نماز وتیره

نماز وُتَیره یا نافله عِشاء، دو رکعت نماز مستحبی است که پس از نماز عشاء به صورت نشسته خوانده می‌شود. مشهور در بین فقها، نشسته‌خواندن نماز وتیره است اما برخی ایستاده‌خواندن آن را دارای فضیلت می‌دانند. در متون دینی، نماز وتیره جایگزین نماز وتر در نماز شب قرار داده شده تا اگر کسی موفق به خواندن نماز وتر نشد، از ثواب آن بهره‌مند شود.

معنای وتیره

وتیره در فقه به معنای «وتر کوچک» معنا شده است. وتر، یک رکعت پایانی نماز شب است. امام صادق(ع) نماز وتیره را به منزله یک رکعت نماز وتر در نماز شب می‌داند که اگر نمازگزار پس از ادای آن (وتیره) از دنیا رفت ثواب نماز وتر برای او منظور گردد. امام صادق در ادامه فرمود پیامبر اکرم این نماز را نمی‌خواند، زیرا به وسیله وحی می‌دانست که آیا در این شب از دنیا می‌رود یا خیر؛ اما دیگران را به خواندن آن توصیه می‌کرد.

چگونگی خواندن نماز

نماز وتیره، دور رکعت نماز نافله عشاء است که به صورت نشسته خوانده می‌شود. بهتر است در دو رکعت این نماز صد آیه از قرآن خوانده شود و مستحب است به‌جای صد آیه، سوره واقعه را در یک رکعت و سوره توحید را در رکعت دیگر بخوانند. در روایت دیگری امام باقر(ع) فرمود: هرکس سوره مُلْک را شب بخواند، به قرائت بسیار و پاکیزه عمل نموده و از غافلان نخواهد بود و من نیز بعد از نماز عشا آن دو را در حالت نشسته [در نافله عشاء] می‌خوانم.

ایستاده‌خواندن نماز

شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه می‌گوید ایستاده‌خواندن نماز وتیره بهتر از نشسته است؛ او همچنین بابی را به افضلیت ایستاده‌خواندن نماز وتیره و ساقط نشدن آن در سفر اختصاص داده است اما شیخ طوسی نماز وتیره را از مسافر ساقط می‌داند. در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که: پدرم این نماز را نشسته می‌خواند و من آن دو رکعت را ایستاده می‌خوانم. مجلسی در ادامه حدیث می‌آورد که چون بدن امام باقر سنگین و قیام برای او مشکل بود، نماز وتیره را نشسته می‌خواند. سید مرتضی می‌گوید نمازگزار بین چهارزانو یا دوزانو نشستن مخیر است.

دعای پس از نماز

شیخ طوسی پس از تشریح نماز وتیره و چگونگی خواندن آن، دعایی نسبتا طولانی را ذکر می‌کند که مستحب است پس از آن خوانده شود.

<div class="reflist reflist-columns references-column-width " style="column-width: دعای شیخ طوسی این چنین است:

أَمْسَینا وَ أَمْسَی الْحَمْدُ وَالْعَظَمَةُ وَالْكِبْریآءِ وَ الْجَبَرُوتُ وَالْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الْجَلالُ وَ الْبَهآءُ وَ التَّقْدیسُ وَ التَّعْظیمُ وَ التَّسْبیحُ وَ التَّكبیرُ وَالتَّهْلیلُ وَ الَّتمْجیدُ [وَ التَّحْمیدُ]وَالسَّماحُ وَ الْجُودُ وَ الْكَرَمُ وَ الَْمجْدُ وَ الْمَنُّ وَ الْحَمْدُ وَ الْفَضْلُ وَ السَّعَةُ، وَالْحَوْلُ وَالْقُوَّةُ، وَ الْفَتْقُ وَ الرَّتْقُ، وَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ، وَ الظُّلُماتُ وَالنُّورُ، وَالدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ، وَالْخَلْقُ جَمیعاً وَالاَْمْرُ كُلُّهُ، وَ ماسَمَّیتُ وَ لَمْ أُسَمِّ، وَ ما عَلِمْتُ وَ ما لَمْ أَعْلَمْ، وَ ما كانَ وَ ما هُوَ كآئِنٌ، للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.
أَلْحَمْدُللَّهِ الَّذی ذَهَبَ بِالنَّهارِ وَ جَآءِ بِاللَّیلِ وَ نَحْنُ فی نِعْمَةٍ وَ عافِیةٍ وَ فَضْلٍ عَظیمٍ، أَلْحَمْدُللَّهِ الَّذی لَهُ ما سَكَنَ فِی اللَّیلِ وَ النَّهارِ، وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ، أَلْحَمْدُللَّهِ الَّذی یولِجَ اللَّیلَ فِی النَّهارِ، وَ یولِجَ النَّهارَ فِی اللَّیلِ، وَ یخْرِجُ الْحَی مِنَ الْمَیتِ، وَ یخْرِجُ الْمَیتَ مِنَ الْحَی، وَ یرْزُقُ مَنْ یشآءُ بِغَیرِ حِسابٍ، وَ هُوَ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ. أَللّهُمَّ، بِكَ نُمْسی، وَ بِكَ نُصْبِحُ، وَبِكَ نَحیی، وَ بِكَ نَموُتُ، وَ إِلَیكَ الْمَصیرُ، أَللّهُمَّ، إِنّی أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَذِلَّ أَوْ أُذَلَّ، أَوْ أَضِلَّ أَوْ أُضَلَّ، أَوْ أَظْلِمَ أَوْ أُظْلِمَ، أَوْ أجْهَلَ أَوْ یجْهَلَ عَلَی، یا مُصَرِّفَ الْقُلُوبِ وَالاَْبْصارِ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ [یا: آلِهِ‌]، وَ ثَبِّتْ قَلْبی عَلی طاعَتِكَ وَ طاعَةِ رَسُولِكَ - عَلَیهِ وَ آلِهِ السَّلامُ، أَللّهُمَّ، لاتُزِعْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنا، وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً، إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهّابُ.
أَللّهُمَّ، إِنَّ لَكَ عَدُوّاً لایأْلُونی خَبالاً، حَریصاً عَلی غَیی [یا: عَینی‌]، بَصیراً بِعُیوبی، یرانی هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیثُ لاأَراهُمْ. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، [وَ أَعِذْ مِنْهُ أَنْفُسَنا وَ أَهالینا وَ أَوْلادَنا وَ إِخْوانَنا وَ ما أَغْلَقْتُ عَلَیهِ أَبْوابُنا وَ أَحاطَتْ عَلَیهِ دُورُنا. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ‌]، وَ حَرِّمْنا عَلَیهِ كَما حَرَّمْتَ عَلَیهِ الْجَنَّةَ، وَ باعِدْ بَینَنا وَ بَینَهُ كَما باعَدْتَ بَینَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ بَینَ السَّمآءِ وَ الاَْرْضِ وَ أَبْعَدَ مِنْ ذلِكَ. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنی مِنْهُ وَ مِنْ هَمْزِهِ وَ لَمْزِهِ وَ فِتْنَتِهِ وَ دَواهیهِ وَ غَوائِلِهِ وَ سِحْرِهِ وَ نَفْثِهِ [یا: وَ نَفْثَتِهِ، یا: فِتْنَتِهِ‌]. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَعِذْنی مِنْهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ، وَ فِی الَْمحْیا وَ الْمَماتِ. بِاللَّهِ أَدْفَعُ ما أُطیقُ وَما لاأُطیقُ، وَ مِنَ اللَّهِ الْقُوَّةُ وَ التَّوْفیقُ، یا مِنْ تَیسیرُ الْعَسیرُ عَلَیهِ سَهْلٌ یسیرٌ، [صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وِ آلِهِ، وَ یسِّرِ لی ما أَخافُ عُسْرَهُ، فَإِنَّ تَیسیرَ الْعَسیرِ عَلَیكَ یسیرٌ.] أَللّهُمَّ، یا رَبَّ الاَْرْبابِ، وَیا مُعْتِقَ الرِّقابِ، أَنْتَ اللَّهُ الَّذی لایزُولُ وَلایبیدُ، وَلاتُغَیرُكَ الدُّهُورُ وَ الاَْزْمانُ، بَدَتْ قُدْرَتُكَ یا إِلهی، وَ لَمْ تُبْدِ هَیئِةٌ [یا: هَیئَتُهُ، یا: هَیئَتُكَ‌] فَشَبَّهُوكَ یا سَیدی، وَ اتَّخَذُوا