سجده سهو: تفاوت میان نسخه‌ها

کیفیت انجام سجده سهو به این صورت است که بلافاصله پس از اتمام نماز، نیت سجده سهو کرده و دو سجده به جای آورده می‌شود که در هر کدام، ذکر مخصوص سجده سهو قرائت می‌شود، پس از سجده دوم، [[تشهد]] و سلام نماز خوانده می‌شود.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.</ref> شیخ طوسی گفته است که سجده سهو با [[تکبیر]] آغاز می‌شود<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.</ref> اما  مشهور فقها، تکبیر را برای شروع سجده سهو لازم نمی‌دانند.<ref> بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۶۷۴؛ مکارم شیرازی، رساله توضیح المسائل، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۹.</ref>

بنابر مشهور فقیهان شیعه، زمان سجده سهو، پس از [[سلام نماز]] است<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۸؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.</ref> بنابر گفته [[شیخ طوسی]]، در صورتی که سجده سهو به خاطر نقصان(کم شدن چیزی از اجزای نماز) باشد، برخی از فقیهان امامیه زمان آن را قبل از سلام نماز می‌دانند.<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.</ref> ابن جنید از جمله این فقیهان است.<ref>ابن جنید، مجموعة فتاوی ابن جنید، ۱۴۱۶ق، ص۷۹.</ref>

فقیهان شیعه درباره موارد وجوب سجده سهو اختلاف‌نظر دارند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۳؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۵.</ref> و بنابر اختلافی که دارند آن را در چهار، پنج و یا شش مورد لازم دانسته‌اند.<ref>ابن ادریس، اجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفة، ۱۴۲۹ق، ص۱۷۳.</ref> مشهور آنان سجده سهو را در پنج مورد ذیل واجب یا بنا بر احتیاط واجب لازم می‌دانند:

برخی از فقیهان، نشستن سهوی در جایی که نمازگزار باید بایستد و ایستادن در جایی که باید بنشیند را به موارد مذکور افزوده‌اند.<ref>ابن ادریس، اجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفة، ۱۴۲۹ق، ص۱۷۳-۱۷۴؛ مکارم شیرازی، رساله توضیح المسائل، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۸.</ref> شیخ طوسی گفته است که برخی از فقیهان امامیه سجده سهو را در هر زیادت و نقصانی(غیر از ارکان) در نماز لازم می‌دانند.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref> علامه حلی سجده سهو را در هر زیادت و نقصانی که نماز را باطل نکند، لازم می‌داند.<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> بیشتر مراجع تقلید آن را در این صورت مستحب دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، رساله توضیح المسائل، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۸؛  بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۶۶۹-۶۷۲.</ref>

* در شرط بودن [[طهارت]]، رو به قبله بودن و خواندن ذکر در سجده سهو، میان فقیهان اختلاف‌نظر است.<ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.</ref>

* بر کسی که سجده سهو به جای نیاورده تکرار نماز واجب نیست بلکه باید سجده سهو را به جای آورد و با طولانی شدن زمان وجوب آن برداشته نمی‌شود.<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛  بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۶۷۳.</ref>