مهر نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز افزایش منبع |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز تمیزکاری |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
مهر نماد شیعی است. [[وهابیان]] ساختن و سجده بر آن را [[بدعت]] می‌دانند اما به باور شیعیان مهر همان خاک است. | مهر نماد شیعی است. [[وهابیان]] ساختن و سجده بر آن را [[بدعت]] می‌دانند اما به باور شیعیان مهر همان خاک است. | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
در صدر [[اسلام]] معمولاً مسلمانان کف [[مسجد|مساجد]] و خانه‌ها را با خاک، شن و حصیر بافته‌شده از نخل خرما فرش می‌کردند که سجده بر آنها صحیح بود و بر همان سجده می‌کردند.{{مدرک}} در روایات متعددی از شیعه و [[اهل سنت]] نقل شده پیامبر(ص) بر خاک، خمره(سجاده از نخل خرما)<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۳۶۹، ۳۰۳، ۳۰۹ و ۳۵۸.</ref>، سنگ و سنگ‌ریزه<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۳۷؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۲، ص۱۰۴.</ref> سجده می‌کرده است. همچنین برپایه روایات شیعه، [[اهل بیت]] نیز بر خاک، سجاده و حصیر از نخل<ref>کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۳۱، ۳۳۲.</ref> و به‌ویژه تربت امام حسین<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۶۶.</ref> سجده می‌کرده‌اند. به‌تدریج شیعیان برای راحتی دسترسی به خاک، تکه‌ای از خاک را قالب‌گیری کردند تا بر آن سجده کنند و آن را مٌهر نامیدند. کم‌کم استفاده از مهر نزد شیعیان فراگیر شد و به نماد شیعی تبدیل گردید. | در صدر [[اسلام]] معمولاً مسلمانان کف [[مسجد|مساجد]] و خانه‌ها را با خاک، شن و حصیر بافته‌شده از نخل خرما فرش می‌کردند که سجده بر آنها صحیح بود و بر همان سجده می‌کردند.{{مدرک}} در روایات متعددی از شیعه و [[اهل سنت]] نقل شده پیامبر(ص) بر خاک، خمره(سجاده از نخل خرما)<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۳۶۹، ۳۰۳، ۳۰۹ و ۳۵۸.</ref>، سنگ و سنگ‌ریزه<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۳۷؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۲، ص۱۰۴.</ref> سجده می‌کرده است. همچنین برپایه روایات شیعه، [[اهل بیت]] نیز بر خاک، سجاده و حصیر از نخل<ref>کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۳۱، ۳۳۲.</ref> و به‌ویژه تربت امام حسین<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۶۶.</ref> سجده می‌کرده‌اند.<ref>خرسان، السجود علی التربة الحسینیه، ۱۴۲۰ق، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> به‌تدریج شیعیان برای راحتی دسترسی به خاک، تکه‌ای از خاک را قالب‌گیری کردند تا بر آن سجده کنند و آن را مٌهر نامیدند. کم‌کم استفاده از مهر نزد شیعیان فراگیر شد و به نماد شیعی تبدیل گردید. | ||
==دیدگاه شیعه== | ==دیدگاه شیعه== | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
===جایز نبودن استفاده از مهر=== | ===جایز نبودن استفاده از مهر=== | ||
برخی از [[مراجع تقلید]] در برخی شرایط و مکان‌ها سجده بر مهر را جایز ندانسته و استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند. مانند سجده بر مهر در [[مسجد النبی]] و [[مسجدالحرام]] را به دلیل انگشت‌نما شدن، زمینه‌ساز شدن برای توهین به شیعیان و نیز اینکه برخلاف [[تقیه]] است، جایز نمی‌دانند.<ref>محمودی، مناسک حج(محشی)، ۱۴۲۹ق، ص۶۰۸. </ref> | برخی از [[مراجع تقلید]] در برخی شرایط و مکان‌ها سجده بر مهر را جایز ندانسته و استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند. مانند سجده بر مهر در [[مسجد النبی]] و [[مسجدالحرام]] را به دلیل انگشت‌نما شدن، زمینه‌ساز شدن برای توهین به شیعیان و نیز اینکه برخلاف [[تقیه]] است، جایز نمی‌دانند.<ref>محمودی، مناسک حج(محشی)، ۱۴۲۹ق، ص۶۰۸.</ref> | ||
==دیدگاه وهابیت== | ==دیدگاه وهابیت== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
* قمی طباطبایی، سید تقی، الدلائل فی شرح المسائل، قم، کتابفروشی محلاتی، ۱۴۲۳ق. | * قمی طباطبایی، سید تقی، الدلائل فی شرح المسائل، قم، کتابفروشی محلاتی، ۱۴۲۳ق. | ||
* محمودی، محمدرضا، مناسک حج(محشی)، تهران، مشعر، ۱۴۲۹ق. | * محمودی، محمدرضا، مناسک حج(محشی)، تهران، مشعر، ۱۴۲۹ق. | ||
* خرسان، محمدمهدی، السجود علی التربة الحسینیه، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۰ق/۲۰۰۰م. | |||
{{نمازها}} | {{نمازها}} | ||
نسخهٔ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۴۴
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۶ آبان ۱۳۹۶ توسط کاربر:Shamsoddin برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
مُهر نماز، تکه‌ای سنگ و یا خاک قالب‌زده است که شیعیان هنگام سجده پیشانی را بر آن می‌گذارند. از نظر شیعیان مهر در سجده موضوعیت ندارد بلکه سجده، بر زمین، خاک، سنگ و آنچه از زمین می‌روید(به جز خوراکی و پوشاکی)، صحیح است. آنان از مهر برای دسترسی آسان به خاک استفاده می‌کنند.
