پرش به محتوا

میرزا جواد ملکی تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mashg
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است. میرزا جواد آقا در [[۱۱ ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]] ([[۳۱ خرداد]] [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) درگذشت.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.</ref> پیکر او پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] در [[قبرستان شیخان قم]] به خاک سپرده شد.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۸.</ref> <ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article میرزا جواد آقا ملکی تبریزی]، سایت اندیشه قم.</ref>
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است.  
 
ملکی تبریزی برای تحصیل به نجف اشرف رفت و در [[سال ۱۳۲۱ هجری قمری|سال ۱۳۲۱ قمری]]، به تبریز بازگشت و به ترویج [[اسلام|دین]] پرداخت.<ref>جمعی از نویسندگان، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref>
در [[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|سال ۱۳۲۹ ق]] (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات [[مشروطه]] و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر [[قم]] شد و تا پایان عمر نیز در همان‌جا ماند.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref>
 
میرزا جواد آقا در [[۱۱ ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]] ([[۳۱ خرداد]] [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) درگذشت.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.</ref> پیکر او پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] در [[قبرستان شیخان قم]] به خاک سپرده شد.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref>


==تحصیل==
==تحصیل==
علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس مقدماتی دیگر را در تبریز فرا گرفت و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و برای ادامه تحصیل به [[نجف]] سفر کرد. وی در درس [[میرزا حسین نوری]]، [[آقا رضا همدانی|حاج آقا رضا همدانی]] و [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] شرکت کرد اما مهم‌ترین استادش، [[ملا حسینقلی همدانی|حسینقلی همدانی]] بود. ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال همیشه همراه او بود و ارادت ویژه‌ای به وی داشت.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/6600 عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)]، پایگاه اطلاع‌رسانی  حوزه.</ref> در [[سال ۱۳۲۱ هجری قمری|سال ۱۳۲۱ قمری]]، از [[نجف]] به تبریز بازگشت و به ترویج [[اسلام|دین]] پرداخت.<ref>گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴.</ref>
علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس سطح حوزه را در تبریز فرا گرفت<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۰۲.</ref> و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و سپس در [[نجف]] در خدمت اساتید زیر تلمذ نمود:
در [[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|سال ۱۳۲۹ ق]] (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات [[مشروطه]] و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر [[قم]] شد و تا پایان عمر نیز در همان‌جا ماند.<ref>گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴ و ۵۱۵.</ref>
* [[میرزا حسین نوری]]؛
* [[آقا رضا همدانی|حاج آقا رضا همدانی]]؛
* [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]؛
* [[ملا حسینقلی همدانی|حسینقلی همدانی]]؛ ملکی مراتب سیر و سلوک را نزد وی طی کرد.<ref>آقابزرگ تهرانى،  طبقات أعلام الشيعة، ۱۴۳۰ق، م ج۱۷، ص۳۲۹.</ref> ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال همیشه همراه او بود و ارادت ویژه‌ای به وی داشت<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/6600 عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)]، پایگاه اطلاع‌رسانی  حوزه.</ref> و از او اجازه روایی گرفته بود.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref>
* سید مرتضی کشمیری؛<ref>امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۲۵۸.</ref>
 
برخی گفته اند وی از [[شیخ مرتضی انصاری]] نیز اجازه روایی داشته است.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref>


