غلامحسین ابراهیمی دینانی

غلامحسین ابراهیمی دینانی

فیلسوف و نویسنده شیعه
اطلاعات کلی
مذهب	شیعه
زادروز	۵ دی ۱۳۱۳ش
زادگاه	روستای دینان از توابع دُرچه _ اصفهان
محل زندگی	اصفهان • قم • تهران
اطلاعات علمی
تحصیلات	حوزوی و دانشگاهی
محل تحصیل	حوزه علمیه اصفهان • حوزه علمیه قم • دانشگاه تهران
استادان	سید حسین بروجردی • سید محمد محقق داماد • سید روح‌الله خمینی • علامه طباطبایی
آثار	دفتر عقل و آیت عشق • ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام
اطلاعات دیگر
تخصص	فلسفه اسلامی • فلسفه غرب
پیشه	استاد دانشگاه
زمینه فعالیت	حکمت متعالیه • فلسفه اشراق • فلسفه مشاء
جوایز	چهره ماندگار با عنوان چهره برتر رشته فلسفه
وبگاه	http://ebrahimi-dinani.com

غلامحسین ابراهیمی دینانی (زاده ۱۳۱۳ش) فیلسوف، نویسنده و از شاگردان علامه طباطبایی و استاد فلسفه دانشگاه تهران است. وی تحصیلات خود را در حوزه علمیه اصفهان و سپس حوزه علمیه قم گذراند. دینانی در درس خارج اساتیدی از جمله سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و سید روح‌الله خمینی شرکت کرده است. وی همزمان با تحصیلات فقه و اصول در درس فلسفه علامه طباطبایی حاضر شده و در جلسات فلسفی علامه طباطبایی با هانری کربن که در تهران برگزار می‌شد حضور داشته است.

ابراهیمی دینانی تحصیلات خود در دانشگاه تهران در رشته فلسفه را با درجه دکترا به پایان رسانید و سپس به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی در مشهد به تدریس مشغول شد و در سال ۱۳۶۲ش عضو هیئت علمی دانشگاه تهران شد. دینانی دارای تألیفات متعددی است که بعضی از آنها منتشر شده است. وی در چهار دوره به خاطر دریافت جایزه کتاب سال مورد تقدیر قرار گرفته است. دینانی در سال ۱۳۸۰ش به عنوان چهره ماندگار فلسفه مورد تقدیر قرار گرفت.

زندگی و تحصیلات

غلامحسین ابراهیمی دینانی در ۵ دی سال ۱۳۱۳ش در محله دینان از توابع دُرچۀ اصفهان به دنیا آمد. وی پس پایان تحصیلات ابتدایی وارد مدرسه نیم‌آورد در حوزه علمیه اصفهان شد. دینانی پس پایان مقدمات و سطح برای تکمیل تحصیلات وارد حوزه علمیه قم شد. وی هم زمان با تحصیل فقه و اصول، در درس فلسفه علامه طباطبایی نیز حاضر شد. دینانی فلسفه را در اصفهان نزد حکیم ضیاءپور و در قم نزد علامه طباطبایی ادامه داد و از شاگردان خاص ایشان شد.

دینانی خارج فقه و اصول را در قم نزد اساتیدی همچون: سید حسین بروجردی، محمدعلی اراکی، سید محمد محقق داماد و امام‌خمینی گذرانده است. از دیگر اساتید وی می‌توان به؛ سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، حسینعلی منتظری و میرزا جواد تبریزی اشاره کرد.

ابراهیمی دینانی در سال ۱۳۴۵ش در کارشناسی فلسفه از دانشگاه تهران تحصیلات خود را به پایان رساند و سپس به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد. وی در سال ۱۳۵۲ش از رساله دکتری فلسفه خود در دانشگاه تهران دفاع کرد. دینانی در سال ۱۳۵۳ش به عنوان استاد فلسفه دانشگاه فردوسی در مشهد مشغول تدریس شد و در سال ۱۳۶۲ش عضو هیئت علمی دانشگاه تهران شد.

دینانی از کسانی است که در جلسات فلسفی علامه طباطبایی و هانری کربن به همراه سید حسین نصر شرکت داشته است و از نزدیک شاهد مباحثات فلسفی آنها بوده است.

مراسم تقدیر و بزرگداشت غلامحسین ابراهیمی دینانی

دینانی از دوستان صمیمی و هم‌حجره‌ای‌های سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در مدرسه حجتیه قم و در دوران تحصیل در حوزه علمیه قم بوده است.

دینانی در برنامه تلویزیونی به نام معرفت حضور می‌یابد و در آن اندیشه‌های فلسفی و عرفانی خود را بیان می‌کند. همچنین دینانی در سال ۱۳۹۶ش در مراسمی که با عنوان بزرگداشت نیم قرن فعالیت فلسفی دینانی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار گردید مورد تقدیر قرار گرفت.

سمت‌ها و عناوین

دینانی دارای سوابق متعددی در مراکز علمی است که بعضی از آنها به شرح زیر است:

• عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی
• عضو ثابت انجمن حکمت و فلسفه ایران
• تقدیر شده در اولین دوره چهره‌های ماندگار با عنوان چهره برتر رشته فلسفه در سال ۱۳۸۰ش
• تقدیر شده در جایزه کتاب سال ۱۳۷۸ش برای کتاب ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام
• تقدیر شده در جایزه کتاب سال ۱۳۸۴ش برای کتاب دفتر عقل و آیت عشق
• تقدیر شده در جایزه کتاب سال ۱۳۸۵ش برای کتاب درخشش ابن‌رشد در حکمت مشاء
• تقدیر شده در جایزه کتاب سال ۱۳۸۷ش برای کتاب خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو

برخی از آراء دینانی

عمده شهرت دینانی احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان دانسته شده است. دینانی میزان سنجش و درک هر چیزی حتی درک انسان از خدا را عقل می‌داند. وی را می‌توان فیلسوفی عقل‌گرا دانست که به اشراق معتقد است و در عین حال فیلسوفی مُتَألِّه و اهل حکمت متعالیه و آشنا به تمامی جوانب عرفان است.

دینانی در کتاب دفتر عقل و آیت عشق به جایگاه عقل در حکمت و فلسفه پرداخته و از عقل در برابر عقاید اشاعره دفاع کرده است. به عقیده دینانی بین عشق و درک عقلی تعارضی نیست و هیچ یک دیگری را نفی نمی‌کند؛ به دینانی القابی همچون سرباز عقل نیز نسبت داده می‌شود.

آثار

ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام

دینانی دارای کتاب‌ها و مقالات متعددی است که بعضی از آنها منتشر شده و بعضی در دست انتشار هستند. وی تألیفاتی در زمینه فلسفه دارد که به نقد و تبیین آرای فلسفی فلاسفه شرق و غرب پرداخته و در ذیل آنها به ارائه نظرات خاص فلسفی خود پرداخته است. دینانی سه بار برنده جایزه کتاب سال شده است.

چند نمونه از کتابهای ایشان عبارتند از:

• قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی (دو مجلد)
• دفتر عقل و آیت عشق (سه جلد)
• ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام (سه جلد)
• وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی
• شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی
• منطق و معرفت در نظر غزالی
• خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو