استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''استمناء''' یا '''خودارضایی''' انجام | '''استمناء''' یا '''خودارضایی''' انجام کاری با دست و غیر آن که معمولا باعث خارج شدن [[منی]] از انسان می‌شود. فقیهان استمناء را [[حرام]] و از [[گناهان کبیره]] می‌دانند. مجازات استمناء [[تعزیر]] است و [[حاکم شرع]] مقدار آن را تعیین می‌کند. اگر استمناء منجر به خروج منی شود منجر به احکامی می‌گردد واجب شدن [[غسل جنابت]] و باطل‌شدن [[روزه]] از جمله آنهاست. | ||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
استمنا از نظر فقهی [[حرام]] است. برخی از فقها، آن را جزو [[گناهان کبیره]] دانسته‌اند.<ref> نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷.</ref> مستند آنان در حرمت آن، [[آیه|آیات قرآن]] و [[حدیث|روایات]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.</ref> فقیهان برای اثبات حرمت استمنا، به [[آیه ۶ سوره مؤمنون]] استناد کرده‌اند. براساس این آیه، هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و [[کنیز]] ممنوع شده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> | استمنا از نظر فقهی [[حرام]] است. برخی از فقها، آن را جزو [[گناهان کبیره]] دانسته‌اند.<ref> نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷.</ref> مستند آنان در حرمت آن، [[آیه|آیات قرآن]] و [[حدیث|روایات]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.</ref> فقیهان برای اثبات حرمت استمنا، به [[آیه ۶ سوره مؤمنون]] استناد کرده‌اند. براساس این آیه، هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و [[کنیز]] ممنوع شده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref> | ||
برخی از فقیهان، استمنا را در موارد ضرورت مانند جایی که تشخیص بیماری و درمان متوقف بر آن است جایز می‌دانند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.</ref> همچنین به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> البته [[علامه حلی]] این مورد را هم حرام می‌داند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.</ref> | |||
به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> البته [[علامه حلی]] این را هم حرام می‌داند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷ | |||
== احکام فقهی == | == احکام فقهی == | ||
در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است: | در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است: | ||
* [[جنابت]]: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به [[مسجد]] و برخی دیگر از کارها باید [[غسل جنابت]] کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.</ref> | * [[جنابت]]: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به [[مسجد]] و برخی دیگر از کارها باید [[غسل جنابت]] کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.</ref> | ||
*باطل شدن [[روزه]]: استمناء، روزه را باطل می‌کند | *باطل شدن [[روزه]]: استمناء، روزه را باطل می‌کند و به سبب آن [[کفاره]] بر انسان واجب می‌شود. به فتوای برخی از مراجع، بنا بر احتیاط مستحب، برای باطل کردن روزه ماه رمضان با استمناء، [[کفاره جمع]] (آزادکردن بنده، دو ماه روزه و اطعام شصت فقیر) پرداخت شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.</ref> | ||
*باطل شدن [[اعتکاف]]: اگر استمنا در روز باشد اعتکاف را باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref> | *باطل شدن [[اعتکاف]]: اگر استمنا در روز باشد اعتکاف را باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref> | ||
*استمناء در حال [[احرام|احرام]]، موجب [[کفاره|کفّاره]] است<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و کفّاره آن یک شتر است؛<ref>نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱</ref> اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از [[وقوف در مشعر]] رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.<ref> ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.</ref> برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.<ref>محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.</ref> | *استمناء در حال [[احرام|احرام]]، موجب [[کفاره|کفّاره]] است<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و کفّاره آن یک شتر است؛<ref>نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱</ref> اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از [[وقوف در مشعر]] رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.<ref> ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.</ref> برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.<ref>محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.</ref> | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۴: | ||
مجازات استمناء، [[تعزیر]] است مقدار و چگونگی آن را [[حاکم شرع]] تعیین می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.<ref>نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref> | مجازات استمناء، [[تعزیر]] است مقدار و چگونگی آن را [[حاکم شرع]] تعیین می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.<ref>نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref> | ||
== عوارض | == عوارض == | ||
* پیامدهای جسمانی:ضعف بینایی، ضعف قوای جسمانی، عقیم شدن، ضعف مفاصل و لرزش دست. | * پیامدهای جسمانی:ضعف بینایی، ضعف قوای جسمانی، عقیم شدن، ضعف مفاصل و لرزش دست. | ||
* پیامدهای روحی و روانی: ضعف حافظه و حواس‌پرتی، اضطراب، انزوا، افسردگی، بی‌نشاطی، پرخاشگری، کسالت دائمی و ضعف اراده. | * پیامدهای روحی و روانی: ضعف حافظه و حواس‌پرتی، اضطراب، انزوا، افسردگی، بی‌نشاطی، پرخاشگری، کسالت دائمی و ضعف اراده. | ||
نسخهٔ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۱۹
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۱۴ آذر ۱۴۰۲ توسط کاربر:Shamsoddin برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
استمناء یا خودارضایی انجام کاری با دست و غیر آن که معمولا باعث خارج شدن منی از انسان می‌شود. فقیهان استمناء را حرام و از گناهان کبیره می‌دانند. مجازات استمناء تعزیر است و حاکم شرع مقدار آن را تعیین می‌کند. اگر استمناء منجر به خروج منی شود منجر به احکامی می‌گردد واجب شدن غسل جنابت و باطل‌شدن روزه از جمله آنهاست.
