عین الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز ←پیوند به بیرون: افزایش ناوبری |
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عَینُ الْیقین''' دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه [[یقین]] در کنار [[علم الیقین]] و [[حق الیقین]] است. عین الیقین | '''عَینُ الْیقین''' دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه [[یقین]] در کنار [[علم الیقین]] و [[حق الیقین]] است. عین الیقین به‌معنای یقینی است که انسان به مرحله مشاهده می‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می‌کند. | ||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
[[یقین]] در لغت | [[یقین]] در لغت به‌معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.</ref> در اصطلاح عرفان اسلامی، عین الیقین به‌معنای یقینی است که با آن، انسان به مرحله مشاهده می‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می‌کند.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref> | ||
تفاوت عین الیقین با [[علم الیقین|علم الیقین]] مانند دیدن به شنیدن است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸</ref> در [[سوره تکاثر|سوره تکاثر]] اصطلاح عین الیقین، آمده است.<ref>سوره تکاثر، آیه ۵-۷.</ref>{{یادداشت|کلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیقِینِ، لَترََوُنَّ الجَْحِیمَ ثُمَّ لَترََوُنهََّا عَینْ الْیقِین؛چنان نیست که شما خیال می‌کنید. اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشته باشید، قطعاً جهنّم را خواهید دید! سپس (با ورود در آن) آن را به عین الیقین مشاهده خواهید کرد.}} | تفاوت عین الیقین با [[علم الیقین|علم الیقین]] مانند دیدن به شنیدن است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸</ref> در [[سوره تکاثر|سوره تکاثر]] اصطلاح عین الیقین، آمده است.<ref>سوره تکاثر، آیه ۵-۷.</ref>{{یادداشت|کلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیقِینِ، لَترََوُنَّ الجَْحِیمَ ثُمَّ لَترََوُنهََّا عَینْ الْیقِین؛چنان نیست که شما خیال می‌کنید. اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشته باشید، قطعاً جهنّم را خواهید دید! سپس (با ورود در آن) آن را به عین الیقین مشاهده خواهید کرد.}} | ||
به گفته [[علامه طباطبایی]] بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با [[علم الیقین]] می‌تواند حقایق را در همین دنیا مشاهده کند و جهنم را ببیند؛ اما دیدن جهنم در [[قیامت]] «عین الیقین» است.<ref>طباطبایی، | به گفته [[علامه طباطبایی]] بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با [[علم الیقین]] می‌تواند حقایق را در همین دنیا مشاهده کند و جهنم را ببیند؛ اما دیدن جهنم در [[قیامت]] «عین الیقین» است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref> | ||
== مراتب یقین== | == مراتب یقین== | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*قرآن کریم. | *قرآن کریم. | ||
*ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار | *ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار احیاء التراث، بی‌تا. | ||
*انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش. | *انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش. | ||
*رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش. | *رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش. | ||
*طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق. | *طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق. | ||
*فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۱۰ق. | *فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۱۰ق. | ||
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، | *مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب، ۱۳۷۱ش. | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
نسخهٔ ۱۲ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۴۲
عَینُ الْیقین دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در کنار علم الیقین و حق الیقین است. عین الیقین به‌معنای یقینی است که انسان به مرحله مشاهده می‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می‌کند.
مفهوم‌شناسی
یقین در لغت به‌معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.[۱] در اصطلاح عرفان اسلامی، عین الیقین به‌معنای یقینی است که با آن، انسان به مرحله مشاهده می‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می‌کند.[۲]
تفاوت عین الیقین با علم الیقین مانند دیدن به شنیدن است.[۳] در سوره تکاثر اصطلاح عین الیقین، آمده است.[۴]
به گفته علامه طباطبایی بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با علم الیقین می‌تواند حقایق را در همین دنیا مشاهده کند و جهنم را ببیند؛ اما دیدن جهنم در قیامت «عین الیقین» است.[۵]
مراتب یقین
در عرفان اسلامی و بر اساس آیات قرآن کریم، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین. اولین و پایین‌ترین مرتبه، علم الیقین و دومین مرتبه عین الیقین است.[۶] ابن عربی معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.[۷] وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.[۸]
بر پایه روایتی پیامبر(ص) با دیدن حارثة بن مالک انصاری به او فرمود:ای حارثة! در چه حالی هستی؟ گفت: مؤمن حقیقی‌ام که به یقین رسیده‌ام. پیامبر(ص) فرمود: هر چیزی را حقیقتی است، حقیقت گفتار تو چیست؟ گفت:ای رسول خدا! به دنیا بی‌رغبت شده‌ام، شب را (برای عبادت) بیدارم و روزهای گرم را (در اثر روزه) تشنگی می‌کشم و گویا عرش پروردگارم را می‌نگرم که برای حساب گسترده شده، گویا اهل بهشت را می‌بینم که در میان بهشت یکدیگر را ملاقات می‌کنند، گویا ناله اهل دوزخ را در میان دوزخ می‌شنوم و گویا اکنون آهنگ زبانه کشیدن آتش دوزخ در گوشم طنین‌انداز است. رسول خدا(ص) فرمود: حارثه، بنده‌ای است که خدا دلش را نورانی کرده است. سپس به حارثه فرمود: بصیرت یافتی، ثابت باش.[۹]
جستار‌های وابسته
پانویس
منابع
- قرآن کریم.
- ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار احیاء التراث، بی‌تا.
- انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش.
- رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق.
- فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۱۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب، ۱۳۷۱ش.
پیوند به بیرون
- ↑ فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.
- ↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸
- ↑ سوره تکاثر، آیه ۵-۷.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۵۲.
- ↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.
- ↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
- ↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
- ↑ کلینی، کافی،۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۳۸