پرش به محتوا

پیراهن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
خط ۱۷: خط ۱۷:


==تبرک به پیراهن یوسف==
==تبرک به پیراهن یوسف==
ازجمله استدلال‌های قرآنی بر جایز بودن [[تبرک]]، بیناشدن [[حضرت یعقوب]] به واسطه پیراهن [[حضرت یوسف]] است. در [[تفسیر البحر المحیط]] آمده است زمانی که یوسف(ع)‌ به برادرانش گفت پیراهنش را بر چشمان پدرشان بیفکنند:(اذْهَبُوا بِقَمِیصِی هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَیٰ وَجْهِ أَبِی یأْتِ بَصِیرًا؛ سوره یوسف، آیه ۹۳) رحمت خداوند از پیراهن یوسف بر چشمان یعقوب نبی جاری شد و وی با برکت جستن از آن لباس بینایی چشمان خود را بازیافت.<ref>اندلسی، البحر المحیط فی التفسیر، ج۲، ص۶۲۶ </ref>
از جمله استدلال‌های قرآنی بر جایز بودن [[تبرک]]، بیناشدن [[حضرت یعقوب]] به واسطه پیراهن [[حضرت یوسف]] است. در [[تفسیر البحر المحیط]] آمده است زمانی که یوسف(ع)‌ به برادرانش گفت پیراهنش را بر چشمان پدرشان بیفکنند:(اذْهَبُوا بِقَمِیصِی هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَیٰ وَجْهِ أَبِی یأْتِ بَصِیرًا؛ سوره یوسف، آیه ۹۳) رحمت خداوند از پیراهن یوسف بر چشمان یعقوب نبی جاری شد و وی با برکت جستن از آن لباس بینایی چشمان خود را بازیافت.<ref>اندلسی، البحر المحیط فی التفسیر، ج۲، ص۶۲۶ </ref>


==ظهور امام زمان و پیراهن حضرت یوسف==
==ظهور امام زمان و پیراهن حضرت یوسف==

نسخهٔ ‏۳ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۳۸

پیراهن یوسف اصطلاح معروف فارسی که اشاره به لباس حضرت یوسف(ع) در سه واقعه مهم دارد: داستان پیراهن خون‌آلوده، پاره‌شدن پیراهن توسط زلیخا و بینایی یعقوب به واسطه پیراهن. در روایتی، امام صادق(ع) صاحب اصلی پیراهن را حضرت ابراهیم دانسته که این پیراهن در میان پیامبران و جانشینان آنان دست به دست شده و در نهایت به دست امام زمان (عج) رسیده است و به هنگام ظهور امام زمان، ایشان آن را بر تن خواهد کرد. برخی به واسطه شفایافتن حضرت یعقوب به واسطه این پیراهن، استدلال بر جایز بودنِ تبرک کرده‌اند.

سه پیراهن یوسف در قرآن

کلمه «قمیص» به معنای پیراهن، شش مرتبه در قرآن آمده است که تمام آنها درباره حضرت یوسف(ع) است.[۱] این آیات به سه داستان اشاره دارند:

  • پیراهن خون‌آلود: که ماجرای خون‌آلود کردن پیراهن حضرت یوسف توسط برادرانش برای آوردن عذر برای حضرت یعقوب است.
  • پاره‌شدن پیراهن توسط زلیخا: در این داستان، زلیخا در تعقیبِ حضرت یوسف برای دست یافتن به وی، پیراهن یوسف را می‌کِشد و پاره می‌کند. عزیز مصر به جهت پارگی پیراهن از پشت، به بی‌گناهی حضرت یوسف حکم می‌کند.
  • بینایی حضرت یعقوب به‌واسطه پیراهن: حضرت یوسف پس از آگاهی از نابینایی پدرش، حضرت یعقوب، از برادرانش می‌خواهد تا پیراهنش را به روی سرِ حضرت یعقوب بیندازند. پس از انجام این کار، حضرت یعقوب شفا می‌گیرد و بینا می‌شود.

