مکان نمازگزار: تفاوت میان نسخهها
جز ←پانویس |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) اصلاح متن |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''مکان نمازگزار''' جایی | '''مکان نمازگزار''' جایی که بنابر فقه اسلامی [[نماز |نماز خواندن]] در آن صحیح است. در کتابهای فقهی شرایطی برای مکان نمازگزار بیان شده است؛ از جمله [[غصب|غصبینبودن]] و [[طهارت|پاک بودن]] از [[نجس|نجاست]]. بهگفته [[مجتهد|فقیهان]]، نماز خواندن در برخی مکانها مانند [[مسجد]] و [[حرم|حرم امامان]]، [[ثواب و عقاب|ثواب]] بیشتری دارد و در مکانهایی مانند حمام، روبروی آتش، محل عبور و مرور مردم و محل [[ذبح حیوانات]]، [[مکروه]] است. | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
در رسالههای [[رساله توضیحالمسائل|توضیح المسائل]] بخشی از احکام نماز به مکان نمازگزار اختصاص داده شده است.<ref>رک: بنیهاشمی، توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۴۸۲-۵۱۰.</ref> | در رسالههای [[رساله توضیحالمسائل|توضیح المسائل]] بخشی از احکام نماز به مکان نمازگزار اختصاص داده شده است.<ref>رک: بنیهاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۸۲-۵۱۰.</ref> همچنین در کتابهای حدیثی شیعه، احادیث متعددی درباره ویژگیهای مکان نماز نقل شده است؛ به عنوان نمونه در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعة]] ۲۲۵ حدیث در بخش «ابوابُ مکانِ المُصَلّیِ» نقل شده<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، آلالبیت، ج۵، ص۱۱۷-۱۹۲.</ref> و پس از آن نیز احادیث مربوط به [[مسجد|مسجدها]] گردآوری شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، آلالبیت، ج۵، ص۱۹۳.</ref> | ||
==احکام فقهی مکان نماز== | ==احکام فقهی مکان نماز== | ||
احکامی که فقیهان برای مکان نماز | احکامی که فقیهان برای مکان نماز با استناد به منابع فقهی بیان کردهاند، شامل چند گروه از وظایف و شرایط است؛ برخی واجبات و محرماتِ مکان را توضیح میدهند که شرایط حداقلی برای صحت نماز را بیان میکنند و برخی هم به معرفی مکانهای مستحب و مکروه برای نماز اختصاص دارند. | ||
{{جعبه نقل قول | {{جعبه نقل قول | ||
|عنوان= [[امام باقر(ع)]]: | |عنوان= [[امام باقر(ع)]]: | ||
خط ۱۳: | خط ۱۴: | ||
|عرض= ۳۰۰px | |عرض= ۳۰۰px | ||
}} | }} | ||
===شرایط مکان نماز=== | ===شرایط مکان نماز=== | ||
* [[مباح]] باشد؛ یعنی [[غصب|غصبی]] (در عین و در منفعت) نباشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۷۴-۵۷۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۸۱.</ref> | * [[مباح]] باشد؛ یعنی [[غصب|غصبی]] (در عین و در منفعت) نباشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۷۴-۵۷۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۸۱.</ref> | ||
* بیحرکت و ثابت باشد؛ یعنی نمازگزار بتواند با آرامش و بدون | * بیحرکت و ثابت باشد؛ یعنی نمازگزار بتواند با آرامش و بدون حرکت نماز بخواند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۴؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۱۰۷؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة: کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۶-۹۷؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱.</ref> | ||
* امکان تمامکردن نماز در آن مکان وجود داشته باشد؛ مثلاً در شرایط ازدحام جمعیت یا باد و طوفان شدید نباشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | * امکان تمامکردن نماز در آن مکان وجود داشته باشد؛ مثلاً در شرایط ازدحام جمعیت یا باد و طوفان شدید نباشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | ||
* | * بقا در آن مکان بر نمازگزار حرام نباشد؛ مثلاً ایستادن زیر سقف و یا کنار دیواری که در شرف خرابشدن است و یا در محل وقوع جنگ که در معرض کشتهشدن است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵</ref> | ||
* [[قیام (نماز)|قیام]]، [[رکوع]] و [[سجده|سجود]] | * [[قیام (نماز)|قیام]]، [[رکوع]] و [[سجده|سجود]] بهصورت کامل در آن مکان ممکن باشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | ||
* محل سجده پاک باشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۵-۹۶.</ref> | * محل سجده پاک باشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۵-۹۶.</ref> اگر مکان نمازگزار نجس باشد، بهشرطی اشکال ندارد که رطوبت آن زمین نجس به لباس یا بدن او نرسد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۰؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۴۹.</ref> | ||
* جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او بیش از چهار انگشت بسته، پستتر یا بلندتر نباشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹، ج۱، ص۵۸۶.</ref> | |||
* جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای | * مکان نمازگزار جلوتر از قبر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] نباشد؛ البته اگر هتک حرمت نباشد اشکالی ندارد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | ||
* مکان نمازگزار جلوتر از قبر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] نباشد؛ البته اگر | |||
