احکام مرتبط==
* تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>
* تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>
* بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای آیت‌الله سیستانی غسل مس میت مانند غسل جنابت کفایت از وضو می‌کند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/book/25103/4013/ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.]</ref> برخی از فقیهان بر این نظرند که [[مس میت]] وضو را باطل می‌کند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.</ref> البته مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.</ref>  
* بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای آیت‌الله سیستانی، غسل مس میت مانند [[غسل جنابت]] کفایت از وضو می‌کند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/book/25103/4013/ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.]</ref> برخی از فقیهان بر این نظرند که [[مس میت]] وضو را باطل می‌کند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.</ref> البته مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.</ref>  
* به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref>البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۸.</ref>
* به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref>البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۸.</ref>


خط ۱۹: خط ۲۲:


*بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌‎شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref>
*بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌‎شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref>
==فلسفه ==
در [[روایات]]، حکمت این غسل رعایت بهداشت و [[طهارت]] روحی لمس‌کننده عنوان شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۰۰، ح۳.</ref> از امام رضا(ع) نقل شده کسی که مرده‌ای را غسل می‌دهد، بایستی غسل کند، به خاطر طهارت از آلودگی‌هایی که از بدن میت به شخص منتقل می‌شود. زیرا زمانی که روح از بدن خارج می‌شود بسیاری از آفات و عفونت‌ها در بدن باقی می‌ماند.<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۱۴.</ref>


==جُستارهای وابسته==
==جُستارهای وابسته==