این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
نماز ظُهْر از نمازهای یومیه و چهار رکعتی است و میتوان آن را از آغاز وقت نماز ظهر تا وقتی که بهاندازه خواندنِ نماز عصر به غروب مانده باشد، به جا آورد.
کیفیت نماز ظهر
نماز ظهر چهار رکعت است[۱] که در رکعت نخست پس از نیت[۲] و تکبیرة الاحرام[۳]، سوره حمد و یک سوره دیگر (که سجدهدار نباشد) و معمولا سوره توحید، خوانده میشود[۴]، یک رکوع[۵] و دو سجده[۶] نیز بجا آورده میشود و پس از آن برای رکعت دوم قیام[۷] میشود و با حمد و سوره و رکوع و سجود، ادامه مییابد.
سپس تشهد[۸]در حال نشسته، قرائت میگردد و در رکعت سوم و چهارم نیز، تسبیحات اربعه و یا یک مرتبه سوره حمد[۹] خوانده شده، یک رکوع و دو سجده بجا آورده میشود.
وقت نماز ظهر
وقت بجای آوردن نماز ظهر از اذان ظهر (که ابتدای وقت نماز ظهر است) شروع شده و تا ابتدای وقت مخصوص نماز عصر (حدود چهار دقیقه مانده به غروب خورشید) میباشد. این مدت تقسیم میشود به وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مشترک بین نماز ظهر و نماز عصر.[۱۱]
اذان ظهر (ابتدای وقت نماز ظهر) زمانی است که سایه شاخص (چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو میبرند)[۱۲] یا به کلی از بین برود و دوباره معلوم شود و یا اینکه به کمترین حد خود برسد و دوباره شروع به بزرگ شدن کند.[۱۳]
وقت مخصوص
از اول وقت نماز ظهر بهاندازه خواندن یک نماز چهار رکعتی، «وقت مخصوص» نماز ظهر است[۱۴] و عمدا نمیتوان در آن نماز عصر را خواند.
وقت مشترک
بعد از اتمام وقت مخصوص نماز ظهر تا ابتدای وقت مخصوص نماز عصر وقت مشترک نماز ظهر و عصر است.[۱۵]
اهمیت نماز ظهر
در قرآن کریم آنجا که به برپا داشتن و مراقبت بر نمازهای یومیه، دستور داده شده، نماز ظهر به گونهای مشخص، جداگانه مورد تأکید قرار گرفته است:«حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ»[۱۶]، مفسران قرآن برپایه روایات، صلاة وسطی را همان نماز ظهر میدانند.[۱۷]
نافله نماز ظهر
نافله نماز ظهر، هشت رکعت است پیش از نماز ظهر، اقامه میشود و وقت اتیان آن از ابتدای ظهر است تا زمانی که طول سایه به دو هفتم طول شاخص برسد.[۱۸]
برخی احکام نماز ظهر
- نماز روز جمعه: در روز جمعه، نماز جمعه به جای نماز ظهر اقامه میشود.[۱۹]
- نماز مسافر: کسی که شرعاً مسافر است، باید نماز ظهر را شکسته بخواند.[۲۰]
- اگر خواندن نماز ظهر تا وقت مخصوص نماز عصر، به تأخیر بیافتد، باید قضای آن را خارج از وقت، بجا آورد.[۲۱]
- اگر کسی سهواً (غیر عمد) نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است.[۲۲]
- واجب است حمد و سوره نماز ظهر آهسته (اخفات) قرائت شود.[۲۳][یادداشت ۱][۲۴]
پانویس
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، بخش نمازهای یومیه
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۳
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۷۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۲۲
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۴۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۵۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۰
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مساله ۱۰۰۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۰
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۲۹
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ سوره بقره، آیه ۲۳۸
- ↑ ترجمه المیزان، علامه طباطبایی،ج ۲، ص۳۶۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۶۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۳
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۲۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ طباطبائی حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۰۴ق، ج ۶ ص۲۰۲؛ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۲
- ↑ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۵
یادداشت
منابع
- امام خمینی، رساله توضیح المسائل.
- علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، بیتا.
- طباطبائی حکیم، سید محسن، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۰۴ ق، منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، قم ایران.