شیعیان برای اثبات ادعای خود، مهر را همان خاک و سنگ می‌دانند و در این باره به سیره پیامبر(ص)، صحابه و اهل بیت استناد می‌کنند، که بر خاک، سنگ و زمین سجده می‌کردند.
از نظر فقهای شیعه سجده بر تربت امام حسین(ع) مستحب است. آنان از این تربت مهرهایی را ساخته‌اند و بر آنها سجده می‌کنند.
مهر نماد شیعی است. وهابیان ساختن و سجده بر آن را بدعت می‌دانند اما به باور شیعیان مهر همان خاک است.
پیشینه
در صدر اسلام معمولاً مسلمانان کف مساجد و خانه‌ها را با خاک، شن و حصیر بافته‌شده از نخل خرما فرش می‌کردند که سجده بر آنها صحیح بود و بر همان سجده می‌کردند. در روایات متعددی از شیعه و اهل سنت نقل شده پیامبر(ص) بر خاک، خمره(سجاده از نخل خرما)[۱]، سنگ و سنگ‌ریزه[۲] سجده می‌کرده است. همچنین برپایه روایات شیعه، اهل بیت نیز بر خاک، سجاده و حصیر از نخل[۳] و به‌ویژه تربت امام حسین[۴] سجده می‌کرده‌اند.[۵] به‌تدریج شیعیان برای راحتی دسترسی به خاک، تکه‌ای از خاک را قالب‌گیری کردند تا بر آن سجده کنند و آن را مٌهر نامیدند. کم‌کم استفاده از مهر نزد شیعیان فراگیر شد و به نماد شیعی تبدیل گردید.
دیدگاه شیعه
بر اساس فقه شیعه، مُهر در سجده موضوعیت ندارد بلکه به هنگام سجده در نماز، باید بر خاک یا سایر اجزای زمین یا بر چیزهایی که از زمین می‌روید(به جز خوردنیها یا پوشیدنی‌ها) سجده کرد.[۶]
همچنین بنابر فقه شیعه، سجده بر تربت کربلا مستحب و بهترین چیزی است که سجده بر آن صحیح است[۷] از این رو شیعیان از تربت امام حسین(ع) مهر نماز ساخته و بر آن سجده می‌کنند.[۸]
جایز نبودن استفاده از مهر
برخی از مراجع تقلید در برخی شرایط و مکان‌ها سجده بر مهر را جایز ندانسته و استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند. مانند سجده بر مهر در مسجد النبی و مسجدالحرام را به دلیل انگشت‌نما شدن، زمینه‌ساز شدن برای توهین به شیعیان و نیز اینکه برخلاف تقیه است، جایز نمی‌دانند.[۹]
دیدگاه وهابیت
بنابر فتاوای فقیهان اهل سنت، در سجده لازم نیست پیشانی بر خاک باشد بلکه سجده بر هر چیزی که نجس نباشد، صحیح است.[۱۰] البته اهل سنت بر مهر سجده نمی‌کنند.[۱۱]
وهابی‌ها مخالف سجده بر مُهر بوده و آن را بدعت می‌دانند.[۱۲] در حالی‌که به باور شیعیان مهر همان سنگ و یا خاک است و پیامبر و اهل بیت نیز همواره بر سنگ و خاک سجده می‌کرده‌اند.[۱۳] علامه امینی در کتاب السجود علی التربة الحسینیه در ردّ کسانی که ساختن مهر را بدعت می‌دانند، می‌نویسد: چگونه مسروق بن اجدع از فقهای اهل سنت مقداری از خاک مدینه را به همراه خود برمی‌داشت تا بر آن سجده کند، کارش را بدعت نمی‌دانید؟ اما تربت کربلا را در اندازه و قالب‌های مختلف درآوردن بدعت می‌دانید.[۱۴]
همچنین وهابیان سجده بر مهر را نوعی شرک دانسته و به شیعیان نسبت می‌دهند که آنان مهر را می‌پرستند. شیعیان در پاسخ به وهابیان می‌گویند اگر سجده بر مهر شرک باشد سجده بر فرش و لباس نیز شرک خواهد بود و در این صورت وهابیان نیز فرش و سجاده را می‌پرستند.[۱۵]
