پرش به محتوا

ارکان نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
جز removed Category:عمره using HotCat
خط ۴۷: خط ۴۷:
[[رده:نماز]]
[[رده:نماز]]
[[رده:حج]]
[[رده:حج]]
[[رده:عمره]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]

نسخهٔ ‏۲۸ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۵۵

ارکان نماز تعدادی از واجبات نماز که کم یا زیاد شدن آن‌ها حتی به صورت سهوی باعث باطل شدن نماز می‌شود. مشهور فقیهان شیعه نیت، قیام متصل به رکوع، تکبیرة الاحرام، رکوع و دو سجده را رکن نماز می‌دانند.

تعریف رکن

رُکن به معنای اساس و ستون هر چیز، و در عبادات شرعی، جزئی است که کم و زیاد کردن عمدی یا سهوی آن موجب بُطلان عبادت می‌شود. برخی اجزاء نماز و حج و عمره، رکن آنهاست.

ارکان نماز

ارکان نماز بنابر قول مشهور عبارتند از: نیت، قیام متصل به رکوع، تکبیرة الاحرام، رکوع و دو سجده.[۱]

مراد از قیام، ایستاده بودن هنگام تکبیرة الإحرام و قیام متّصل به رکوع -یعنی از حالت ایستاده به رکوع رفتن- است.[۲]

برخی، رو به قبله بودن را در حال اختیار، از ارکان نماز برشمرده‌اند؛[۳] چنانکه از برخی قدما رکن بودن قرائت نقل شده است.[۴]

ترک رکن یا زیادی رکن

مشهور فقها، زیاد و کم کردن سهوی یا عمدی ارکان نماز را باعث باطل شدن نماز می‌دانند[۵] ولی برخی، زیاد کردن سهوی رکن را موجب بطلان نمی‌دانند.[۶]

در بعضی ارکان همچون نیت، زیادی تصوّر ندارد؛ چنانکه زیادی قیام، با زیادی تکبیرة الإحرام یا رکوع متصوّر است نه به تنهایی.

زیاد کردن رکوع و سجده در نماز جماعت

در نماز جماعت اگر مأموم سهواً پیش از امام جماعت سر از رکوع یا سجده بردارد فتوای مشهور فقیهان، وجوب بازگشت و متابعت از امام است و قول مقابل آن، استحباب بازگشت می‌باشد و این زیادی رکوع و سجده باعث باطل شدن نماز نیست. در اینکه حکم یاد شده به مورد سهو اختصاص دارد یا سربرداشتن عمدی را نیز شامل می‌شود، اختلاف است.[۷]

ترک سهوی رکن

هرگاه نمازگزار از روی سهو رکنی را ترک کند، تا زمانی که محل تدارک آن باقی است، می‌تواند آن را انجام دهد و نمازش صحیح است. مراد از محلّ تدارک، داخل نشدن در رکن بعدی است؛ جز تکبیرة الإحرام که محلّ آن عدم شروع قرائت حمد است.[۸]

پیوند به بیرون

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیله، به کوشش محمد الحسون، اول، قم، مکتبة المرعشی النجفی، ۱۴۰۸ ق.
  • بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره، به کوشش علی آخوندی، قم، نشر اسلامی، ۱۳۶۳ ش.
  • حکیم، سید محسن،‌مستمسک العروة الوثقی، اول، قم، مؤسسه‌دار التفسیر، ۱۴۱۶ ق.
  • حلی (علامه)، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، به کوشش مرکزالابحاث والدراسات الاسلامیة، اول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۲ ق.
  • شهید ثانی، زین الدین، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، [بی تا].
  • طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، به کوشش محمد باقر بهبودی، تهران، مکتبة المرتضویة،[بی تا].
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام،هفتم، بیروت،‌دار احیاء التراث العربی.
  • یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، پنجم، قم،‌دار التفسیر، اسماعیلیان، ۱۴۱۹ ق.
  1. مختلف الشیعة، ج۲، ص۱۳۹-۱۴۰.
  2. العروة الوثقی، ج۲، ص۴۷۳.
  3. الوسیلة، ص۹۳.
  4. المبسوط، ج۱، ص۱۰۵.
  5. الروضة البهیه، ج۱، ص۶۴۴.
  6. جواهر الکلام، ج۹، ص۲۳۹-۲۴۱.
  7. مستمسک العروة، ج۷، ص۲۶۹-۲۷۱.
  8. جواهر الکلام، ج۱۲، ص۲۳۸-۲۳۹.