نمازهای ماه رمضان

نمازهای ماه رمضان نمازهای مستحبی که به طور اختصاصی در ماه رمضان خوانده می‌شوند. برخی از این نمازها هر شب خوانده می‌شوند و برخی به شب یا روز خاصی اختصاص دارند. هر شب رمضان نماز مخصوصی دارد. شب‌های قدر نیز نمازهای ویژه‌ای دارند.

هزار رکعت نماز

از جمله نمازهای مستحبی در ماه رمضان، خواندن هزار رکعت نماز به صورت دورکعتی و فرادا است که علما در چگونگی خواندن آن اختلاف دارند؛ اما بنابر مشهور کیفیت آن چنین است: در دهه اول و دوم،‌ در هر شب بیست رکعت نماز خوانده می‌شود که هشت رکعت بعد از نماز مغرب و دوازده رکعت پس از نماز عشاء. در دهه آخر ماه، هر شب سی رکعت که هشت رکعت آن پس از نماز مغرب و باقی پس از نماز عشاء خوانده می‌شود. مجموع این نمازها هفتصد رکعت می‌شود. سیصد رکعت باقی مانده نیز در شب‌های قدر خوانده می‌شود؛ هر شب صد رکعت.

دو رکعت در هر شب

در کتاب مفاتیح الجنان آمده است: در هر شب ماه رمضان دو رکعت نماز مستحب است که در هر رکعت، حمد یک بار و توحید سه مرتبه خوانده می‌شود. پس از سلام نماز نیز این دعا خوانده می‌شود:

«

سُبْحانَ مَنْ هُوَ حَفیظٌ لایغْفُلُ، سُبحانَ مَنْ هُوَ رَحیمٌ لایَعْجَلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ قائِمٌ لایسْهُو، سُبْحانَ مَنْ هُوَ دائِمٌ لایلْهُو منزه است آن خدای نگهبانی که غفلت نمی‌کند، منزه است آن خدای مهربانی که شتاب نمی‌کند منزه است آن خدای پابرجایی که کسی را از یاد نمی‌برد، منزه است آن خدای جاودانی که به چیزی سرگرم نمی‌شود.

»

سپس ذکر تسبیحات اربعه (سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر) را هفت مرتبه بگوید و آنگاه بخواند:

«

سُبْحانَک سُبْحانَک سُبْحانَک یا عَظیمُ اغْفِرْ لِی الذَّنْبَ الْعَظیمَ خداوندا تو از هر عیب و نقصی منزّهی، منزّهی، منزّه. باراِلها گناهان بزرگم را بیامرز

»

و در آخر ده بار صلوات بفرستد. گفته شده کسی که این دو رکعت نماز را به جا آورد خداوند هفتاد هزار گناه او را می‌آمرزد.

نمازهای اختصاصی هر شب

نمازهای اختصاصی هر شب، در کتاب مفاتیح الجنان چنین آمده است:

نمازِ شب...	کیفیت نماز
اول	چهار رکعت در هر رکعت بعد از سوره حمد پانزده مرتبه سوره توحید
دوم	چهار رکعت در هر رکعت بعد از حمد بیست مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ
سوم	ده رکعت در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید
چهارم	هشت رکعت در هر رکعت حمد و بیست مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ
پنجم	دو رکعت در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات
ششم	چهار رکعت در هر رکعت حمد و سوره تَبارَک الَّذی بِیدِهِ الْمُلْک
هفتم	چهار رکعت در هر رکعت حمد و سیزده مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ
هشتم	دو رکعت در هر رکعت حمد و ده مرتبه توحید و بعد از سلام هزار مرتبه سُبْحانَ اللّهِ
نهم	شش رکعت میان نماز مغرب و عشا، در هر رکعت حمد و هفت مرتبه آیة الکرسی و بعد از اتمام پنجاه صلوات
دهم	بیست رکعت در هر رکعت حمد و سی مرتبه توحید
یازدهم	دو رکعت در هر رکعت حمد و بیست مرتبه اِنّا اَعْطَیناک الْکوْثَرَ
دوازدهم	هشت رکعت در هر رکعت حمد و سی مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ
سیزدهم	چهار رکعت در هر رکعت حمد و بیست و پنج مرتبه توحید
چهاردهم	شش رکعت در هر رکعت حمد و سی مرتبه اِذا زُلْزِلَتْ
پانزدهم	چهار رکعت در دو رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه توحید و در دو رکعت دیگر پنجاه مرتبه توحید
شانزدهم	دوازده رکعت در هر رکعت حمد و دوازده مرتبه اَلْهیکمُ التَّکاثُرُ
هفدهم	دو رکعت در رکعت اوّل حمد و هر سوره که خواهد و در رکعت دوم حمد و صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد مرتبه لا اِلهَ اِلا اللّهُ
هجدهمین	چهار رکعت در هر رکعت حمد و بیست و پنج مرتبه اِنّا اَعْطَیناک الْکوْثَرَ
نوزدهم	پنجاه رکعت در هر رکعت پس از حمد یک بار سوره اِذا زُلْزِلَتْ
بیستم	هشت رکعت با هر سوره که شد
بیست و یکم	هشت رکعت با هر سوره که شد
بیست و دوم	هشت رکعت با هر سوره که شد
بیست و سوم	هشت رکعت با هر سوره که شد
بیست و چهارم	هشت رکعت با هر سوره که شد
بیست و پنجم	هشت رکعت در هر رکعت حمد و ده مرتبه توحید
بیست و ششم	هشت رکعت در هر رکعت حمد و صد مرتبه توحید
بیست و هفتم	چهار رکعت در هر رکعت حمد و تَبارَک الَّذی بِیدِهِ الْمُلْک و اگر نتواند بیست و پنج مرتبه توحید
بیست و هشتم	شش رکعت در هر رکعت حمد و صد مرتبه آیة الکرسی و صد مرتبه توحید و صد مرتبه کوْثَرْ و بعد از نماز صد مرتبه صلوات
بیست و نهم	دو رکعت در هر رکعت حمد و بیست مرتبه توحید
سی ام	دوازده رکعت در هر رکعت حمد و بیست مرتبه سوره توحید

نماز شب‌های قدر

در شب‌های قدر دو رکعت نماز مستحب است که در هر رکعت بعد از سوره حمد، نمازگزار باید هفت بار سوره توحید را بخواند و بعد از تمام شدن نماز، هفتاد مرتبه استغفار کند. از پیامبر(ص) نقل شده هر کس این نماز را بخواند، خداوند او و والدینش را مورد مغفرت قرار می‌دهد. همچنین شیخ عباس قمی نقل کرده در شب‌های قدر صد رکعت نماز مستحب است که در هر رکعت پس از حمد، بهتر است ده مرتبه سوره توحید خوانده شود. در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که در شب ۲۱ و ۲۳ رمضان خواندن صد رکعت نماز مستحب است و در هر رکعت پس از حمد، صد بار سوره توحید خوانده شود. هر کس این نماز را بخواند از آتش جهنم رها می‌شود و بهشت بر او واجب و شفاعتش پذیرفته می‌شود.

نماز شب‌ آخر ماه رمضان

از پیامبر(ص) روایت است که هر کس در شب آخر ماه رمضان ده رکعت نماز (پنج نماز دور کعتی) بخواند و در هر رکعت سوره حمد را «یک بار» و «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» را «ده بار» و در هر یک از رکوع و سجود «ده مرتبه» بگوید: سُبْحانَ اللّٰهِ وَالحَمْدُ للّٰهِ وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَاللّٰهُ أَكْبَرُ. و هنگامی‌که از ده رکعت فراغت یافت «هزار مرتبه» استغفار کند؛ و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید: يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ، يَا ذَا الجَلالِ وَالإِكرامِ، يَا رَحْمانَ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُما، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا إِلٰهَ الأَوَّلِينَ وَالآخِرِينَ، اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَتَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنا وَصِيامَنا وَقِيامَنا. سوگند به کسی که مرا به‌راستی به پیامبری مبعوث کرد که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود که سر از سجده برنداشته، خداوند او را بیامرزد و ماه رمضان را از او قبول کند و از گناهان او درگذرد.