* مکان نمازگزار برای مردان باید بهگونهای باشد که زن مساوی یا جلوتر از او نماز نخواند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | * مکان نمازگزار برای مردان باید بهگونهای باشد که زن مساوی یا جلوتر از او نماز نخواند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.</ref> | ||
===مکانهای مستحب برای نماز=== | ===مکانهای مستحب برای نماز=== | ||
[[مجتهد| | [[مجتهد|فقیهان]] با استناد به [[حدیث|روایات]]، خواندن نماز در برخی مکانها را دارای [[ثواب و عقاب|ثواب]] بیشتری میدانند، مانند:<ref>بهعنوان نمونه: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> | ||
* [[مسجد]] | * [[مسجد]]؛ با این حال ثواب خواندن نماز در [[مسجد الحرام]] بیشتر از سایر مساجد است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> بعد از مسجدالحرام، بهترتیب [[مسجدالنبی|مسجد پیامبر(ص)]]، [[مسجد کوفه]]، [[مسجد الاقصی]]، [[مسجد جامع]] هر شهر و بعد از آن مسجد محله و مسجد بازار دارای ثواب بیشتری است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> طبق روایات<ref>رک: عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۴۶، باب استحباب اختیار المرأة الصلاة فی بیتها.</ref> و نظر فقیهان، [[مستحب|استحباب]] نماز در مسجد برای مردان است، اما نماز خواندن زن در خانه ثواب بیشتری دارد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | ||
* [[حرم اهلبیت|حرم امامان شیعه(ع)]].<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | * [[حرم اهلبیت|حرم امامان شیعه(ع)]].<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | ||
* مستحب است در قسمتی از خانه، محلی برای اقامه نماز مشخص شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | * مستحب است در قسمتی از خانه، محلی برای اقامه نماز مشخص شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | ||
===مکانهای مکروه برای نماز=== | ===مکانهای مکروه برای نماز=== | ||
در کتابهای فقهی مکانهایی بیان شده که نماز خواندن در | در کتابهای فقهی مکانهایی بیان شده که نماز خواندن در آنها [[مکروه]] است: | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
* حمام | * حمام | ||
خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
* زمین نمکزار | * زمین نمکزار | ||
* مقابل انسان | * مقابل انسان | ||
* مقابل | * مقابل درِ باز | ||
* قبرستان | * قبرستان | ||
* مقابل چاه محل ادرار | * مقابل چاه محل ادرار | ||
* مقابل عکس و مجسمۀ صاحب روح.<ref> | * مقابل عکس و مجسمۀ صاحب روح.<ref>بهعنوان نمونه دیده شود: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۳-۵۹۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۹-۳۹۹.</ref> | ||
* مقابل آیینه یا شیشهای که مانند آن است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44569&mid=253835 | * مقابل آیینه یا شیشهای که مانند آن است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44569&mid=253835 «نماز خواندن مقابله آینه»]، پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیةالله مکارم شیرازی.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* بنیهاشمی خمینی، محمدحسن، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۹ش. | * بنیهاشمی خمینی، محمدحسن، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۹ش. | ||
* | * حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق. | ||
* خمینی، | * خمینی، سید روحالله، تحریرالوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعاتدار العلم، چاپ اول، بیتا. | ||
* شیخ صدوق، من لا | * شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | ||
* نجفی، حسن بن جعفر(کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | * نجفی، حسن بن جعفر (کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة: کتاب الصلاة، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | ||
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح | * نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | ||
* [https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44569&mid=253835 | * [https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44569&mid=253835 «نماز خواندن مقابل آینه»]، پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیةالله مکارم شیرازی، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۱ش. | ||
* یزدی، سید کاظم طباطبایی، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | * یزدی، سید کاظم طباطبایی، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
* یزدی، عبدالکریم حائری، کتاب الصلاة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | * یزدی، عبدالکریم حائری، کتاب الصلاة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. |
نسخهٔ ۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۵۴
بخشی از احکام عملی و فقهی |
---|
![]() |
![]() | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
مکان نمازگزار جایی که بنابر فقه اسلامی نماز خواندن در آن صحیح است. در کتابهای فقهی شرایطی برای مکان نمازگزار بیان شده است؛ از جمله غصبینبودن و پاک بودن از نجاست. بهگفته فقیهان، نماز خواندن در برخی مکانها مانند مسجد و حرم امامان، ثواب بیشتری دارد و در مکانهایی مانند حمام، روبروی آتش، محل عبور و مرور مردم و محل ذبح حیوانات، مکروه است.