پیراهن خون‌آلود

آیات ۱۶ تا ۱۸ سوره یوسف به داستان پیراهن خونین حضرت یوسف در دوران کودکی اشاره دارد. پس از حسادت برادرانِ حضرت یوسف به وی، برادران تصمیم می‌گیرند که حضرت یوسف را در چاهی بیندازند و برای عذر، پیراهن یوسف را از تنش خارج ساختند و آن را به خون گوسفندی آغشته کردند و نزد پدر آمدند. عذر آنها این بود که «ای پدر، ما رفتیم مسابقه دهیم، و یوسف را پیش کالای خود نهادیم. آنگاه گرگ او را خورد.»

پاره‌شدن پیراهن یوسف توسط زلیخا

در آیات ۲۳ تا ۳۰ سوره یوسف به داستان یوسف و زلیخا و پاره‌شدن پیراهن یوسف توسط زلیخا اشاره شده است. درباره این داستان آمده است که به جهت چهره زیبای یوسف(ع)، زلیخا عاشق وی شده بود. روزی زلیخا شرایط را برای گناه مهیا کرد و اتاقی را خلوت کرد. یوسف(ع) پس از متوجه‌شدن ماجرا، برای فرار به سمت در اتاق دوید و زلیخا به تعقیب وی پرداخت و در تعقیب وی پیراهن یوسف را از پشت کشید و پاره کرد. در این لحظه عزیز مصر (همسر زلیخا) وارد اتاق شد و پس از تحقیق و بررسی و توجه به پاره‌شدن پیراهن از پشت، به خطاکاری همسرش رأی داد و گفت این از حیله زنان است. عزیز مصر همچنین از حضرت یوسف خواست که از گناه زلیخا بگذرد.[۲]

پیراهن شفابخش

آیات ۹۳ تا ۹۶ سوره یوسف به داستان بیناشدن حضرت یعقوب به جهت پیراهن حضرت یوسف(ع) اشاره دارد. در این آیات آمده است که پس از آگاهی از نابیناشدن حضرت یعقوب به واسطه دوری از یوسف، حضرت یوسف از برادرانش خواست که «این پیراهن مرا ببرید و آن را بر چهره پدرم بیفکنید [تا] بینا شود، و همه کسان خود را نزد من آورید.» وقتی پیراهن را بر چهره حضرت یعقوب انداختند، وی بینا شد و پس از مدتی با خانواده خویش رهسپار دیار مصر برای دیدار با حضرت یوسف شد.

تبرک به پیراهن یوسف

از جمله استدلال‌های قرآنی بر جایز بودن تبرک، بیناشدن حضرت یعقوب به واسطه پیراهن حضرت یوسف است. در تفسیر البحر المحیط آمده است زمانی که یوسف(ع)‌ به برادرانش گفت پیراهنش را بر چشمان پدرشان بیفکنند:(اذْهَبُوا بِقَمِیصِی هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَیٰ وَجْهِ أَبِی یأْتِ بَصِیرًا؛ سوره یوسف، آیه ۹۳) رحمت خداوند از پیراهن یوسف بر چشمان یعقوب نبی جاری شد و وی با برکت جستن از آن لباس بینایی چشمان خود را بازیافت.[۳]

ظهور امام زمان و پیراهن حضرت یوسف

بنابر روایتی از امام صادق(ع)، پیراهن حضرت یوسف جامه‌ای بهشتی بوده است که جبرئیل از بهشت برای در امان ماندنِ حضرت ابراهیم از آتش آورد. پس از آن نسل به نسل گشت تا آنکه حضرت یعقوب پیراهن را به فرزندش یوسف بخشید. امام صادق(ع) در ادامه بیان داشته است که «هر پیامبری که علمی یا چیز دیگری را به ارث برد، همه به حضرت محمّد(ص) و یا خاندان محمّد(ع) رسید. چون قائم(ع) ظهور کند پیراهن یوسف در بر اوست و عصای موسی و خاتم سلیمان همراه اوست.[۴]»

در فرهنگ فارسی

در اشعار فارسی به هر سه داستان پیراهن حضرت یوسف اشاره شده است:

