استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) اصلاح نویسه‌های عربی |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref> | استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری از روی شهوت کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref> عبدالمنعم، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، دار الفضیلة، ج۱، ص۱۶۱.</ref> در [[فقه]] استمناء برای مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.<ref>سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.</ref> از استمناء در باب‌های [[روزه|صوم]]<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref> [[اعتکاف]]،<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> [[حج]]<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و [[حد شرعی|حدود]] سخن گفته شده است.<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.</ref> در روایات نیز از این کار نهی شده است. باب تحریم استمناء کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] به این روایات اختصاص دارد.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵.</ref> بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref> | ||
== حرمت استمناء == | == حرمت استمناء == | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
* بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا. | * بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا. | ||
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق. | * حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق. | ||
* | * عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، قاهره، دار الفضیلة، بی‌تا. | ||
* سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش. | * سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش. | ||
* سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق. | * سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق. | ||
نسخهٔ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۳
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۱۴ آذر ۱۴۰۲ توسط کاربر:Shamsoddin برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
استمناء یا خودارضایی انجام کاری غیر از آمیزش، با دست و غیر آن که باعث خارج شدن منی از انسان شود. فقیهان استمناء را حرام و از گناهان کبیره می‌دانند. مجازات استمناء تعزیر است و حاکم شرع مقدار آن را تعیین می‌کند. اگر استمناء به خروج منی بینجامد منجر به احکامی می‌گردد واجب شدن غسل جنابت و باطل‌شدن روزه از جمله آنهاست.
مفهوم‌شناسی
استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری از روی شهوت کاری کند که از او منی بیرون آید.[۱] در فقه استمناء برای مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.[۲] از استمناء در باب‌های صوم[۳] اعتکاف،[۴] حج[۵] و حدود سخن گفته شده است.[۶] در روایات نیز از این کار نهی شده است. باب تحریم استمناء کتاب وسائل الشیعه به این روایات اختصاص دارد.[۷] بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.[۸]
حرمت استمناء
استمنا از نظر فقهی حرام است. برخی از فقها، آن را جزو گناهان کبیره دانسته‌اند.[۹] مستند آنان در حرمت آن، آیات قرآن و روایات است.[۱۰] فقیهان برای اثبات حرمت استمنا، به آیه ۶ سوره مؤمنون استناد کرده‌اند. براساس این آیه، هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و کنیز ممنوع شده است.[۱۱]
برخی از فقیهان، استمنا را در موارد ضرورت مانند جایی که تشخیص بیماری و درمان متوقف بر آن است جایز می‌دانند.[۱۲] همچنین به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.[۱۳] البته علامه حلی این مورد را هم حرام می‌داند.[۱۴]
احکام فقهی
در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است:
- جنابت: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به مسجد و برخی دیگر از کارها باید غسل جنابت کند.[۱۵]
- باطل شدن روزه: استمناء، روزه را باطل می‌کند و به سبب آن کفاره بر انسان واجب می‌شود. به فتوای فقیهان شیعه، باطل کردن روزه با کار حرام، کفاره جمع (آزادکردن بنده، دو ماه روزه و اطعام شصت فقیر) دارد.[۱۶] با این حال برخی از مراجع تقلید گفته‌اند، برای باطل کردن روزه ماه رمضان با استمناء، بنا بر احتیاط مستحب کفاره جمع پرداخت شود.[۱۷]
- باطل شدن اعتکاف: اگر استمنا در روز باشد اعتکاف را باطل می‌کند[۱۸] اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.[۱۹]
- استمناء در حال احرام، موجب کفّاره است[۲۰] و کفّاره آن یک شتر است؛[۲۱] اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از وقوف در مشعر رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.[۲۲] برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.[۲۳]
راه اثبات و کیفر
به گفته صاحب جواهر، استمناء، با گواهی دو مرد عادل و یا یک‌بار اقرار استمناءکننده ثابت می‌شود.[۲۴] البته ابن‌ادریس، یک بار اقرار را هم موجب ثبوت آن دانسته است.[۲۵]
مجازات استمناء، تعزیر است مقدار و چگونگی آن را حاکم شرع تعیین می‌کند.[۲۶] در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.[۲۷]
عوارض
- پیامدهای جسمانی:ضعف بینایی، ضعف قوای جسمانی، عقیم شدن، ضعف مفاصل و لرزش دست.
- پیامدهای روحی و روانی: ضعف حافظه و حواس‌پرتی، اضطراب، انزوا، افسردگی، بی‌نشاطی، پرخاشگری، کسالت دائمی و ضعف اراده.
- عوارض اجتماعی: ناسازگاری خانوادگی، بی‌میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط جنسی و دیر ازدواج کردن.[۲۸]
پانویس
- ↑ عبدالمنعم، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، دار الفضیلة، ج۱، ص۱۶۱.
- ↑ سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.
- ↑ سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.
- ↑ نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷.
- ↑ مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.
- ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.
- ↑ مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.
- ↑ شیخ بهایی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۴۶۲.
- ↑ بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.
- ↑ نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱
- ↑ ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.
- ↑ محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.
- ↑ ابن‌ادریس حلی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.
- ↑ نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.
- ↑ تاثیرات استمنا بر زندگی زناشویی
منابع
- ابن‌ادریس حلی، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۸ق.
- بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق.
- عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، قاهره، دار الفضیلة، بی‌تا.
- سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش.
- سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
- شیخ بهایی، بهاء‌الدین، جامع عباسی و تکمیل آن محشی، چاپ جدید، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۹ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ سوم، ۱۳۸۸ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(تک جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۳۸۸ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(ط- جدید)، تصحیح گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۴ق.
- قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۵ق.
- مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام، قم، مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۳ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- محقق سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، بی‌تا.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
- نجم الدین حلی، إیضاح ترددات الشرائع، مصحح: سید مهدی رجایی، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۲۸ق.