بَعْضَ آیاتِكَ [یا: أَسْمآئِكَ، یا: أَنْبِیآئِكَ‌] أَرْباباً، ثُمَّ لَمْ یعْرِفُوك یا إِلهی، وَ أَنَا یا إِلهی، بَری‌ءٌ إِلَیكَ فی هذِهِ اللَّیلَةِ مِنَ الَّذینَ بِالشُّبُهاتِ طَلَبُوكَ، وَ بَری‌ءٌ إِلَیكَ مِنَ الَّذینَ شَبَّهُوكَ وَ جَهِلُوكَ یا إِلهی، أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذین بِصِفاتِ عِبادِكَ وَ صَفُوكَ، بَلْ أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذینَ جَحَدُوكَ وَ لَمْ یعْبُدُوكَ، وَ أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذینَ فی أَفْعالِهِمْ جَوَّرُوكَ، یا إِلهی، أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذینَ بِقَبآئِجِ أَفْعالِهِمْ نَحَلُوكَ، وَ أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذینَ فیما نَزَّهُوا عَنْهُ آبائَهُمْ وَأُمُّهاتِهِمْ ما نَزَّهُوكَ، وَ أَبْرَأُ إِلَیكَ مِنَ الَّذینَ فی مُخالَفَةِ نَبِیكَ وَ آلِهِ (علیهم‌السلام) خالَفُوكَ، أَنَا بَری‌ءٌ مِنَ الَّذینَ فی مُحارَبَةِ أَوْلِیآئِكَ حارَبُوكَ، وَ أَنَا بَری‌ءٌ إِلَیكَ مِنَ الَّذینَ فی مُعانَدَةِ آلِ نَبِیكَ (علیهم‌السلام) عانَدُوكَ. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنی مِنَ الَّذینَ [عَرَفُوكَ فَوَحَّدُوكَ، وَاجْعَلْنی مِنَ الَّذینَ‌] لَمْ یجَوِّرُوكَ وَ عَنْ ذلِكَ نَزَّهُوكَ، وَاجْعَلْنی مِنَ الَّذینَ فی طاعَةِ أَوْلِیآئِكَ وَ أَصْفِیآئِكَ أَطاعُوكَ، وَاجْعَلْنی مِنَ الَّذین فی خَلَواتِهِمْ وَ فی آنآءِ اللَّیلِ وَ أَطْرافِ النَّهارِ راقَبُوكُ وَ عَبَدُوك، یا مُحَمَّدُ یا عَلِی، بِكُما بِكَما.
أَللّهُمَّ، إِنّی أَسْأَلُكَ فی هذِهِ اللَّیلَةِ بِاسْمِكَ الَّذی إِذا وُضِعَ عَلی مغالِقِ أَبْوابِ السَّمآءِ لِلاِْنْفِتاحِ انْفَتَحَتْ. [وَ] أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذی إِذا وُضِعَ عَلی مَضایقِ الاَْرْضِ لِلاِْنْفِراجِ انْفَرَجَتْ، [وَ]أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذی إِذا وُضِعَ عَلی الْبَأْسآءِ لِلتَّیسُّرِ [یا: لِلتَّیسیر]تَیسَّرَتْ، وَ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذی إِذا وُضِعَ عَلی الْقُبُورِ لِلنُّشُورِ انْتَشَرَتْ، أَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَمُنَّ عَلَی بِعِتْقِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ فی هذِهِ اللَّیلَةِ. أَللّهُمَّ، إِنّی لَمْ أَعْمَلِ الْحَسَنَةَ حَتّی‌أَعْطَیتَنیها، وَلَمْ أَعْمَلِ السَّیئَةَ [یا: الْحَسَنَةَ]حتَّی أَعْلَمتَنیها [یا: عَلَّمْتَنیها]، أَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عُدْ عَلَی عِلْمَكَ بِعَطآئِكَ، وَ داوِ دآئی بِدَوآئِكَ، فَإِنَّ دآئِی ذُنُوبِی الْقَبیحَةُ، وَ دَوآئُكَ عَفْوَكَ وَ حَلاوَةُ رَحْمَتِكَ، أَللّهُمَّ، إِنّی أَعُوذُ بِكَ أَنْ تَقْضَحَنی بَینَ الْجُمُوعِ بِسَریرَتی، وَ أَنْ أَلْقاكَ بِخِزْی عَمَلی، وَالنَّدامَةَ بِخَطیئتَی، وَ أَعُوذُ بِكَ أَنْ تُظْهِرَ سَیئآتی عَلی‌حَسَناتی، وَ أَنْ أُعْطی كِتابی بِشِمالی، فَیسْوَدَّ بِها وَجْهی. وَ یعْسُرَ بِذلِكَ حِسابی [یا: حَسَناتی‌]، وَ تَزِلَّ [یا: فَتَزِلَ‌] بِذلِكَ قَدَمی، وَ یكوُنَ فی مَواقِفِ الاَْشْرارِ مَوْقِفی، وَ أَنْ أَصیرَ فِی الاَْشْقِیآءِ الْمُعَذَّبینَ، حَیثُ لاحَمیمَ یطاعُ، وَلا رَحْمَةٌ مِنْكَ تُدارِكُنی فَأَهْوی فی مَهاوِی الْغاوِینَ. أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنی مِنْ ذلِكَ كُلِّهِ.
