خانه امام علی(ع) در کوفه: تفاوت میان نسخه‌ها
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۲۰
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | کوفه |
| وقایع مرتبط | محل غسل امام علی(ع) |
| معماری | |
| بازسازی | بعد از سقوط حکومت صدام |
خانه امام علی(ع) در کوفه مکانی منسوب به امیرالمؤمنین(ع) است که در دوران خلافتش ساکن آنجا بود. این خانه در ضلع غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره کوفه قرار دارد. درباره ساختار داخلی خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌های منسوب به او و فرزندانش، محل غسل امام و نزول ستاره بر خانه امام، نقل‌هایی وجود دارد که مورد نقد محققان تاریخ و حدیث قرار گرفته است.
معرفی
خانه امام علی(ع) در کوفه در زاویۀ جنوب‌غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره است.[۱] این خانه چندین بار بازسازی شده و آخرین بازسازی آن، پس از سقوط حکومت بعث عراق صورت گرفته است.[۲]
داخل خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌هایی منسوب به امام علی(ع) و فرزندانش وجود دارد؛[۳]در سمت راستِ ورودی، اتاق امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و سمت چپ آن، اتاق محلِ غسل دادن امام علی(ع) و نزدیک محراب، جایگاه محلِ نشستن امام حسن(ع) و امام حسین(ع) قرار دارد.[۴]
اتاق‌های دیگری نیز منسوب به حضرت زینب(س)، ام کلثوم و ام‌البنین وجود دارد.[۵]
انتهای منزل چاه آبی وجود دارد که گفته می‌شود به‌دست امام علی(ع) حفر شده و زائران برای تبرک، از آب آن می‌نوشند.[۶]
نقد و بررسیِ محل و ساختار خانه
امام علی(ع) در اواخر عمر، عهده‌دار خلافت و مرکز حکومت هم کوفه بود،[۷] اما این که محل سکونت در کجای کوفه بوده، بیرون یا درون دار الامارة، اطلاع دقیقی در دست نیست.[۸] بنابر آنچه شهرت یافته، مکان فعلی خانه است.[۹]
ساختار و تقسیمات داخل خانه، توسط برخی از پژوهشگران تاریخ مورد نقد قرار گرفته است:[۱۰]
- بازسازی چندین باره خانه از جمله در اواخر حکومت صدام و بعد از سقوط.[۱۱]
- اختصاص مکانی به عنوان مکتب الحسنین با توجه به اینکه شیعه معتقد است حسنین(ع) امام و دارای علم لدنی بوده و نیاز به تعلم و یادگیری نداشتند، منطقی نیست.[۱۲]
- امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در زمان حاکمیت پدر در کوفه، دارای زندگی مستقل بودند و داشتن چنین مکتبی در خانه پدر، قابل توجیه نیست.[۱۳]
- معنی کردن مکتب به محل کار و تدریس[۱۴] هم قابل پذیرشِ کارشناسان تاریخ نیست؛ چون خانه کوچک بوده و نمی‌توانسته به عنوان محل تدریس یا دفتر کار باشد.[۱۵]
نقد روایت نزول ستاره بر خانه امام علی(ع)
روایاتی وجود دارند که خداوند، ستاره‌ای را به نشانه حقانیت امام علی(ع) در مسألۀ جانشینی پیامبراکرم(ص) بر خانه آن حضرت فرو فرستاد.[۱۶] منتها این روایات توسط حدیث‌شناسان به دلائل گوناگونی رد شده است از جمله:
- نداشتن سند معتبر و ورود به کتب روایی شیعه از طرق روایات عامه.
- نه تنها موجب فضیلت ائمه(ع) نیست بلکه بر عکس، باعث شک و تردید شده و روایات صحیح دیگر از جمله حدیث منزلت و حدیث غدیر را تحت تأثیر سوء قرار می‌دهد.[۱۷]
- با عقل و دستاوردهای علمی ناسازگار است.[۱۸]
- با داده‌های تاریخی نیز ناهمخوانی دارد.[۱۹]
پانویس
منابع
- «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۱۱ دی ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید مطلب: ۵ دی ۱۴۰۱ش.
- ابن مغازلی، علی بن محمد واسطی، مناقب امیرالمؤمنین، به تحقیق ابی عبدالرحمن ترکی بن عبدالله الوادعی، صنعاء، دارلآثار، ۲۰۰۳م.
- حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التزنیل لقواعد التفضیل، به تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، موسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۹ش.
- شریفی، علی و دیگران، «تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره در خانه امام علی(ع)»، در دو فصلنامه علمی پژوهشی فهم حدیث، قزوین، شماره دوم، بهار و تابستان۱۳۹۵ش.
- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نُعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- صدوق، محمد بن علی، الأمالی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۲۰۰۹م.
- فقیه بحرالعلوم،محمدمهدی، زیارتگاه‌های عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
- مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقل جدیث، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۹ش.
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بی‌جا، انتشارات دارالهجره، ۱۴۰۹ق.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۹-۲۶۰.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۱۱۵-۱۱۹.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مکتب
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ ابن مغازلی، مناقب امیرالمؤمنین، ۲۰۰۳م، ص۳۳۷؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۲۰۹۹م، ص۴۰۵-۴۰۶؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۱۴۳.
- ↑ شریفی، و دیگران، «تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره بر خانه امام علی(ع)»، ص۱۰۱.
- ↑ شریفی، و دیگران، «تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره بر خانه امام علی(ع)»، ص۱۰۱.
- ↑ مسعودی، وضع و نقل حدیث، ۱۳۸۹ش، ص۲۷۳.