== تدریس ==
== تدریس ==
در ابتدای ورود به [[قم]] و پیش از ملاقات با [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] و تأسیس [[حوزه علمیه قم]]، ملکی کتاب [[مفاتیح الشرایع فی الفقه]] را تدریس می‌کرد. دو مجلس [[اخلاق]] داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در [[مدرسه فیضیه (قم)|مدرسه فیضیه]] برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. [[نماز جماعت]] را در بالای سر [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه (س)]] اقامه می‌کرد.{{مدرک}}
در ابتدای ورود به [[قم]] و پیش از ملاقات با [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] و تأسیس [[حوزه علمیه قم]]، ملکی کتاب [[مفاتیح الشرایع فی الفقه]] تالیف [[ملا محسن فیض کاشانی]] را تدریس می‌کرد. دو مجلس [[اخلاق]] داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در [[مدرسه فیضیه (قم)|مدرسه فیضیه]] <ref>موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج‏۱۴(القسم‏ الاول)، ص۱۶۳.‏</ref> برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. [[نماز جماعت]] را در مسجد بالای سر حرم [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه (س)]] اقامه می‌کرد.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref>
=== شاگردان ===
=== شاگردان ===
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
خط ۴۷: خط ۵۸:
* [[حسین فاطمی قمی]]
* [[حسین فاطمی قمی]]
* [[سید محمود یزدی]]
* [[سید محمود یزدی]]
* [[ملا علی همدانی]]
* آخوند [[ملا علی همدانی]]
* [[محمود مجتهدی]]
* [[محمود مجتهدی]]
* [[عباس تهرانی]]
* [[شیخ عباس تهرانی]]
* [[عبدالله شالچی]]<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶.</ref><ref>[http://nbo.ir/fa-ir/میرزا-جواد-آقا-ملكى-تبریزی__l-g-0-1--290.aspx پژوهشکده باقرالعلوم (ع).]</ref>
* میرزا [[عبدالله شالچی]]<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref> <ref>[http://nbo.ir/fa-ir/میرزا-جواد-آقا-ملكى-تبریزی__l-g-0-1--290.aspx پژوهشکده باقرالعلوم (ع).]</ref>
* [[سید مصطفی خمینی|شهید سید مصطفی خمینی]]؛<ref>آقابزرگ تهرانى، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص ۱۵۲.</ref>
* شیخ حسن لنکرانی مولف ''الملهمات الغروية فی أحكام الحج''‏؛<ref>امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۱۴۰.</ref>
* [[میرزا جواد سلطان القرایی تبریزی]]؛ <ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۲۳.</ref>
* [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]؛ ملکی به او اجازه روایی داده بود.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref>
* سيّد احمد لواسانى تهرانی؛
* سيّد احمد مشرف حسينى قمى‏؛
* شیخ محمدعلی اراکی؛
* سید جعفر حسینی شاهرودی؛
* سید حسین فاطمی قمی؛
* سید صادق روحانی قمی؛
* سيّد مهدى كشفى بروجردى؛
* سید کاظم شریعتمداری؛<ref>جواهر كلام، تربت پاكان قم‏، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۸۴ و ج۱، ص۳۸۵ و ج۱، ص۳۹۵ و ج۱، ص۶۰۸ و ج۲، ص۸۰۶ و ج۲، ص۱۳۰۶.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما [[آیت‌الله خامنه‌ای]] از قول [[امام خمینی]] نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.<ref>«بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>
مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما [[آیت‌الله خامنه‌ای]] از قول [[امام خمینی]] نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.<ref>«بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>
خط ۶۰: خط ۸۳:
* [[رساله لقاء الله]]: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید.
* [[رساله لقاء الله]]: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید.
* کتابی در [[فقه]]
* کتابی در [[فقه]]
* رساله در [[حج]]
* رساله در [[حج]]؛ گفته می شود این کتاب را به روش اخباريين نگاشته است‏. <ref>مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، ۱۳۴۰ش، ج‏۲، ص۴۱۸</ref>
* حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]].<ref>گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۶ و ۵۱۷.</ref><ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article میرزا جواد آقا ملکی تبریزی]، سایت اندیشه قم.</ref>
* حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]] تالیف شیخ عباس قمی.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم،‌ گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref>
 
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}


== منابع ==
== منابع ==
* آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن‏، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، لبنان، دار الأضواء، چ۳، ۱۴۰۳ق.
* همو، طبقات أعلام الشيعة، لبنان، دار إحياء التراث العربی، چ۱، ۱۴۳۰ق.
* امين، حسن‏، مستدركات أعيان الشيعة، لبنان، دار التعارف للمطبوعات‏، چ۱، ۱۴۰۸ق.
* موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، قم،  مؤسسة الإمام الصادق( عليه السلام)، چ۱، ۱۴۱۸ق.
* قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، قم، مجمع الفكر الإسلامی، چ۱، ۱۴۲۸ق.
* مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، بی جا، بی نا، ۱۳۴۰ش.
* جواهر كلام، عبد الحسين‏، تربت پاكان قم‏، قم، انصاریان،‌ چ۱، ۱۴۲۴ق.
* جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشـن ابـرار، قم، نشر معروف، چ۱، ۱۳۷۸ش.
* «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸.
* «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸.
* جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، قم، ۱۳۸۵ش.
* عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱.
عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱.
 
*[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، سایت اندیشه قم].


[[tr:Mirza Cevad Meliki Tebrizi]]
[[tr:Mirza Cevad Meliki Tebrizi]]
کاربر ناشناس