مکان نمازگزار: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۸
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
مکان نمازگزار، محلی که انسان در آن نماز می‌خواند. در کتاب‌های فقهی شرایطی برای مکان نمازگزار بیان شده است؛ از جمله مباح و پاک بودن. به گفته فقیهان، نماز خواندن در برخی مکان‌ها مانند مسجد و حرم امامان، ثواب بیشتری دارد و در مکان‌هایی مانند حمام، روبروی آتش، محل عبور و مرور مردم و محل ذبح حیوانات، مکروه است.
شرایط مکان نماز
فقیهان شیعه با استناد به منابع فقهی، برای مکان نمازگزار شرایطی را ذکر کرده‌اند که برای صحت نماز، رعایت آن بر نمازگزار واجب است. برخی از این شرایط عبارت‌اند از:
هرکس در مسجدالحرام یک نماز واجب بخواند، خداوند به‌خاطر همان یک نماز، همه نمازهایش را از زمانی که نماز بر او واجب شده و به‌جا آورده، و نیز همه نمازهایی را که تا زمان وفاتش خواهد خواند، می‌پذیرد.[۱]
- مباح باشد؛ یعنی غصبی (در عین و در منفعت) نباشد.[۲]
- بی‌حرکت و ثابت باشد؛ یعنی نمازگزار بتواند با آرامش و بدون حرکت، نماز بخواند.[۳]
- امکان تمام‌کردن نماز در آن مکان وجود داشته باشد؛ مثلاً در شرایط ازدحام جمعیت یا باد و طوفان شدید نباشد.[۴]
- بقای در آن مکان بر نمازگزار حرام نباشد؛ مثلاً ایستادن زیر سقف و یا کنار دیواری که در شرف خراب‌شدن است و یا در محل وقوع جنگ که در معرض کشته‌شدن است.[۵]
- قیام، رکوع و سجود به صورت کامل در آن مکان ممکن باشد.[۶]
- محل سجده پاک باشد.[۷]
- اگر مکان نمازگزار نجس باشد اشکالی ندارد به شرطی که رطوبت آن زمین نجس به لباس یا بدن او نرسد.[۸]
- جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او، بیش از چهار انگشت بسته، پست‌تر یا بلندتر نباشد.[۹]
- مکان نمازگزار جلوتر از قبر معصومان(ع) نباشد؛ البته اگر هتک حرمت نباشد، اشکالی ندارد.[۱۰]
- مکان نمازگزار برای مردان باید به‌گونه‌ای باشد که زن مساوی یا جلوتر از او نماز نخواند.[۱۱]
مکان‌های مستحب برای نماز
فقها با استناد به روایات خواندن نماز در برخی مکان‌ها را دارای ثواب بیشتری می‌دانند، مانند:[۱۲]
- مسجد، که ثواب خواندن نماز در مسجد الحرام بیشتر از سایر مساجد است.[۱۳] بعد از مسجدالحرام، به‌ترتیب مسجد پیامبر(ص)، مسجد کوفه، مسجد الاقصی، مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و مسجد بازار دارای ثواب بیشتری است.[۱۴] طبق روایات [۱۵] و نظر فقها، استحباب نماز در مسجد برای مردان است؛ اما نماز خواندن زن در خانه ثواب بیشتری دارد.[۱۶]
- حرم امامان شیعه(ع).[۱۷]
- مستحب است در قسمتی از خانه، محلی برای اقامه نماز مشخص شود.[۱۸]
مکان‌های مکروه برای نماز
در کتاب‌های فقهی مکان‌هایی بیان شده که نماز خواندن در آن‌ها مکروه است:
- حمام
- محل انباشت زباله
- محل ذبح حیوانات
- آشپزخانه
- مقابل آتش
- زمین نمکزار
- مقابل انسان
- مقابل در باز
- قبرستان
- مقابل چاه محل ادرار
- مقابل عکس و مجسمۀ صاحب روح.[۱۹]
- مقابل آیینه یا شیشه‌ای که مانند آن است.[۲۰]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، تصحیح: شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، ۱۱۰۴ق.
- خمینی، روح الله، تحریرالوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات‌دار العلم، چاپ اول، بی‌تا.
- شیخ صدوق، من لا یحضرة الفقیه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- نجفی، حسن بن جعفر(کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
- یزدی، سید کاظم طباطبایی، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- یزدی، عبدالکریم حائری، کتاب الصلاة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- نماز خواندن مقابل آینه، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیة الله مکارم شیرازی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۱ش.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضرة الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۲۸.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۷۴-۵۷۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۸۱.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۴؛ حائری، کتاب الصلاة، ۱۴۰۴ق، ص۱۰۷؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۶-۹۷؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة کتاب الصلاة، ۱۴۲۲ق، ص۹۵-۹۶.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۰؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ یزدی،العروة الوثقی، ۱۴۰۹، ج۱، ص۵۸۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۸۵.
- ↑ به عنوان نمونه دیده شود: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، درالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶؛ خمینی، تحریرالوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.
- ↑ رک:عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۴۶. باب استحباب اختیار المرأة الصلاة فی بیتها...
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ به عنوان نمونه دیده شود: یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۳-۵۹۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۳۳۹-۳۹۹.
- ↑ نماز خواندن مقابله آینه، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیةالله مکارم شیرازی.