میرزا جواد ملکی تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها) |
imported>Mashg بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است. میرزا جواد آقا در [[۱۱ ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]] ([[۳۱ خرداد]] [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) درگذشت.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.</ref> پیکر او پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] در [[قبرستان شیخان قم]] به خاک سپرده شد.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص | میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است. | ||
ملکی تبریزی برای تحصیل به نجف اشرف رفت و در [[سال ۱۳۲۱ هجری قمری|سال ۱۳۲۱ قمری]]، به تبریز بازگشت و به ترویج [[اسلام|دین]] پرداخت.<ref>جمعی از نویسندگان، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref> | |||
در [[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|سال ۱۳۲۹ ق]] (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات [[مشروطه]] و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر [[قم]] شد و تا پایان عمر نیز در همان‌جا ماند.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref> | |||
میرزا جواد آقا در [[۱۱ ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]] ([[۳۱ خرداد]] [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) درگذشت.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.</ref> پیکر او پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] در [[قبرستان شیخان قم]] به خاک سپرده شد.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref> | |||
==تحصیل== | ==تحصیل== | ||
علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس | علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس سطح حوزه را در تبریز فرا گرفت<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۰۲.</ref> و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و سپس در [[نجف]] در خدمت اساتید زیر تلمذ نمود: | ||
* [[میرزا حسین نوری]]؛ | |||
* [[آقا رضا همدانی|حاج آقا رضا همدانی]]؛ | |||
* [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]؛ | |||
* [[ملا حسینقلی همدانی|حسینقلی همدانی]]؛ ملکی مراتب سیر و سلوک را نزد وی طی کرد.<ref>آقابزرگ تهرانى، طبقات أعلام الشيعة، ۱۴۳۰ق، م ج۱۷، ص۳۲۹.</ref> ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال همیشه همراه او بود و ارادت ویژه‌ای به وی داشت<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/6600 عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> و از او اجازه روایی گرفته بود.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref> | |||
* سید مرتضی کشمیری؛<ref>امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۲۵۸.</ref> | |||
برخی گفته اند وی از [[شیخ مرتضی انصاری]] نیز اجازه روایی داشته است.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref> | |||
== تدریس == | == تدریس == | ||
در ابتدای ورود به [[قم]] و پیش از ملاقات با [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] و تأسیس [[حوزه علمیه قم]]، ملکی کتاب [[مفاتیح الشرایع فی الفقه]] را تدریس می‌کرد. دو مجلس [[اخلاق]] داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در [[مدرسه فیضیه (قم)|مدرسه فیضیه]] برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. [[نماز جماعت]] را در بالای سر [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه (س)]] اقامه می‌کرد. | در ابتدای ورود به [[قم]] و پیش از ملاقات با [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] و تأسیس [[حوزه علمیه قم]]، ملکی کتاب [[مفاتیح الشرایع فی الفقه]] تالیف [[ملا محسن فیض کاشانی]] را تدریس می‌کرد. دو مجلس [[اخلاق]] داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در [[مدرسه فیضیه (قم)|مدرسه فیضیه]] <ref>موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۴(القسم الاول)، ص۱۶۳.</ref> برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. [[نماز جماعت]] را در مسجد بالای سر حرم [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه (س)]] اقامه می‌کرد.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.</ref> | ||
=== شاگردان === | === شاگردان === | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۸: | ||
* [[حسین فاطمی قمی]] | * [[حسین فاطمی قمی]] | ||
* [[سید محمود یزدی]] | * [[سید محمود یزدی]] | ||
* [[ملا علی همدانی]] | * آخوند [[ملا علی همدانی]] | ||
* [[محمود مجتهدی]] | * [[محمود مجتهدی]] | ||