أَللّهُمَّ، بِعِزَّتِكَ الْقاهِرَةِ وَسُلْطانِكَ الْعَظیمِ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ و آلِهِ، وَ بَدِّلْ لِی الدُّنْیا الْفانِیةَ بِالدّارَ الْآخِرَةِ الْباقِیةِ، لَقِّنی رَوْحَها وَ رَیحانَها وَ سَلامَها، وَ اسْقِنی مِن بارِدِها، وَ أَظِلَّنی فی ظِلالِها، وَ زَوِّجْنی مِنْ حُورِها، وَأَجْلِسْنی عَلی أَسِرَّتِها، وَ أَخْذِمْنی وِلْدانَها، وَ أَطِفْ عَلَی غِلْمانَها، وَ اسْقِنی مِنْ شَرابِها، وَ أَوْرَدْنی أَنْهارَها، وَاهْدِلی ثِمارَها، وَ انِْونی [یا: وَاقْوِنی‌](308) فی كَرامَتِها مُخَلَّداً، لاخَوْفَ [عَلَی]یرَوِّعُنی، وَ لانَصْبٌ یمَسِّنی، وَلا حُزْنٌ یعْتَرینی [یا: یغْتَرینی‌]، وَلا هَمَّ یشْغِلُنی، فَقَدْ رَضیتُ ثَوابَها، وَ آمَنْتُ عِقابَها، وَ اطْمَأنَنْتُ فی مَنازِلِها، قَدْ جَعَلْتَها لی مَلْجَأً، وَ لِلنَّبِی [یا: النَّبِی](صلی الله علی و آله و سلم) رَفیقاً، وَلِلْمُؤْمِنینَ [یا: الْمُؤْمِنینَ]أَصْحاباً، وَ لِلصّالِحینَ [یا: الصّالِحینَ‌] إِخْواناً، فی غُرَفٍ فَوْقَ غُرَفٍ حَیثُ الشَّرفُ كُلُّ الشَّرفِ. أَللّهُمَّ، وَأَعُوذُ بِكَ مَعاذَةَ مَنْ خافَكَ، وَأَلْجَأُ إِلَیكَ مَلْجَأَ مَنْ هَرَبَ إِلَیكَ مِنَ النّارِ الَّتی لِلْكافِرینَ أَعْدَدْتَها، وَ لِلْخاطِئینَ أَوْ قَدْتَها، وَلِلْغاوِینَ أَبْرَزْتَها، وَذاتِ لَهَبٍ وَ سَعیرٍ وَ شَهیق وَ زَفیرٍ وَ شَرَرٍ كَأَنَّهُ جِمالاتٌ صُفْرٌ، وَ أَعُوذُ بِكَ أَللّهُمَّ، أَنْ تَصْلِی بِها وَجْهی، أَوْ تُطْعِمَها لَحْمی، أَوْ تُوقِدَها بَدَنی، وَ أَعُوذُبِكَ یا إِلهی، مِنْ لَهیبِها، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاجْعَلْ رَحْمَتَكَ لی حِرْزاً مِنْ عَذابِها، حَتّی تُصَیرَنی بِها فی عِبادِكَ الصّالِحینَ، أَلَّذینَ لایسْمَعُونَ حَسیسَها، وَ هُمْ فیما اشْتَهَتْ أَنْفُسَهُمْ خالِدوُن.
أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَافْعَلْ بی‌ما سَأَلْتُكَ مِنْ أَمْرِ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ مَعَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ، وَامْنُنْ عَلَی فی وَقْتی هذا، وَ فی ساعَتی هذِهِ، وَ فی كُلِّ أَمْرٍ شَفَعْتُ إِلَیكَ فیهِ وَ ما لَمْ أَشْفَعْ إِلَیكَ فیهِ مِمّا لی فیهِ النَّجاةُ مِنَ النَّارِ، وَ الصَّلاحُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ، وَ أَعِنِّی عَلی كُلِّ ما سَأَلْتُكَ، أَنْ تَمُنَّ بِهِ عَلَی. أَللّهُمَّ، وَ إِنْ قُصْرَ دُعآئی عَنْ حاجَتی، أَوْ كَلَّ عَنْ طَلَبِها لِسانی، فَلاتُقَصِّرْ بی‌مِنْ جُودِكَ وَلامِنْ كَرَمِكَ. یا سَیدی، فَأَنْتَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظیمِ، أَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلی‌مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاكْفِنی ما أَهَمَّنی وَ ما لَمْ یهِمَّنی، وَ ما حَضَرَنی وَ ما غابَ عَنّی، وَ ما أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنّی، أَللّهُمَّ، وَ ه ذا عَطآؤُكَ وَ مَنُّكَ، وَ هذا تَعْلیمُكَ وَ تَأْدیبُكَ، وَ هذا تَوْفیقُكَ، وَ هذِهِ رَغْبَتی إِلَیكَ مِنْ حاجَتی، فَبِحَقِّكَ أَللّهُمَّ، عَلی مَنْ سَأَلَكَ، وَ بِحَقِّ ذِی الْحَقِّ عَلَیكَ مِمَّنْ سَأَلَكَ، وَ بِقُدْرَتِكَ عَلی ما تَشآءُ، وَ بِحَقِّ لاإِلهَ إِلاّ أَنْتَ، یاحَی، یا قَیومُ، یا مُحْیی الْمَوْتی، یا لاإِلهَ إِلاّ أَنْتَ الْقآئِمُ عَلی كُلَّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تُعْتِقَنی مِنَ النّارِ، وَ تَكْلَأَنی مِنَ الْعارِ، وَ تُدْخِلَنِی الْجَنَّةَ مَعَ الاَْبْرارِ، فَإِنَّكَ تُجیرُ وَلایجارُ عَلَیكَ.
أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَعِذْنی مِنْ سَطَواتِكَ، وَ أَعِذْنی مِنْ سُوءِ عُقُوبَتِكَ، أَللّهُمَّ، ساقَتْنی إِلَیكَ ذُنُوبی، وَ أَنْتَ تَرْحَمُ مَنْ یتُوبُ، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاغْفِرْلی جُرْمی، وَارْحَمْ عَبْرَتی، وَ أَجِبْ دَعْوَتی، وَ أَقِلْ عَثْرَتی، وَ امْنُنْ عَلَی بِالْجَنَّةِ، وَأَجِرْنی مِنَ النّارِ، وَ زَوِّجْنی مِنَ الْحُورِ الْعَینِ، وَ أَعِطْنی مِنْ فَضْلِكَ، فَإِنّی بِكَ إِلَیكَ أَتَوسَّلُ، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاقْلِبْنی مَوْفُورَ الْعَمَلِ بِغُفْرانِ الزَّلَلِ بِقُدْرَتِكَ، وَ لاتُهِنّی فَأَهُونَ عَلی خَلْقِكَ، وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ النَّبِی وَآلِهِ الطّاهِرینَ، وَ سَلِّمْ تَسْلیماً.; ">