جایگاه و اهمیت
در رسالههای توضیح المسائل بخشی از احکام نماز به مکان نمازگزار اختصاص داده شده است.[۱] همچنین در کتابهای حدیثی شیعه، احادیث متعددی درباره ویژگیهای مکان نماز نقل شده است؛ به عنوان نمونه در کتاب وسائل الشیعة ۲۲۵ حدیث در بخش «ابوابُ مکانِ المُصَلّیِ» نقل شده[۲] و پس از آن نیز احادیث مربوط به مسجدها گردآوری شده است.[۳]
احکام فقهی مکان نماز
احکامی که فقیهان برای مکان نماز با استناد به منابع فقهی بیان کردهاند، شامل چند گروه از وظایف و شرایط است؛ برخی واجبات و محرماتِ مکان را توضیح میدهند که شرایط حداقلی برای صحت نماز را بیان میکنند و برخی هم به معرفی مکانهای مستحب و مکروه برای نماز اختصاص دارند.
هرکس در مسجد الحرام یک نماز واجب بخواند، خداوند بهخاطر همان یک نماز، همه نمازهایش را از زمانی که نماز بر او واجب شده و بهجا آورده، و نیز همه نمازهایی را که تا زمان وفاتش خواهد خواند، میپذیرد.[۴]
شرایط مکان نماز
- مباح باشد؛ یعنی غصبی (در عین و در منفعت) نباشد.[۵]
- بیحرکت و ثابت باشد؛ یعنی نمازگزار بتواند با آرامش و بدون حرکت نماز بخواند.[۶]
- امکان تمامکردن نماز در آن مکان وجود داشته باشد؛ مثلاً در شرایط ازدحام جمعیت یا باد و طوفان شدید نباشد.[۷]
- بقا در آن مکان بر نمازگزار حرام نباشد؛ مثلاً ایستادن زیر سقف و یا کنار دیواری که در شرف خرابشدن است و یا در محل وقوع جنگ که در معرض کشتهشدن است.[۸]
- قیام، رکوع و سجود بهصورت کامل در آن مکان ممکن باشد.[۹]
- محل سجده پاک باشد.[۱۰] اگر مکان نمازگزار نجس باشد، بهشرطی اشکال ندارد که رطوبت آن زمین نجس به لباس یا بدن او نرسد.[۱۱]
- جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او بیش از چهار انگشت بسته، پستتر یا بلندتر نباشد.[۱۲]
- مکان نمازگزار جلوتر از قبر معصومان(ع) نباشد؛ البته اگر هتک حرمت نباشد اشکالی ندارد.[۱۳]
- مکان نمازگزار برای مردان باید بهگونهای باشد که زن مساوی یا جلوتر از او نماز نخواند.[۱۴]
مکانهای مستحب برای نماز
فقیهان با استناد به روایات، خواندن نماز در برخی مکانها را دارای ثواب بیشتری میدانند، مانند:[۱۵]
- مسجد؛ با این حال ثواب خواندن نماز در مسجد الحرام بیشتر از سایر مساجد است.[۱۶] بعد از مسجدالحرام، بهترتیب مسجد پیامبر(ص)، مسجد کوفه، مسجد الاقصی، مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و مسجد بازار دارای ثواب بیشتری است.[۱۷] طبق روایات[۱۸] و نظر فقیهان، استحباب نماز در مسجد برای مردان است، اما نماز خواندن زن در خانه ثواب بیشتری دارد.[۱۹]
- حرم امامان شیعه(ع).[۲۰]
- مستحب است در قسمتی از خانه، محلی برای اقامه نماز مشخص شود.[۲۱]
مکانهای مکروه برای نماز
در کتابهای فقهی مکانهایی بیان شده که نماز خواندن در آنها مکروه است:
- حمام
- محل انباشت زباله
- محل ذبح حیوانات
- آشپزخانه
- مقابل آتش
- زمین نمکزار
- مقابل انسان
- مقابل درِ باز
- قبرستان
- مقابل چاه محل ادرار
- مقابل عکس و مجسمۀ صاحب روح.[۲۲]
- مقابل آیینه یا شیشهای که مانند آن است.[۲۳]
پانویس
- ↑ رک: بنیهاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۸۲-۵۱۰.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، آلالبیت، ج۵، ص۱۱۷-۱۹۲.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، آلالبیت، ج۵، ص۱۹۳.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضرة الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۲۸.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۷۴-۵۷۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۸۱.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۴؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۱۰۷؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة: کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۶-۹۷؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۵-۹۶.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۰؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹، ج۱، ص۵۸۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ بهعنوان نمونه: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ رک: عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۴۶، باب استحباب اختیار المرأة الصلاة فی بیتها.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ بهعنوان نمونه دیده شود: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۳-۵۹۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۹-۳۹۹.
- ↑ «نماز خواندن مقابله آینه»، پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیةالله مکارم شیرازی.
منابع
- بنیهاشمی خمینی، محمدحسن، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۹ش.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.
- خمینی، سید روحالله، تحریرالوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعاتدار العلم، چاپ اول، بیتا.
- شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- نجفی، حسن بن جعفر (کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة: کتاب الصلاة، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
- «نماز خواندن مقابل آینه»، پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیةالله مکارم شیرازی، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۱ش.
- یزدی، سید کاظم طباطبایی، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- یزدی، عبدالکریم حائری، کتاب الصلاة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.