مفهوم‌شناسی
استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.[۱] در فقه استمناء برای مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.[۲] از استمناء در باب‌های صوم[۳] اعتکاف،[۴] حج[۵] و حدود سخن گفته شده است.[۶] در روایات نیز از این کار نهی شده است. باب تحریم استمناء کتاب وسائل الشیعه به این روایات اختصاص دارد.[۷] بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.[۸]
حرمت استمناء
استمنا از نظر فقهی حرام است. برخی از فقها، آن را جزو گناهان کبیره دانسته‌اند.[۹] مستند آنان در حرمت آن، آیات قرآن و روایات است.[۱۰] فقیهان برای اثبات حرمت استمنا، به آیه ۶ سوره مؤمنون استناد کرده‌اند. براساس این آیه، هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و کنیز ممنوع شده است.[۱۱]
برخی از فقیهان، استمنا را در موارد ضرورت مانند جایی که تشخیص بیماری و درمان متوقف بر آن است جایز می‌دانند.[۱۲] همچنین به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.[۱۳] البته علامه حلی این مورد را هم حرام می‌داند.[۱۴]
احکام فقهی
در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است:
- جنابت: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به مسجد و برخی دیگر از کارها باید غسل جنابت کند.[۱۵]
- باطل شدن روزه: استمناء، روزه را باطل می‌کند و به سبب آن کفاره بر انسان واجب می‌شود. به فتوای برخی از مراجع، بنا بر احتیاط مستحب، برای باطل کردن روزه ماه رمضان با استمناء، کفاره جمع (آزادکردن بنده، دو ماه روزه و اطعام شصت فقیر) پرداخت شود.[۱۶]
- باطل شدن اعتکاف: اگر استمنا در روز باشد اعتکاف را باطل می‌کند[۱۷] اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.[۱۸]
- استمناء در حال احرام، موجب کفّاره است[۱۹] و کفّاره آن یک شتر است؛[۲۰] اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از وقوف در مشعر رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.[۲۱] برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.[۲۲]
راه اثبات و کیفر
به گفته صاحب جواهر، استمناء، با گواهی دو مرد عادل و یا یک‌بار اقرار استمناءکننده ثابت می‌شود.[۲۳] البته ابن‌ادریس، یک بار اقرار را هم موجب ثبوت آن دانسته است.[۲۴]
مجازات استمناء، تعزیر است مقدار و چگونگی آن را حاکم شرع تعیین می‌کند.[۲۵] در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.[۲۶]
عوارض
- پیامدهای جسمانی:ضعف بینایی، ضعف قوای جسمانی، عقیم شدن، ضعف مفاصل و لرزش دست.
- پیامدهای روحی و روانی: ضعف حافظه و حواس‌پرتی، اضطراب، انزوا، افسردگی، بی‌نشاطی، پرخاشگری، کسالت دائمی و ضعف اراده.
- عوارض اجتماعی: ناسازگاری خانوادگی، بی‌میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط جنسی و دیر ازدواج کردن.[۲۷]
پانویس
- ↑ حسینی، رساله دانشجویی، ۱۳۹۳ش، ص۸۹.
- ↑ سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.
- ↑ سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.
- ↑ نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷.
- ↑ مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.
- ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.
- ↑ مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.
- ↑ بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.
- ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.
- ↑ ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.
- ↑ نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱
- ↑ ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.
- ↑ محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.
- ↑ ابن‌ادریس حلی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.
- ↑ نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.
- ↑ تاثیرات استمنا بر زندگی زناشویی
منابع
- ابن‌ادریس حلی، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۸ق.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق.
- حسینی، مجتبی، رساله دانشجویی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۳ش.
- سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش.
- سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ سوم، ۱۳۸۸ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(تک جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۳۸۸ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(ط- جدید)، تصحیح گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۴ق.
- قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۵ق.
- مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام، قم، مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۳ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- محقق سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، بی‌تا.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
- نجم الدین حلی، إیضاح ترددات الشرائع، مصحح: سید مهدی رجایی، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۲۸ق.
- بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.