روزه وِصال روزه‌ای است که به‌مدت یک شبانه‌روز (از اذان صبح تا سحر روز بعد) یا دو روز پیاپی (از اذان صبح تا غروب روز بعد) ادامه پیدا کند؛ بدون این که در این میان افطار شود.[۱] طبق فتوای فقهای شیعه، روزه وصال، از انواع روزه‌های حرام به شمار می‌رود.[۲] مستند این حکم، آیه ۱۸۷ سوره بقره درباره مدت زمان روزه‌گرفتن،[۳] روایات و اجماع فقها است.[۴]
«وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ»
بخورید و بیاشامید تا رشته سپید بامداد از رشته سیاه [شب] بر شما نمودار شود؛ سپس روزه را تا [فرا رسیدن] شب به اتمام رسانید. (سوره بقره، آیه۱۸۷)
طبق فتوای برخی مراجع، درصورتی‌که شخصی نادانسته دو روز پیاپی روزه بگیرد، تنها روزه روز اول او صحیح خواهد بود.[۵] به گفته مراجع تقلید، اگر کسی در شب، افطار نکند ولی قصد روزه نداشته باشد، مصداق روزه وصال نخواهد بود.[۶]
شارحان حدیث اهل‌سنت همچون محمود سُبکی تصریح کرده‌اند که اهل‌سنت در این زمینه سه نظر ارائه کرده‌اند: حرمت مطلق، حرمت به‌شرط مشقت داشتن و کراهت.[۷]
به گفته فقهایی چون محقق حلی و شاطبی، از فقهای مذهب مالکی، این نوع روزه برای پیامبر(ص) جایز بوده و از خصائص النبی به شمار می‌رود.[۸]
پیامبر(ص): «لا وِصالَ في صیامٍ»[۹]
روزه وصال جایز نیست.
تنها روزه‌ای که در تورات به آن اشاره شده، روزه روز کیپور است که یهودیان در این روز، از غروب آفتاب تا غروب آفتاب روز بعد به مدت ۲۵ ساعت روزه می‌گیرند.[۱۰]
جستار وابسته
پانویس
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۶۲.
- ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۲۸۳.
- ↑ فاضل لنکرانی، تفصیل الشریعه، ۱۴۲۶ق، ص۳۳۷.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۷، ص۱۲۶.
- ↑ «حکم روزه وصال»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.
- ↑ خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۰۴.
- ↑ سبکی، الدین الخالص، ۱۳۹۷ق، ج۸، ص۳۹۸؛ بسام، تیسیر العلام، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۳۷.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ش، ج۲، ص۲۱۵؛ شاطبی، الاغتصام، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۳۳.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۵۲۱.
- ↑ آبایی، «تعنیت یا روزه در آیین یهود»، وبگاه انجمن کلیمیان تهران.
منابع
- آبایی، آرش، «تعنیت یا روزه در آیین یهود»، وبگاه انجمن کلیمیان تهران، تاریخ درج مطلب: آذر ۱۳۸۱ش، تاریخ بازدید: ۲۹ دی ۱۴۰۱ش.
- بسام، عبدالله بن عبدالرحمن، تیسیر العلام شرح عمده الاحکام، مصر، مکتبه التابعین، چاپ دهم، ۱۴۲۶ق.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- «حکم روزه وصال»، پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۱.
- خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیله، نجف اشرف، دار الکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- سبکی، محمود محمد خطاب، الدین الخالص او ارشاد الخلق الی دین الحق، بی‌جا، المکتبه المحمودیه السبکیه، چاپ چهارم، ۱۳۹۷ق.
- شاطبی، ابراهیم بن موسی، الاغتصام، المملکه العربیه السعودیه، دار ابن الجوزی للنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۲۹ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی قفه الامامیه، تحقیق بهبودی، محمدباقر، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم، ۱۳۸۷ق.
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
- فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله الصوم و الاعتکاف، قم، مرکز فقه ائمه اطهار علیهم السلام، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.