فضیلت نماز

اسماعیل بن عبدالخالق بن عبدربّه از امام صادق(ع) نقل می‌کند که پدرم (امام باقر) همواره بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز در حالت نشسته می‌خواند و صد آیه در آن دو رکعت قرائت کرده و پیوسته می‌فرمود: هرکس این دو رکعت را بخواند و صد آیه در آن تلاوت کند از غافلان نخواهد بود. وی می‌گوید: امام باقر(ع) در آن دو رکعت سوره واقعه و اخلاص را قرائت می‌کرد.

نماز وتیره، برای جبران نماز وتر در نماز شب قرار داده شده که اگر کسی به دلایلی مانند خواب یا مرگ موفق نشد نماز وتر را بخواند، به ثواب آن برسد.

وقت نماز

وقت نماز وتیره، پس از نماز عشا تا نیمه‌شب شرعی است اما گفته شده اگر بلافاصله پس از نماز عشا خوانده شود، بهتر است.

جستارهای وابسته

• نماز وتر
• نماز شفع
• نماز شب
• نافله

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

• ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل.
• حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق.
• سیدمرتضی، رسائل مرتضی، تحقیق: سید احمد حسینی، قم،‌دار القرآن الکریم، ۱۴۱۵ق.
• صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، تحقیق: سید محمدباقر بحرالعلوم، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۳۸۶ق.
• طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط،تحقیق سید محمدتقی، کشفی، تهران، المکتبة المرتضویة، ۱۳۸۷ق.
• طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.
• قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم، اسوه.
• مفید، محمد بن نعمان، المقنعه، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۰ق.