قیام (نماز)
ظاهر
(تغییرمسیر از قیام نماز)
بخشی از احکام عملی و فقهی |
---|
![]() |
قیام یکی از واجبات نماز، به معنای برخاستن است. که در حال ایستادن انجام میشود. چهار نوع قیام در نماز وجود دارد که شامل قیام در تکبیرة الاحرام، قیام قبل از رکوع، قیام هنگام قرائت و قیام بعد از رکوع است. دو نوع اول رکن نماز هستند و در صورت کم و زیاد شدن عمدی یا سهوی، نماز باطل میشود، در حالی که دو نوع دیگر از واجبات هستند و با تغییرات سهوی، نماز باطل نمیگردد.
مفهوم شناسی و انواع آن
«قیام»، در اصطلاح فقهی، یکی از واجبات یازدهگانه نماز به معنای ایستادن است. [۱]
چهار مورد از کارهای نماز، در حال قیام انجام میشود که عبارتند از:
- قیام در هنگام تکبیرة الاحرام
- قیام متصل به رکوع (قیام قبل از رکوع)
- قیام هنگام قرائت (یعنی خواندن حمد و سوره و تسبیحات اربعه)
- قیام بعد از رکوع
قسم اول و دوم رکن نمازند، یعنی اگر عمدی یا از روی فراموشی کم یا زیاد شوند نماز باطل است. اما قسم سوم و چهارم از واجبات نماز است، یعنی اگر سهوا کم و زیاد شوند نماز را باطل نمیکنند.[۲]
برخی احکام قیام
- در شرایط عادی، در قیام نماز لازم است بدن صاف بوده و به جایی تکیه داده نشود.[۳]
- افرادی که نمیتوانند به هنگام خواندن حمد و سوره یا تسبیحات اربعه بایستند اگر میتوانند لازم است به هنگام تکبیرة الاحرام و پیش از رکوع بایستند تا دو قیام رکنی را انجام داده باشند.[۴]
- در حالت قیام نباید بدن را حرکت داد، البته حرکات مختصر دستها نماز را باطل نمیکند.[۵]
- اگر خواندن تشهد را فراموش کرده و بایستد، چنانچه قبل از رکوع یادش بیاید باید بنشیند و پس از خواندن تشهد نماز را ادامه دهد. برخی مراجع تقلید برای این قیام بیجا خواندن سجده سهو را لازم میدانند.[۶]
- نمازهای مستحبی را میتوان نشسته خواند ولی ثواب آن نصف میشود.[۷]
- نماز استیجاری را نمیتوان نشسته خواند.[۸]
پانویس
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۳۳.
- ↑ طباطبائی یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق،ج۲، ص۴۷۳.
- ↑ طباطبایی یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۷۷.
- ↑ مسئله ۹۷۲ ، سایت انهار.
- ↑ مسئله۹۶۷، سایت انهار.
- ↑ مسئله۱۲۳۶، سایت انهار.
- ↑ طباطبائی یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۲.
- ↑ طباطبائی یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۸۷ و ۸۸
منابع
- طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، عروة الوثقی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.
- قریشی، سید علیاکبر، قاموس قرآن، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۷ش.
- مسئله ۹۶۷ و ۹۷۲ ، سایت انهار، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ش.
- مسئله۱۲۳۶، سایت انهار، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ش.