پیراهن خون‌آلود:

نگارینا، شنیدستم که: گاه محنت و راحت - سه پیراهن سلب بوده‌ست یوسف را به عمر اندر
یکی از کید شد پر خون، دوم شد چاک از تهمت - سوم یعقوب را از بوش روشن گشت چشم تر
رخم ماند بدان اول، دلم ماند بدان ثانی - نصیب من شود در وصل آن پیراهن دیگر؟(رودکی)[۵]

پاره‌شدن پیراهن توسط زلیخا

  • پرده پوشی دامن آلودگان را لازم است - چاک در پیراهن یوسف چه محتاج رفوست؟(صائب تبریزی)[۶]

پیراهن شفابخش

  • بوی پیراهن یوسف که کند روشن چشم -باد گویی که سوی پرغم کنعان آرد
  • بوی گل چون نگهت پیراهن یوسف ز مصر - نور بینائی بچشم پیر کنعانی کند
  • پیراهنی که آید ازو بوی یوسفم - ترسم برادران غیورش قبا کنند (حافظ)
  • ‌ای فتنه روم و حبش حیران شدم کاین بوی خوش - پیراهن یوسف بود یا خود روان مصطفی (مولوی)[۷]
  • چون آمد پیراهن خوش بوی تو یوسف - بس بارد و سرد است کنون لخلخه سودن (مولوی)[۸]
  • پیراهن یوسف چرا نیارند - یعقوب بکنعان در انتظار است (پروین اعتصامی)[۹]
  • بار ندهی لیک قسم عاشقان - همچو یوسف بوی پیراهن نهی (عطار نیشابوری)[۱۰]
  • یا مگر باد به پیراهن یوسف بگذشت - بوی پیراهن او سوی پدر می‌آرد (عطار نیشابوری)[۱۱]
  • ‌ای صبا پیراهن یوسف مگر همراه تست - از کدامین باغ این گل در گریبان کرده‌ای (وحشی بافقی)[۱۲]
  • ‌ای صبا، باز آمدن دورست یوسف را ز مصر - باز گو تا: بوی،پیراهن به کنعان کی رسد؟ (اوحدی کرمانی)[۱۳]
  • بوی پیراهن یوسف ز صبا می‌شنوم - یا ز بستان ارم نفحهٔ بوی سمنش (خواجوی کرمانی)[۱۴]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ترجمه منصور پهلوان، تصحیح و تحقیق علی اکبر غفاری، قم،‌دار الحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، نرم‌افزار جامع الاحادیث
  • جزائری، نعمت الله بن عبدالله، داستان پیامبران یا قصههای قرآن از آدم تا خاتم، ترجمه یوسف عزیزی، تهران، انتشارات هاد، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، نرم‌افزار جامع الاحادیث
  • قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، نرم افزار جامع الاحادیث
  • پایگاه گنجور، آثار سخن‌سرایان پارسی‌گو

پیوند به بیرون

  1. قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۹ و ۴۰
  2. جزائری، داستان پیامبران، ۱۳۸۰ش، ص۲۷۴ و ۲۷۵
  3. اندلسی، البحر المحیط فی التفسیر، ج۲، ص۶۲۶
  4. ابن بابویه، کمال الدین، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴۷ و ۲۸۴
  5. رودکی، قصاید و قطعات، پایگاه گنجور
  6. صائب تبریزی، دیوان اشعار، غزلیات، غزل شماره ۱۰۸۷، پایگاه گنجور
  7. مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۱۲
  8. مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۱۸۹۳، پایگاه گنجور
  9. http://ganjoor.net/nezami/5ganj/makhzanolasrar/sh18/
  10. http://ganjoor.net/attar/divana/ghazal-attar/sh839/
  11. http://ganjoor.net/attar/divana/ghasidea/sh15/
  12. http://ganjoor.net/vahshi/divanv/ghazalv/sh376/
  13. http://ganjoor.net/ouhadi/divano/ghazalo/sh220/
  14. http://ganjoor.net/khajoo/ghazal-khajoo/sh558/