نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده

نماز یکشنبه ذی‌القعده نمازی مستحبی و چهار رکعتی (دو نماز دو رکعتی) که در یکی از روزهای یکشنبه ماه ذی‌القعده خوانده می‌شود و فضائل بسیاری از جمله آمرزش گناهان و باایمان مردن برای آن در روایات آمده است.

چگونگی ادای نماز

برای خواندن این نماز لازم است در یکی از یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده، غسل کرده و برای نماز وضو بگیرد و سپس دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده به‌جا آورد که در هر رکعت، یک‌بار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یک‌بار سوره ناس و یک‌بار سوره فلق خوانده می‌شود و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده (گفتن ذکری مانند اَستَغفِرُ اللهَ و اَتوبُ إلیه) و آنگاه یک‌بار ذکر لا حول و لا قوة الا بالله بگوید و در پایان این دعا را بخواند:

«یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ»^[۱]

فضیلت

برای نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده ثواب زیادی ذکر شده، از جمله از رسول اکرم(ص) نقل شده هر کس این نماز را به جا آورد، توبه‌اش‌ مقبول و گناهانش آمرزیده می‌شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان می‌میرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمی‌شود؛ قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند؛ مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد؛ توسعه رزق پیدا کند؛ ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند؛ به آسانی جان دهد و...^[۲]

برخی از عالمان اخلاق از جمله میرزا جواد ملکی تبریزی به خواندن این نماز توصیه کرده‌اند.^[۳]

وقت

زمان اصلی خواندن این نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده است و در هر ساعتی از روز می‌توان آن را خواند. و مطابق فراز انتهایی روایت،^[۴] اگر در یکشنبه سایر ماه‌ها نیز به‌جای آورده شود، همین پاداش را خواهد داشت.^[۵]

سند حدیث

سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال، بخش اعمال ماه ذی القعده روایتی را که مستند این نماز است از انس بن مالک از پیامبر(ص) نقل می‌کند.^[۶] ^{[یادداشت ۱]}

جستارهای وابسته

نماز دهه اول ذی‌الحجه

پانویس

↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۴۲۲ق، ص۲۳۶.
↑ ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۸.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.

↑ متن کتاب اقبال چنین است: فیما نذکره ممّا یعمل فی یوم الأحد من الشّهر المذکور و ما فیه من الفضل المذخور وجدنا ذلک بخطّ الشیخ علی بن یحیی الخیاط رحمه اللّه و غیره فی کتب أصحابنا الإمامیة، و قد روینا عنه کلّما رواه، و خطّه عندنا بذلک فی إجازة تاریخها شهر ربیع الأوّل سنة تسع و ستّمائة، فقال ما هذا لفظه: روی أحمد بن عبد اللّه، عن منصور بن عبد الحمید، عن أبی أمامة، عن انس بن مالک قال: خرج رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله یوم الأحد فی شهر ذی القعدة فقال: یا أیها النّاس من کان منکم یرید التّوبة؟ قلنا: کلّنا نرید التوبة یا رسول اللّه، فقال علیه‌السلام: اغتسلوا و توضّئوا و صلّوا اربع رکعات و اقرءوا فی کلّ رکعة فاتحة الکتاب مرّة و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ثلاث مرّات و المعوّذتین مرة، ثمّ استغفروا سبعین مرّة، ثمّ اختموا بلا حول و لا قوّة إلّا باللّه العلی العظیم، ثم قولوا: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ الَّا انْتَ. ثم قال علیه‌السلام: ما من عبد من أمّتی فعل هذا الّا نودی من السّماء: یا عبد اللّه استأنف العمل فإنّک مقبول التّوبة مغفور الذنب، و ینادی ملک من تحت العرض: أیها العبد بورک علیک و علی أهلک و ذریتک، و ینادی مناد آخر: أیها العبد ترضی خصماؤک یوم القیامة، و ینادی ملک آخر: أیها العبد تموت علی الایمان و لا یسلب منک الدّین و یفسح فی قبرک و ینوّر فیه، و ینادی مناد آخر: أیها العبد یرضی أبواک و ان کانا ساخطین، و غفر لأبویک ذلک و لذرّیتک و أنت فی سعة من الرّزق فی الدنیا و الآخرة، و ینادی جبرئیل علیه‌السلام: انا الّذی آتیک مع ملک الموت ان یرفق بک و لا یخدشک اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدک سلا. قلنا: یا رسول اللّه لو انّ عبدا یقول فی غیر الشهر؟ فقال علیه‌السلام: مثل ما وصفت، و انّما علّمنی جبرئیل علیه‌السلام هذه الکلمات أیام أسری. (ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.)

منابع

ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۴۰۹ق.
قمی، عباس، مفاتیح الجنان، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش.
ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، قم، ذوی القربی، ۱۴۲۲ق.

[1] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[2] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[3] ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۴۲۲ق، ص۲۳۶.

[4] ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۸.

[5] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[6] ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.

[7] متن کتاب اقبال چنین است: فیما نذکره ممّا یعمل فی یوم الأحد من الشّهر المذکور و ما فیه من الفضل المذخور وجدنا ذلک بخطّ الشیخ علی بن یحیی الخیاط رحمه اللّه و غیره فی کتب أصحابنا الإمامیة، و قد روینا عنه کلّما رواه، و خطّه عندنا بذلک فی إجازة تاریخها شهر ربیع الأوّل سنة تسع و ستّمائة، فقال ما هذا لفظه: روی أحمد بن عبد اللّه، عن منصور بن عبد الحمید، عن أبی أمامة، عن انس بن مالک قال: خرج رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله یوم الأحد فی شهر ذی القعدة فقال: یا أیها النّاس من کان منکم یرید التّوبة؟ قلنا: کلّنا نرید التوبة یا رسول اللّه، فقال علیه‌السلام: اغتسلوا و توضّئوا و صلّوا اربع رکعات و اقرءوا فی کلّ رکعة فاتحة الکتاب مرّة و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ثلاث مرّات و المعوّذتین مرة، ثمّ استغفروا سبعین مرّة، ثمّ اختموا بلا حول و لا قوّة إلّا باللّه العلی العظیم، ثم قولوا: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ الَّا انْتَ. ثم قال علیه‌السلام: ما من عبد من أمّتی فعل هذا الّا نودی من السّماء: یا عبد اللّه استأنف العمل فإنّک مقبول التّوبة مغفور الذنب، و ینادی ملک من تحت العرض: أیها العبد بورک علیک و علی أهلک و ذریتک، و ینادی مناد آخر: أیها العبد ترضی خصماؤک یوم القیامة، و ینادی ملک آخر: أیها العبد تموت علی الایمان و لا یسلب منک الدّین و یفسح فی قبرک و ینوّر فیه، و ینادی مناد آخر: أیها العبد یرضی أبواک و ان کانا ساخطین، و غفر لأبویک ذلک و لذرّیتک و أنت فی سعة من الرّزق فی الدنیا و الآخرة، و ینادی جبرئیل علیه‌السلام: انا الّذی آتیک مع ملک الموت ان یرفق بک و لا یخدشک اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدک سلا. قلنا: یا رسول اللّه لو انّ عبدا یقول فی غیر الشهر؟ فقال علیه‌السلام: مثل ما وصفت، و انّما علّمنی جبرئیل علیه‌السلام هذه الکلمات أیام أسری. (ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[یادداشت ۱]