آیه جلد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
[[رده:آیات فقهی قرآن]] | [[رده:آیات فقهی قرآن]] | ||
[[رده:آیات مشهور قرآن]] | [[رده:آیات مشهور قرآن]] | ||
[[رده:مقاله‌های جدید]] | |||
نسخهٔ ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۲
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | نور |
| شماره آیه | ۲ |
| جزء | ۱۸ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | فقهی |
| درباره | حد زنا |
| آیات مرتبط | آیه جزای فحشا |
آیه جَلْد یا آیه زِنا به دومین آیه از سوره نور گفته می‌شود که در آن مجازات فرد زناکار بیان شده است.
در این آیه مجازات زناکار، صد ضربه شلاق تعیین و از دلسوزی در اقامه حد بر زناکاران نهی شده است. طبق این آیه مجازات زناکار باید در حضور گروهی از مومنین انجام گیرد.
این مجازات برای زناکارانی است که محصن و برده نباشند. به عقیده برخی از مفسرین این آیه، آیه ۱۵ سوره نساء در مورد زنان زناکار را نسخ کرده است.
متن و ترجمه آیه
الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
به هر زن زناكار و مرد زناكارى صد تازيانه بزنيد، و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، در [كار] دين خدا، نسبت به آن دو دلسوزى نكنيد، و بايد گروهى از مؤمنان در كيفر آن دو حضور يابند. (سوره نور، آیه ۲)
محتوا
به آیه ۲ سوره نور آیه جَلد یا آیه زنا گفته می‌شود.[۱]
به گفته برخی از مفسران این آیه به سه مطلب اشاره دارد:
- تعیین صد ضربه شلاق به عنوان مجازات فرد زناکار.
- نهی از اعمال احساسات و محبت بی‌جا در حق فرد زناکار که با اشاره به مسأله ایمان به خدا و معاد بر آن تأکید شده است.
- دستور به حضور عده‌ای از مؤمنین در صحنه مجازات فرد زناکار به دلیل عبرت گرفتن آنها.[۲]
نکات آیه
طبرسی از مفسران شیعه در توضیح این آیه به چند نکته اشاره می‌کند:
- این آیه در مورد زن و مرد غیر محصنِ حُر(آزاد) بوده و اگر فرد زناکار، کنیز یا عبد باشد به قرینه آیه ۲۵ سوره نساء[یادداشت ۱] نصف این مقدار تازیانه می‌خورد.[۳]
- گفته شده دلیل تقدم زن زناکار بر مرد زناکار در این آیه این است که زنا برای زنان زشت‌تر است و شهوت در زن‌ها بیشتر بوده و غلبه‌ی شهوت بر زنان بیشتر است. همچنین زنا به دلیل حاملگی برای زنان آسیب‌زننده‌تر است.[۴]
- خطاب این آیه به ائمه و کسانی است که از جانب ائمه قرار داده شده‌اند؛ زیرا کسی غیر از امام و والیان او حق اقامه حدود ندارد.[۵]
همچنین به نقل سیدمحمدحسین طباطبایی، از مفسران شیعه و نویسنده تفسیر المیزان، به عقیده بیشتر مفسران آیه ۱۵ سوره نساء[یادداشت ۲] نیز در مورد زنا است.[۶] به عقیده او قسمت پایانی آیه بیانگر این است که این آیه نسخ خواهد شد و آیه جلد ناسخ آن است.[۷]
کاربرد فقهی
آنگونه که در کتاب شرائع الإسلام آمده است، مجازات صد ضربه شلاق در این آیه برای فرد زناکاری ثابت است که مُحصِن نباشد. اما اگر دارای این وصف بود، مجازاتش رجم است.[۸]
علامه حلی قائل است که مرد زناکار را باید عریان شلاق زد؛ اما از سر و صورت و فَرْجش در مقابل تازیانه محافظت می‌شود و به خاطر این بخش از آیه جلد(وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ؛ در [کار] دین خدا نسبت به آن‌دو دلسوزی نکنید) باید ضربه‌های تازیانه شدید باشد.[۹]
بنابر نظر شیخ طوسی با توجه به این قسمت از آیه جلد(وَ لْيَشْهَدْ عَذٰابَهُمٰا طٰائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ؛ پس باید گروهی از مومنین در مجازات آنها حضور یابند) وقتی والی می‌خواهد بر زناکار حد جاری کند باید مردم را آگاه کند که حضور یابند و در حضور مردم حد را جاری کند؛ تا مردم از ارتکاب چنین عملی بازداشته شوند.[۱۰] شایسته است کسانی که در صحنه مجازات حاضر می‌شوند از مردمان نیکوکار باشند.[۱۱]
پانویس
- ↑ خراسانی، «آیات نامدار»، ج۱، ص ۳۸۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۳۵۹-۳۶۰.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۲۱۹.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۲۱۹.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۲۱۹.
- ↑ طباطبایی، المیزان،۱۳۹۰ق، ج۴، ص۲۳۴.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۲۳۵.
- ↑ محقق حلی، شرائع الإسلام، ج۴، ص۱۳۷.
- ↑ علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۱۹.
- ↑ شیخ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۷۰۱.
- ↑ شیخ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۷۰۱.
یادداشت
- ↑ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ؛ پس چون به ازدواج [شما] درآمدند، اگر مرتكب فحشا شدند، پس بر آنان نيمى از عذاب [=مجازات] زنان آزاد است.
- ↑ وَ اللاَّتی یأْتینَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِکمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکوهُنَّ فِی الْبُیوتِ حَتَّی یتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبیلا؛ و از زنانِ شما، کسانی که مرتکب زنا می‌شوند، چهار تن از میان خود [مسلمانان] بر آنان گواه گیرید؛ پس اگر شهادت دادند، آنان [زنان] را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد یا خدا راهی برای آنان قرار دهد.(سوره نساء، آیه ۱۵)
منابع
- حلی، علامه حسن بن یوسف مطهر، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الإمامیه، به تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسه الإمام الصادق(ع)، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
- خراسانی، علی، «آیات نامدار»، در دائرة المعارف قرآن کریم، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، به تحقیق گروهی از محققین، بیروت، موسسه الأعلمی، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۰ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحرام و الحلال، به تحقیق عبدالحسین محمد علی بقال، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ سی و دوم، ۱۳۷۴ش.