یزید بن زیاد بن مهاصر کندی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | یزید بن زیاد بن مهاصر مشهور به ابوالشعثاء کندی |
| محل زندگی | کوفه |
| شهادت | سال ۶۱ هجری قمری، کربلا |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام حسین(ع) |
یزید بن زیاد بن مُهاصِر مشهور به ابوالشَعثاء کِندی از شهدای کربلا.
بنابر نقلی او در واقعه کربلا ابتدا در لشکر عمر بن سعد بود ولی وقتی دید پیشنهادهای امام حسین(ع) پذیرفته نشد، به سپاه امام پیوست.
نام، کنیه و نسب
یزید بن زیاد بن مهاصر، از قبیله کِنده و از تیره بنی‌بَهدَله و کنیه‌اش ابوالشعثاء بود.[۱] منابع تاریخی مانند بحار الانوار، ناسخ التواریخ و فتوح ابن اعثم نام‌های متعددی برای پدرش نوشته‌اند مانند: مهاجر [۲]، مصاهر، مظاهر، شعثاء. کنیه او را نیز ناسخ التواریخ [۳] و شمس‌الدین در انصار الحسین[۴] ابو الشعشاء ذکر کرده‌اند. به گفته پژوهشگران شهادت‌نامه امام حسین علامه مجلسی در بحار الانوار دچار خلط شده و او را دو نفر گمان کرده است؛ یکی یزید بن زیاد و دیگری یزید بن مهاجر. [۵]
پیوستن به امام حسین(ع)
در مورد زمان پیوستن او به امام حسین(ع) دو گزارش وجود دارد:
- بنابر یک گزارش، او همراه لشکر عمر بن سعد از کوفه به کربلا آمد؛ ولی وقتی دید پیشنهادهای امام حسین(ع) پذیرفته نشد، به سپاه امام پیوست.[۶]
- در گزارش دیگری آمده است او پیش از آنکه حر بن یزید و سپاهش به امام حسین(ع) برسند، از کوفه خارج شد و به امام پیوست.[۷]
وقتی ابن زیاد، برای حر نامه فرستاد، ابوالشعثاء، آورنده نامه را که هم‌قبیله‌اش بود، شناخت و به او گفت:
- مادرت به عزایت بنشیند؛ چه پیامی آورده‌ای؟ او گفت: من از امام خود اطاعت کرده و به بیعت خود با او وفا نموده‌ام. ابوالشعثاء گفت: پروردگارت را نافرمانی کرده و امام خود را در راه هلاکت خویش اطاعت کرده‌ای و ننگ و آتش را کسب نموده‌ای. آیا این سخن خداوند را نشنیده‌ای که «وَجَعَلْناهُمْ ائِمَّةً يَدْعُونَ الَی النَّارِ وَيَومَ القیامَةِ لا يُنْصَرُون»[۸][۹]
واقعه کربلا
او در روز عاشورا سوار بر اسب خود می‌جنگید و وقتی اسبش پِی شد، در برابر امام حسین(ع) روی زانو نشست و به سوی لشکر عمر سعد تیراندازی کرد. پس از هر تیری که می‌انداخت می‌گفت:
امام حسین(ع) که او را در این حال دید در حق او چنین دعا کرد:
- اللَّهُمَّ سَدِّدْ رَمْيَتَهُ وَاجْعَلْ ثَوابَهَ الْجَنَّة
- خداوندا تیرش را به هدف بنشان و پاداش وی را بهشت قرار ده.[۱۰]
وقتی تیرهایش تمام شد برخاست و گفت: تنها پنج تیرم به خطا رفت. سپس با شمشیر به سوی دشمن حمله کرد در حالی که چنین رجز خواند:
خدایا من یاور حسینم، و ابن سعد را رها کرده و از او دوری گزیده‌ام.
اینان نسل لئیمان پست و فریبکار هستند،که همگی آنان روانه دوزخ هستند.
او جنگید تا به شهادت رسید.[۱۱]
تعداد تیرها
در بیشتر منابع صد تیر برای ابوالشعثاء نوشته‌اند. [۱۲] انساب الاشراف تعداد تیرهای وی را هشت عدد برشمرده است. که پنج نفر را با آن‌ها کشته است.[۱۳] چنان که مجلسی نیز در بحار الانوار تعداد تیرهای یزید بن زیاد بن الشعثاء را هشت تیر نقل کرده است. [۱۴]
پانویس
- ↑ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۱
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۰۸.
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ ری‌شهری، گزیده شهادت‌نامه امام حسین، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۱.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۵-۴۴۶
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ قصص، ۴۱
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۰۸؛ حسینی حائری شیرازی، ذخیرة الدارین، ص۲۳۹
- ↑ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۲
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۵؛ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۲
- ↑ به عنوان نمونه: مقرم، مقتل مقرم، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۲ش؛ عالمی، حسین نفس مطمئنه، ۱۳۷۸ش، ص۲۴۲.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، دار المعارف، ج۳، ۱۹۷.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۰.
منابع
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، دار المعارف، بیروت، ۱۳۹۴-۱۳۹۷.
- حسینی حائری شیرازی، سید عبدالمجید، ذَخیرةُ الدّارین فیما یتَعَلّقُ بمَصائبِ الحُسَین علیه‌السلام و أصْحابه، قم، زمزم هدایت.
- ری‌شهری، محمد محمدی، گزیده شهادت‌نامه امام حسین، تلخیص: مرتضی خوش‌نصیب، دار الحدیث، قم، ۱۳۹۱ش.
- سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ حیاة الامام سید الشهداء، انتشارات مدین، قم، ۱۴۲۷ق.
- سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۴ش.
- شمس‌الدین، محمدمهدی، انصار الحسین، ترجمه ناصر هاشم‌زاده، امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۴ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۳ق.
- عالمی، محمدعلی، حسین نفس مطمئنه، انتشارات هاد، تهران، ۱۳۷۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- موسوی مقرم، سید عبدالرزاق، ترجمه: عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، ۱۳۹۰ش.