اَلْیَسَع از پیامبران بنی‌اسرائیل که پس از الیاس به پیامبری مبعوث شد. نام او دو بار در قرآن آمده و کتاب مقدس با تفصیل بیشتری به شخصیت وی پرداخته است. برخی از مفسران قرآن، الیسع را با شخصیت‌های دیگر مانند خضر و یوشع یکی می‌دانند. در روایات شیعی، معجزه‌هایی از او مانند شفای بیماران و راه‌رفتن روی آب نقل شده است.
| از پیامبران بنی‌اسرائیل | |
| نام در قرآن | الیسع |
|---|---|
| تکرار نام در قرآن | دوبار در آیه‌‌های ۸۶ سوره انعام و ۴۸ سوره ص |
| نام در کتب مقدس | Elisha |
| قوم | بنی‌اسرائیل |
| پس از | الیاس |
| دین | یکتاپرستی |
| معجزات | شفای بیماران • راه‌رفتن روی آب • زنده گرداندن مردگان |
| پیامبران | |
| نوح • ابراهیم • موسی • عیسی • محمد سایر پیامبران | |
شخصیت‌شناسی
نام الیسع دو بار در قرآن در سوره‌های انعام و ص آمده است.[۱] در این آیات بدون توضیحی درباره شخصیت و نبوت الیسع، از او با تعبیر «برتری یافته» و «خوبان» یاد شده است. گذرا بودن اشاره قرآن به الیسع و اطلاعات اندک منابع تفسیری و روایی از او سبب شده است بسیاری از عالمان، الیسع را با برخی از پیامبران دیگر یکی بدانند.[۲]
عده‌ای از مفسران، الیسع را همان یوشع نبی می‌دانند و نام الیسع را برگرفته از این نام می‌دانند.[۳] بعضی او را با حضرت خضر یکی دانسته‌اند.[۴] در مقابل، عده‌ای دیگر او را پیامبری با همین نام می‌دانند که از نسل ابراهیم(ع)[۵] و یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل بوده است.[۶]
نام الیسع در کتاب مقدس، الیشع است.[۷] کتاب مقدس در مقایسه با قرآن با تفصیل بیشتری از وی یاد کرده است. در این کتاب ماجرای جدایی او از الیاس،[۸] معجزه‌های وی[۹] و گفتگوهایی که با افراد مختلف داشته،[۱۰] نقل شده است.
پیامبری
الیسع در جوانی هنگامی که گرفتار بیماری شده بود، با دعای الیاس سلامت خود را بازیافت و پس از آن شاگرد او شد و همه جا همراه او بود. پس از آنکه الیاس به آسمان عروج کرد، الیسع عهده‌دار پیامبری شد.[۱۱] مطابق روایات، شرایط دین‌داری در زمان پیامبری وی دگرگون شد. آحاب پادشاه بنی‌اسرائیل و همسرش که مردم را به بت‌پرستی سوق می‌دادند، در دوره نبوت الیسع از بین رفتند. همچنین در دوره نبوت او، عده زیادی از بنی اسرائیل دعوت او را پذیرفتند.[۱۲]
معجزات
در روایتی از امام رضا(ع) آمده است که الیسع مانند عیسی(ع) معجزاتی چون زنده گرداندن مردگان، شفا دادن بیماران و روی آب راه‌رفتن داشته است.[۱۳]
پانویس
- ↑ سوره انعام، آیه ۸۶؛ سوره ص، آیه ۴۸.
- ↑ حاج منوچهری، «الیسع»، ج۱۰، ص۱۲۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۵، ص۳۲۶.
- ↑ بیضاوی، انوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۸۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۵، ص۳۲۶.
- ↑ علامه طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۷، ص۲۴۳.
- ↑ برای نمونه مراجعه کنید به کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۴، آیه ۱.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲، آیات ۱-۱۸.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲، آیات ۱۹-۲۵.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، بخش ۴، آیات ۱-۷.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۶۲-۴۶۴.
- ↑ ثعلبی، قصص الانبیاء، دار الرائد العربی، ص۲۵۹-۲۶۰.
- ↑ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۱۸.
منابع
- قرآن.
- کتاب مقدس.
- بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التاویل، تحقیق محمد عبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
- ثعلبی، احمد بن محمد، قصص الأنبیاء المسمی بعرائس المجالس، بیروت، دار الرائد العربی، بی‌تا.
- حاج منوچهری، فرامرز، «الیسع»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظمی بروجردی، جلد ۱۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
- طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، مشهد، نشر المرتضی، ۱۴۰۳ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
- علامه طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۳ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهل و یکم، ۱۳۸۰ش.
پیوند به بیرون