تَجافی حالت نیم‌خیز نمازگزار در هنگام تشهّد امام جماعت است. به بازکردن دستها در هنگام رکوع و سجده نیز تجافی می‌گویند.
در تشهد: اگر مأموم در رکعت دوم یا آخرِ نماز، به امام جماعت اقتدا کند، در هنگام تشهد امام جماعت، تجافی می‌کند.[۱] یعنی انگشتان دو دست و پاها را بر روی زمین می‌گذارد و زانوها را بلند می‌کند. طبق نظر مراجعی مانند آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله وحید خراسانی و آیت‌الله سیستانی، تجافی در تشهد رکعت دوم احتیاطِ واجب است؛ اما در رکعت چهارم، نمازگزار می‌تواند تجافی کند یا اینکه برخیزد و بقیه نماز را بخواند. نمازگزار در هنگام تجافی طبق نظر فقها می‌تواند سکوت کند یا ذکر تشهد یا هر ذکر دیگری بگوید.[۲]
در رکوع و سجده: به‌معنای بازکردن آرنج دست‌هاست که برای مردان مستحب است.این کار را در رکوع «تجنیح» می‌گویند که انسان در حالت رکوع مانند دو بال بازوها و آرنج‌هایش را از بدن بیرون بیاورد و فقط کف دست‌هایش را بر زانوهایش بگذارد.[۳]در روایات به بلند کردن شکم از زمین و قرار دادن دستها همچون دو بال گشوده «تَخَوّی» می‌گویند.[۴] تجافی در رکوع و سجود برای مرد مستحب است.[۵] البته ملا احمد نراقی فقیه شیعه در قرن سیزدهم قمری در کتاب مستند الشیعه از فاضل نقل کرده که تجافی به‌معنای بلند کردن شکم از زمین در حال سجده واجب است زیرا بدون تجافی سجده محقق نمی‌شود.[۶]
پانویس
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۵۳
- ↑ از تجافی در نماز چه می‌دانیم، خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۰، ص۱۰۵؛ فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۵۳.
- ↑ حرعاملی، وسایل الشیعه، مؤسسة آل البیت، ج۶، ص۳۴۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۰۵.
- ↑ نراقی، مستند الشیعه، مؤسسة آل البیت، ج۵، ص۲۷۹.
منابع
- از تجافی در نماز چه می‌دانیم، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ مشاهده ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۶
- عاملی، حرّ، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ۱۴۰۹ق، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- فرهنگ فقه اسلامی، تحقیق و تألیف مؤسّسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السّلام؛ زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۵ش، قابل دریافت در پایگاه کتابخانه فقاهت
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ۱۴۰۴ق، دار إحیاء التراث العربی.
- نراقی، مستند الشیعه، أحمد بن محمّد مهدی النّراقی، تحقیق: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث مشهد المقدسة، الناشر، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، بیتا.
پیوند به بیرون
- از تجافی در نماز چه می‌دانیم؟ خبرگزاری رسمی حوزه
- تجافی، پورتال انهار