* [[عباس تهرانی]] | * [[شیخ عباس تهرانی]] | ||
* [[عبدالله شالچی]]<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص | * میرزا [[عبدالله شالچی]]<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref> <ref>[http://nbo.ir/fa-ir/میرزا-جواد-آقا-ملكى-تبریزی__l-g-0-1--290.aspx پژوهشکده باقرالعلوم (ع).]</ref> | ||
* [[سید مصطفی خمینی|شهید سید مصطفی خمینی]]؛<ref>آقابزرگ تهرانى، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص ۱۵۲.</ref> | |||
* شیخ حسن لنکرانی مولف ''الملهمات الغروية فی أحكام الحج''؛<ref>امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۱۴۰.</ref> | |||
* [[میرزا جواد سلطان القرایی تبریزی]]؛ <ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۲۳.</ref> | |||
* [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]؛ ملکی به او اجازه روایی داده بود.<ref>قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.</ref> | |||
* سيّد احمد لواسانى تهرانی؛ | |||
* سيّد احمد مشرف حسينى قمى؛ | |||
* شیخ محمدعلی اراکی؛ | |||
* سید جعفر حسینی شاهرودی؛ | |||
* سید حسین فاطمی قمی؛ | |||
* سید صادق روحانی قمی؛ | |||
* سيّد مهدى كشفى بروجردى؛ | |||
* سید کاظم شریعتمداری؛<ref>جواهر كلام، تربت پاكان قم، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۸۴ و ج۱، ص۳۸۵ و ج۱، ص۳۹۵ و ج۱، ص۶۰۸ و ج۲، ص۸۰۶ و ج۲، ص۱۳۰۶.</ref> | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما [[آیت‌الله خامنه‌ای]] از قول [[امام خمینی]] نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.<ref>«بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref> | مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما [[آیت‌الله خامنه‌ای]] از قول [[امام خمینی]] نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.<ref>«بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۸۳: | ||
* [[رساله لقاء الله]]: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید. | * [[رساله لقاء الله]]: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید. | ||
* کتابی در [[فقه]] | * کتابی در [[فقه]] | ||
* رساله در [[حج]] | * رساله در [[حج]]؛ گفته می شود این کتاب را به روش اخباريين نگاشته است. <ref>مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، ۱۳۴۰ش، ج۲، ص۴۱۸</ref> | ||
* حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]].<ref>گلشن ابرار، | * حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]] تالیف شیخ عباس قمی.<ref>جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، لبنان، دار الأضواء، چ۳، ۱۴۰۳ق. | |||
* همو، طبقات أعلام الشيعة، لبنان، دار إحياء التراث العربی، چ۱، ۱۴۳۰ق. | |||
* امين، حسن، مستدركات أعيان الشيعة، لبنان، دار التعارف للمطبوعات، چ۱، ۱۴۰۸ق. | |||
* موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الإمام الصادق( عليه السلام)، چ۱، ۱۴۱۸ق. | |||
* قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، قم، مجمع الفكر الإسلامی، چ۱، ۱۴۲۸ق. | |||
* مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، بی جا، بی نا، ۱۳۴۰ش. | |||
* جواهر كلام، عبد الحسين، تربت پاكان قم، قم، انصاریان، چ۱، ۱۴۲۴ق. | |||
* جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشـن ابـرار، قم، نشر معروف، چ۱، ۱۳۷۸ش. | |||
* «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸. | * «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸. | ||
* | * عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. | ||
[[tr:Mirza Cevad Meliki Tebrizi]] | [[tr:Mirza Cevad Meliki Tebrizi]] | ||
نسخهٔ ۵ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۴۱
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی |
| نسب | خاندان ملک‌التجار تبریزی |
| محل زندگی | تبریز، نجف، قم |
| تاریخ وفات | ۱۱ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۳ق/۳۱ خرداد |
| محل دفن | قبرستان شیخان قم |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ملا حسینقلی همدانی • میرزا حسین نوری • آخوند خراسانی |
| شاگردان | ملاعلی معصومی همدانی • اسماعیل بن حسین تائب • سید محمود مدرسی • محمود مجتهدی .. |
| محل تحصیل | تبریز • نجف • قم |
| تألیفات | المراقبات • اسرار الصلاة • حاشیه فارسی بر غایة القصوی |
| سایر | تدریس • کلاس اخلاق خصوصی و عمومی |
میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی فقیه، عارف و استاد اخلاق. کتاب المراقبات یا اعمال السَّنَه از آثار اوست. گفته شده امام خمینی از شاگردان اوست، ولی این ادعا ثابت شده نیست.
زندگی‌نامه
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است.
