سجده سهو: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۷ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۵۴

سَجده سَهو سجده‌ای است که پس از نماز، برای جبران برخی اشتباهات در نماز انجام می‌شود. سجده سهو باید بلافاصله پس از نماز به جا آورده شود. بعد از این سجده به جا آوردن تشهد و سلام لازم است.

کیفیت و زمان انجام

سجده سهو، سجده‌ای که پس از نماز برای جبران برخی اشتباهات در آن به جا آورده می‌شود.^[۱] فقیهان شیعه از سجده سهو و احکام آن در باب خلل در نماز بحث کرده‌اند.^{[نیازمند منبع]}

زمان

بنابر مشهور فقیهان شیعه، زمان سجده سهو، پس از سلام نماز است^[۲] بنابر گفته شیخ طوسی، در صورتی که سجده سهو به خاطر نقصان(کم شدن چیزی از اجزای نماز) باشد، برخی از فقیهان امامیه زمان آن را قبل از سلام نماز می‌دانند.^[۳] ابن جنید، ص۷۹

سجده سهو با تکبیر آغاز می‌شود سپس دو سجده به جای آورده می‌شود و در هر کدام، ذکر مخصوص سجده سهو قرائت می‌شود، پس از سجده دوم، تشهد و سلام نماز خوانده می‌شود.^[۴]

ذکر

در سجده سهو یکی از ذکرهای زیر خوانده می‌شود:

«بِسْمِ اللَّـهِ وَ بِاللَّـهِ، اَللَّـهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ»

«بِسْمِ اللَّـهِ وَ بِاللَّـهِ، اَلسَّلامُ عَلَیكَ اَیهَا النَّبِی وَ رَحْمَهُ اللَّـهِ وَ بَرَکاتُهُ».^[۵]

«بِسْمِ اللَّـهِ وَ بِاللَّـهِ وَ صَلَّی اللَّـهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»^[۶]

موارد وجوب

فقیهان شیعه درباره موارد وجوب سجده سهو میان فقیهان شیعه اختلاف‌نظر دارند.^[۷] بنابر گفته ابن ادریس، برخی موارد آن را چهار، برخی دیگر پنج و برخی شش مورد دانسته‌اند.^[۸]

حرف‌زدن سَهوی در نماز^[۹]
فراموش کردن یک سجده^[۱۰]
شک بین چهار و پنج در نماز چهار رکعتی.^[۱۱]
سلام دادن سهوی در غیر موضع؛^[۱۲] برای مثال در نماز چهار رکعتی پس از تشهد رکعت دوم سلام دهد.
فراموشی تشهد^[۱۳]
کسی که در حال قیام بنشیند یا در حال قعود بایستند.^[۱۴]

شیخ طوسی گفته است که برخی از فقیهان امامیه سجده سهو را در هر زیادت و نقصانی(غیر از ارکان) در نماز لازم می‌دانند.^[۱۵] علامه حلی سجده سهو را در هر زیادت و نقصانی که نماز را باطل نکند، لازم می‌داند.^[۱۶]

مختلف الشیعه، ج۲، ص۴۲۰.

احکام

در سجده سهو، باید اعضای هفت‌گانه روی زمین قرار بگیرد.^[۱۷]
در شرط بودن طهارت، رو به قبله و ذکر در سجده سهو اختلاف‌نظر است.^[۱۸]
سجده سهو، فراموش کردن رکن نماز را جبران نمی‌کند.^[۱۹]

جستارهای وابسته

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

شهید اول، محمد بن مکی، ذكرى الشيعة في أحكام الشريعة‌، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۹ق.
طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح:‌سید محمدتقی کشفی، تهران، الکتبة المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
طبرسی، فضل بن حسن، المؤتلف من المختلف بن ائمة السلف، تصحیح:‌ مدیرشانه‌، سید مهدی رجائی و دیگران، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۰ق.
محقق حلی، جعفر بن حسین، المختصر النافع فی فقه الامامیه، قم، مؤسسه المطبوعات الدینیه، ۱۴۱۸ق.
علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
ابن جنید اسکافی، محمد بن احمد، مجموعة فتاوی ابن جنید، تصحیح: علی پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۶ق.
ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، اجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفة، تصحیح: سید محمدمهدی موسوی خرسان، قم، دلیل ما، ۱۴۲۹ق.

↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳.
↑ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۸؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.
↑ ابن ادریس، ص۱۷۴.
↑ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.
↑ مختلف الشیعه، ج۲، ص۴۲۳.
↑ ابن ادریس، ص۱۷۳.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۷.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ محقق حلی، المعتبر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۴۴.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۶.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، القواعد، ج۱، ص۳۰۷-۳۰۸.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ شهید اول، ذکری الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۸۵.
↑ ابن ادریس، ص۱۷۳-۱۷۴.
↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۴-۱۲۵
↑ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۷-۳۰۸.
↑ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.
↑ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.
↑ طبرسی، المؤتلف من المختلف، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۵۳.

[1] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳.

[2] علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۸؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.

[3] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.

[4] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۵.

[5] ابن ادریس، ص۱۷۴.

[6] علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.

[7] مختلف الشیعه، ج۲، ص۴۲۳.

[8] ابن ادریس، ص۱۷۳.

[9] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۷.

[10] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ محقق حلی، المعتبر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۴۴.

[11] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰۶.

[12] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ علامه حلی، القواعد، ج۱، ص۳۰۷-۳۰۸.

[13] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۳؛ شهید اول، ذکری الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۸۵.

[14] ابن ادریس، ص۱۷۳-۱۷۴.

[15] طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۲۴-۱۲۵

[16] علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۷-۳۰۸.

[17] علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.

[18] علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ص۳۰۸.

[19] طبرسی، المؤتلف من المختلف، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۵۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 * ابن جنید اسکافی، محمد بن احمد، مجموعة فتاوی ابن جنید، تصحیح: علی پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۶ق.
 * ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، اجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفة، تصحیح: سید محمدمهدی موسوی خرسان، قم، دلیل ما، ۱۴۲۹ق.
-* علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
 {{نمازها}}
 [[tr:Sehiv Secdesi]]