خصوصیات ظاهری
مهر از خاک و سنگ و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی تهیه می‌شود. شیعیان آن را از هر خاک و سنگی تهیه می‌کنند. اما معمولاً مهر از تربت کربلا و دیگر شهرهای مذهبی مانند مشهد و قم ساخته می‌شود و بر آن نام خدا، پنج تن و یا دیگر ائمه حک می‌گردد.
پانویس
منابع
- احمد بن حنبل، مسند، قاهره، ۱۳۱۳ق.
- ابن تیمیه، أحمد عبدالحلیم، کتب و رسائل و فتاوی ابن تیمیة فی الفقه، دارالنشر، مکتبة ابن تیمیة.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، قم، ۱۴۰۹ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، نشر صدوق، ۱۳۶۷ش.
- امینی، عبدالحسین، السجود علی التربة الحسینیه، قم، مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام، ۱۴۲۲ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، اجوبة المسايل المهنائیه، قم، خیام، ۱۴۰۱ق.
- بروجردی طباطبایی، آقاحسین، تبیان الصلاة، تقریر: علی صافی گلپایگانی، قم، گنج عرفان للطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
- قمی طباطبایی، سید تقی، الدلائل فی شرح المسائل، قم، کتابفروشی محلاتی، ۱۴۲۳ق.
- محمودی، محمدرضا، مناسک حج(محشی)، تهران، مشعر، ۱۴۲۹ق.
- خرسان، محمدمهدی، السجود علی التربة الحسینیه، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۰ق/۲۰۰۰م.
- ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۳۶۹، ۳۰۳، ۳۰۹ و ۳۵۸.
- ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۳۷؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۲، ص۱۰۴.
- ↑ کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۳۱، ۳۳۲.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۶۶.
- ↑ خرسان، السجود علی التربة الحسینیه، ۱۴۲۰ق، ص۱۱۳-۱۱۴.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۴۳؛ علامه حلی، اجوبة المسايل المهنائیه، ۱۴۰۱ق، ص۹۲؛ بروجردی، تبیان الصلاة، ۱۴۲۶ق، ج۶، ص۶۸؛ قمی، طباطبایی، الدلائل فی شرح المسائل، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۲۷۶.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۶۸-۲۶۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۶۶-۳۶۷.
- ↑ امینی، السجود علی التربة الحسینیه، ص۶۶-۶۷.
- ↑ محمودی، مناسک حج(محشی)، ۱۴۲۹ق، ص۶۰۸.
- ↑ الموسوعه الفقیه الکویتیه، وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیه، ج۲۴، ص۲۰۱.
- ↑ پرسمان، چرا اهل تسنن برای نماز از مهر استفاده نمی‌كنند لكن شيعه استفاده مي‌كند؟ بازبینی: ۷ آبان ۱۳۹۶ش.
- ↑ ابن تیمیه، کتب و رسائل، ج۲۲، ص۱۶۳.
- ↑ پرسمان، چرا اهل تسنن برای نماز از مهر استفاده نمی‌كنند لكن شيعه استفاده مي‌كند؟، بازبینی: ۷ آبان ۱۳۹۶ش.
- ↑ امینی، السجود علی التربة الحسینیه، ص۶۶-۶۷.
- ↑ سایت ولی‌عصر، آیا پیامبر مثل شیعیان بر مهر سجده می‌کرد، انتشار:۱۹ آبان ۱۳۸۶، بازبینی: ۷ آبان ۱۳۹۶ش.