ملکی تبریزی برای تحصیل به نجف اشرف رفت و در سال ۱۳۲۱ قمری، به تبریز بازگشت و به ترویج دین پرداخت.[۱] در سال ۱۳۲۹ ق (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات مشروطه و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر قم شد و تا پایان عمر نیز در همان‌جا ماند.[۲]
میرزا جواد آقا در ۱۱ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۴ق (۳۱ خرداد ۱۳۰۵ش) درگذشت.[۳] پیکر او پس از تشییع در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.[۴]
تحصیل
علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس سطح حوزه را در تبریز فرا گرفت[۵] و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و سپس در نجف در خدمت اساتید زیر تلمذ نمود:
- میرزا حسین نوری؛
- حاج آقا رضا همدانی؛
- آخوند خراسانی؛
- حسینقلی همدانی؛ ملکی مراتب سیر و سلوک را نزد وی طی کرد.[۶] ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال همیشه همراه او بود و ارادت ویژه‌ای به وی داشت[۷] و از او اجازه روایی گرفته بود.[۸]
- سید مرتضی کشمیری؛[۹]
برخی گفته اند وی از شیخ مرتضی انصاری نیز اجازه روایی داشته است.[۱۰]
تدریس
در ابتدای ورود به قم و پیش از ملاقات با شیخ عبدالکریم حائری و تأسیس حوزه علمیه قم، ملکی کتاب مفاتیح الشرایع فی الفقه تالیف ملا محسن فیض کاشانی را تدریس می‌کرد. دو مجلس اخلاق داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در مدرسه فیضیه [۱۱] برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. نماز جماعت را در مسجد بالای سر حرم حضرت معصومه (س) اقامه می‌کرد.[۱۲]
شاگردان
- اسماعیل بن حسین تائب
- سید محمود مدرسی
- حسین فاطمی قمی
- سید محمود یزدی
- آخوند ملا علی همدانی
- محمود مجتهدی
- شیخ عباس تهرانی
- میرزا عبدالله شالچی[۱۳] [۱۴]
- شهید سید مصطفی خمینی؛[۱۵]
- شیخ حسن لنکرانی مولف الملهمات الغروية فی أحكام الحج؛[۱۶]
- میرزا جواد سلطان القرایی تبریزی؛ [۱۷]
- سید شهاب الدین مرعشی نجفی؛ ملکی به او اجازه روایی داده بود.[۱۸]
- سيّد احمد لواسانى تهرانی؛
- سيّد احمد مشرف حسينى قمى؛
- شیخ محمدعلی اراکی؛
- سید جعفر حسینی شاهرودی؛
- سید حسین فاطمی قمی؛
- سید صادق روحانی قمی؛
- سيّد مهدى كشفى بروجردى؛
- سید کاظم شریعتمداری؛[۱۹]
مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما آیت‌الله خامنه‌ای از قول امام خمینی نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.[۲۰]
آثار علمی
- اسرار الصلاة: کتابی که حاوی هزار نکته از اسرار نماز است و برخی از اسرار طهارت و تفکر را گوشزد می‌کند و به معانی وسوسه و الهام می‌پردازد. با بحث از گناهان کبیره اشاره‌ای به توبه نموده و حضور قلب و حالات ملکوتی آدمی را توضیح می‌دهد.
- المراقبات یا اعمال السَّنَه: در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه دربارهٔ دعا و راز و نیاز آمده‌است و اعمال ماه‌های مختلف، آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده‌است. علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، تقریظی بر این کتاب نوشته‌است.
- رساله لقاء الله: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید.
- کتابی در فقه
- رساله در حج؛ گفته می شود این کتاب را به روش اخباريين نگاشته است. [۲۱]
- حاشیه فارسی بر غایة القصوی تالیف شیخ عباس قمی.[۲۲]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، لبنان، دار الأضواء، چ۳، ۱۴۰۳ق.
- همو، طبقات أعلام الشيعة، لبنان، دار إحياء التراث العربی، چ۱، ۱۴۳۰ق.
- امين، حسن، مستدركات أعيان الشيعة، لبنان، دار التعارف للمطبوعات، چ۱، ۱۴۰۸ق.
- موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الإمام الصادق( عليه السلام)، چ۱، ۱۴۱۸ق.
- قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، قم، مجمع الفكر الإسلامی، چ۱، ۱۴۲۸ق.
- مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، بی جا، بی نا، ۱۳۴۰ش.
- جواهر كلام، عبد الحسين، تربت پاكان قم، قم، انصاریان، چ۱، ۱۴۲۴ق.
- جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشـن ابـرار، قم، نشر معروف، چ۱، ۱۳۷۸ش.
- «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸.
- عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱.
| بستگان |  | |
|---|---|---|
| استادان | ||
| شاگردان | ||
| نظریات | ||
| آثار مکتوب | ||
| سیاست | ||
| نمایندگان | ||
| مکان‌های مرتبط | ||
| وابسته | ||
- ↑ جمعی از نویسندگان، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۰۲.
- ↑ آقابزرگ تهرانى، طبقات أعلام الشيعة، ۱۴۳۰ق، م ج۱۷، ص۳۲۹.
- ↑ عارف ربانی حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۴ق)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.
- ↑ امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۲۵۸.
- ↑ قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.
- ↑ موسسه امام صادق( ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۴(القسم الاول)، ص۱۶۳.
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۱.
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.
- ↑ پژوهشکده باقرالعلوم (ع).
- ↑ آقابزرگ تهرانى، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص ۱۵۲.
- ↑ امين، مستدركات أعيان الشيعة، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۱۴۰.
- ↑ قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۲۳.
- ↑ قسم الموسوعة مجمع الفكر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامية، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۴۹۹.
- ↑ جواهر كلام، تربت پاكان قم، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۸۴ و ج۱، ص۳۸۵ و ج۱، ص۳۹۵ و ج۱، ص۶۰۸ و ج۲، ص۸۰۶ و ج۲، ص۱۳۰۶.
- ↑ «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
- ↑ مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاكنون، ۱۳۴۰ش، ج۲، ص۴۱۸
- ↑ جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، گلشن ابرار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص ۵۲۲.