حجاب مردان
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
حجاب مردان، پوشیدگی بدن مرد در مقابل نامحرم و یا مقدار پوشش لازم برای نماز است. از نظر فقها پوشاندن بدن از نامحرم، غیر از عورت، بر مردان واجب نیست. آنان برای این حکم به سیره متشرعه استناد کردهاند. همچنین گفتهاند از آنجا که دلیل شرعی بر وجوب پوشش مردان غیر از عورتشان وجود ندارد، به اصل برائت استناد جستهاند.
البته برخی فقیهان مانند صاحبْعروه بر این نظرند که اگر مرد علم داشته باشد به این که نامحرم از روی عمد بدنش را نگاه میکند، از باب حرمت اعانه بر گناه، واجب است که بدنش را بپوشاند. برخی نیز مانند امام خمینی بر این باورند که در این صورت نیز پوشاندن بدن بر مرد واجب نیست؛ اگرچه احتیاط مستحب آن است که بدن خود را بپوشاند.
از نظر فقها بر مرد واجب نیست که در نماز، غیر از عورت، بدن خود را بپوشاند. البته از نظر صاحبْجواهر عریان نماز خواندن برای مردان، در صورت پوشیده بودن عورت، اگرچه جایز است، ولی کراهت دارد.
معرفی و جایگاه
حجاب مردان، پوشیدگی بدن مرد در مقابل نامحرم و یا مقدار پوشش لازم برای نماز است.[۱] فقها از مسئله حجاب و پوشش مردان در ابواب فقهی نماز، طهارت، حج و نکاح بحث کردهاند.[۲] برای نمونه در باب نکاح از این بحث میشود که آیا پوشاندن بدن برای مردها در مقابل نامحرم مانند زنان واجب است؟[۳] و یا در باب نماز از مقدار پوشش لازم برای مردان در نماز بحث میشود.[۴]
حجاب بر مرد واجب نیست
از نظر فقها پوشاندن بدن از نامحرم، غیر از عورت، بر مردان واجب نیست.[۵] بهگفته علیاکبر سیفی مازندرانی، مدرس درس خارج حوزه علمیه قم، واجب نبودن پوشاندن بدن غیر از عورت برای مردها در مقابل نامحرم، از امور مُسَلَم نزد مسلمانان است.[۶]
فقها برای این حکم، به سیره قطعی متشرعه استناد کردهاند.[۷] همچنین گفته شده از آنجا که دلیل شرعی بر وجوب پوشش و حجاب برای مردان وجود ندارد، برخی فقها بر مبنای اصل برائت به واجب نبودن آن فتوا دادهاند.[۸]
اختلاف نظر در وجوب حجاب مرد در صورت اعانه بر گناه
فقیهان در وجوب پوشاندن بدن در مردان در صورتیکه: ۱) علم داشته باشد به این که نامحرم از روی عمد بدن او را نگاه میکند و ۲) از باب حرمت اعانه بر گناه، اختلاف نظر دارند.[۹] دیدگاه برخی فقهای شیعه در این مسئله به شرح زیر است:
- صاحبعروه معتقد است که در این فرض از باب حرمت اعانه بر گناه، بر مرد واجب است که بدن خود را بپوشاند.[۱۰]
- سید محمدرضا گلپایگانی در تعلیقه بر کتاب عروة الوثقی، گفته است اگر مردی علم داشته باشد که نامحرم از روی لذت و ترس از افتادن در گناه به بدن او نگاه میکند و خود مرد هم قصد به گناه انداختن نامحرم را داشته باشد، در این صورت از باب اعانه بر گناه باید بدنش را بپوشاند.[۱۱]
- بنا به نظر سید ابوالقاسم خویی بر مرد حرام است که به قصد جلب توجه نامحرم بدن خود را نپوشاند و از باب حرمت اعانه بر گناه واجب است که در این صورت بدن خود را بپوشاند؛ اما اگر قصد جلب توجه و نگاه نامحرم را ندارد، پوشاندن بدن بر او واجب نیست.[۱۲]
- برخی نیز مانند امام خمینی بر این باورند که حتی اگر مرد علم داشته باشد که نامحرم از روی عمد به بدنش نگاه میکند، حجاب و پوشاندن بدن بر او واجب نیست.[۱۳] البته امام خمینی گفته است در این حالت، مرد بنا بر احتیاط مستحب بدن خود را بپوشاند.[۱۴]
پوشش مرد در نماز
درباره مقدار پوشش مردان در نماز، فقیهان اجماع دارند[۱۵] که بر مرد واجب نیست در نماز، غیر از عورت، بدن خود را بپوشاند.[۱۶] بهگفته صاحبعروه، احتیاط مستحب آن است که از ناف تا زانو را در نماز بپوشاند.[۱۷] از نظر صاحبْجواهر نیز عریان نماز خواندن برای مردان، در صورت پوشیده بودن عورت، اگرچه جایز است، کراهت دارد.[۱۸]
پانویس
- ↑ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۲۵.
- ↑ مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۲.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۲۱۲؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۲، ص۲۳۲؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۲۵.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۲۱۲؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۲، ص۲۳۲؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۲۵.
- ↑ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۴۰.
- ↑ خوئی، موسوعة الامام الخوئی، ج۳۲، ص۱۰۴؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۴، ص۵۸؛ حکیم، مستمسک العروة، ۱۳۹۱ق، ج۱۴، ص۵۹؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۴۰.
- ↑ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۴، ص۵۸؛ مکارم شیرازی، انوار الفقاهة (نکاح)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۴۱؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۴۰.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۲۱۲.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۲۱۲.
- ↑ مکارم شیرازی، العروة الوثقی مع التعلیقات، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۷۶۷.
- ↑ خوئی، موسوعة الامام الخوئی، ج۳۲، ص۱۰۴-۱۰۵.
- ↑ امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۲، ص۲۳۲؛ حکیم، مستمسک العروة، ۱۳۹۱ق، ج۱۴، ص۶۰.
- ↑ امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۲، ص۲۳۲؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، ۱۴۱۷ق، ص۴۰.
- ↑ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۵، ص۲۴۳.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۱۹.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۸، ص۱۷۵.
منابع
- امام خمینی، سید روحالله، تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بیتا.
- حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروة الوثقی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۳۹۱ق.
- خوئی، سید ابوالقاسم، موسوعة الامام الخوئی، قم، مؤسسة الخوئی الاسلامیة، بیتا.
- سبزواری، سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام، قم، در التفسیر، بیتا.
- سیفی مازندرانی، علیاکبر، دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه سبطین، ۱۴۱۵ق.
- مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهلبیت(ع)، زیرنظر: سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، العروة الوثقی مع التعلیقات، قم، مدرسة الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۸ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهة (نکاح)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶ش.
- نجفی، محمدحسن، جَواهر الکلام فی شرحِ شرائعِ الاسلام، تصحیح عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دارُ اِحیاء التُّراثِ العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.