قاسطین: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۸: | خط ۸: | ||
پس از قرآن، واژه قاسطین، در کنار واژه‌های ناکثین و مارقین در سخنان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول الله]] خطاب به امام علی(ع) نیز بکار رفته است.عَنِ النَّبِيِّ (ص) «إِنَّكَ تُقَاتِلُ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ» تو ای علی با ناکثین و قاسطین و مارقین مقاتله می‌کنی. <ref>صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية ومطبعتها في النجف، ج۱، ص۲۲۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶، ص۳۲۵.</ref> و در سخنان [[امیرالمؤمنین (ع)]] به‌کار رفته است: {{حدیث|وامّا القاسطون فقد جاهدت|ترجمه= و با از حق برون‌شدگان ستیزیدم.}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۱.</ref> همچنین در [[خطبه شقشقیه]] آنجا امام (ع) که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند یکی از آنها را چنین تعبیر می‌کند: {{حدیث|...و قَسَطَ آخَرون|و گروهی دیگر با ستمکاری دلم را خَستند}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی،۱۳۷۸ش، خطبه ۳، بخش ۲، ص۱۱.</ref> که مقصود از اینها [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] و یاران او هستند.<ref>شهیدی، در ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۵۱، تعلیقه ۱۶.</ref> | پس از قرآن، واژه قاسطین، در کنار واژه‌های ناکثین و مارقین در سخنان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول الله]] خطاب به امام علی(ع) نیز بکار رفته است.عَنِ النَّبِيِّ (ص) «إِنَّكَ تُقَاتِلُ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ» تو ای علی با ناکثین و قاسطین و مارقین مقاتله می‌کنی. <ref>صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية ومطبعتها في النجف، ج۱، ص۲۲۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶، ص۳۲۵.</ref> و در سخنان [[امیرالمؤمنین (ع)]] به‌کار رفته است: {{حدیث|وامّا القاسطون فقد جاهدت|ترجمه= و با از حق برون‌شدگان ستیزیدم.}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۱.</ref> همچنین در [[خطبه شقشقیه]] آنجا امام (ع) که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند یکی از آنها را چنین تعبیر می‌کند: {{حدیث|...و قَسَطَ آخَرون|و گروهی دیگر با ستمکاری دلم را خَستند}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی،۱۳۷۸ش، خطبه ۳، بخش ۲، ص۱۱.</ref> که مقصود از اینها [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] و یاران او هستند.<ref>شهیدی، در ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۵۱، تعلیقه ۱۶.</ref> | ||
==در ادبیات== | |||
عطار: | |||
{{شعر}}{{ب|هر که او برگشت از راه امیر| | |||
خارجی باشد بدان تو ای فقیر}} | |||
{{ب|خارجین و ناصبین و قاسطین| | |||
جملگی باشند مردود و لعین}}{{پایان شعر}}<ref>https://ganjoor.net/attar/ma/sh60</ref> | |||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
نسخهٔ ۲۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۸
قاسِطین به‌معنای گروه ستمگر، عنوانی است برای معاویه و پیروانش در جنگ با امام علی (ع). پس از بیعت مسلمانان با امام علی (ع)، چون آن حضرت، معاویه را از حکومت شام خلع کرد، او علیه خلافت امام علی (ع) تمرد کرد و باعث برپا شدن جنگ صفین شد. در این جنگ حدود هفتاد هزار مسلمان کشته شد.
معنای لغوی
قاسِط، اسم فاعل ثُلاثی مجرد از مادۀ «ق ـ س ـ ط» است. این ماده در هیئت ثلاثی مزید (باب اِفعال: أَقْسَطَ يُقْسِطُ) به‌معنای دادگری و عدل و در هیئت ثلاثی مجرد (قَسَطَ يَقْسِطُ) به‌معنای ستمگری است. بدین سان، قاسط به معنای ستمگر و کلمه قاسطین که به‌لحاظ صرف و نحوی، جمع این کلمه در حالت جَرّ و نَصب است، به معنای گروه ستمگر است.[۱]
پیشینه کاربرد واژه
واژه قاسطون، در قرآن کریم به‌کار رفته است: وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَکانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا (ترجمه:ولی منحرفان، هیزم جهنم خواهند بود.)[جن–۱۵][۲]و امّا ظالمان آتشگیره و هیزم دوزخند! [۳]
پس از قرآن، واژه قاسطین، در کنار واژه‌های ناکثین و مارقین در سخنان رسول الله خطاب به امام علی(ع) نیز بکار رفته است.عَنِ النَّبِيِّ (ص) «إِنَّكَ تُقَاتِلُ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ» تو ای علی با ناکثین و قاسطین و مارقین مقاتله می‌کنی. [۴] و در سخنان امیرالمؤمنین (ع) به‌کار رفته است: وامّا القاسطون فقد جاهدت (ترجمه: و با از حق برون‌شدگان ستیزیدم.) [۵] همچنین در خطبه شقشقیه آنجا امام (ع) که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند یکی از آنها را چنین تعبیر می‌کند: ...و قَسَطَ آخَرون [۶] که مقصود از اینها معاویه و یاران او هستند.[۷]
در ادبیات
عطار:
خطای لوآ در mw.text.lua در خط 25: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil). الگو:ب
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۷۷؛ راغب، المفردات،۱۴۱۲ق، ص۶۷۰.
- ↑ قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
- ↑ قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی
- ↑ صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية ومطبعتها في النجف، ج۱، ص۲۲۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶، ص۳۲۵.
- ↑ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۱.
- ↑ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی،۱۳۷۸ش، خطبه ۳، بخش ۲، ص۱۱.
- ↑ شهیدی، در ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۵۱، تعلیقه ۱۶.
- ↑ https://ganjoor.net/attar/ma/sh60
یادداشت
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.برگرفته از سایت تنزیل
- نهج البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷.
- راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق و ضبط ابراهیم شمس‌الدین، بیروت، الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۳۰ق.
- ابن منظور، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۲۰۰۳م.