اسلام ناب محمدی به معنای اسلام حقیقی و تحریف‌نشده است که پیامبر اسلام(ص) آورده و به امام علی(ع) و سایر امامان(ع) منتقل شده و باقی مانده است. این اصطلاح ابتدا توسط امام خمینی استفاده شده و در مقابل اسلام آمریکایی قرار داده شده است. سپس در سخنان آیت‌الله خامنه‌ای نیز به صورت مکرر به کار رفته است.
دو رهبر نخست جمهوری اسلامی ایران، اسلام ناب را دارای ویژگی‌هایی چون رفاه، آزادی، استقلال و حمایت از طبقات ضعیف دانسته‌اند. همچنین تحقق اسلام ناب نیازمند شناخت و معرفی صحیح آن، ارتقاء پایه‌های فکری و وحدت در میان مسلمانان است. در این راستا، کتاب‌هایی مانند «اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی و "اسلام ناب براساس اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی" به تحلیل و تبیین این موضوع پرداخته‌اند.
معرفی و جایگاه
اسلام ناب محمدی اصطلاحی است که برای اشاره به اسلام حقیقی و تحریف‌نشده در مقابل اسلام آمریکایی استفاده شده است.[۱] طرفداران این انگاره همچون امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای، اسلام ناب محمدی را همان اسلامی می‌دانند که پیامبر اسلام(ص) برای مردم آورد و معتقدند این اسلام بدون هیچ‌گونه تحریفی، به امام علی(ع) و سپس به سایر امامان(ع) منتقل شده و از آنها باقی مانده است.[۲]
اولین بار در ۳۱ شهریور ۱۳۶۶ش، امام خمینی از «اسلام اصیل» با عنوان «اسلام ناب رسول گرامی» یاد کرد.[۳] او در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۶۷ش در پیامی به ملت ایران به مناسبت انتخابات مجلس، اصطلاح «اسلام ناب محمدی» را به کار برد و هم‌زمان «اسلام آمریکایی» را مخالف آن معرفی کرد.[۴] وی در پیام‌ها و سخنرانی‌های بعدی، ابعاد و زوایای مختلف این دو مفهوم را توضیح داد.[۵] سید علی خامنه‌ای، دومین رهبر جمهوری اسلامی نیز در موارد متعددی در سخنرانی‌های خود به تشریح ویژگی‌های اسلام ناب محمدی و تقابل آن با اسلام آمریکایی پرداخته است.[۶]
ویژگی‌‌ها، عوامل و موانع تحقق اسلام ناب
امام خمینی[۷] و آیت‌الله خامنه‌ای[۸] اسلام ناب را دارای ویژگی‌هایی می‌دانند که آن را از اسلام‌های التقاطی و منحرف جدا می‌کند. اسلام حقیقی، ایجادکننده رفاه، آزادی و استقلال، عزت‌بخش، حامی طبقات ضعیف، مبارز علیه استعمار، مکتب پیامبران و اولیای خدا، و خشک‌کننده ریشه‌های فساد است.[۹] اسلام، صِرف عبادت نیست؛ بلکه این دین، یک نظام سیاسی و اجتماعیِ جامع است که با پایه‌ریزی حکومت، به تمامی ابعاد زندگی انسان توجه دارد.[۱۰]
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، مستضعفان، محرومان و روحانیان اصیل و متعهد را حامیان اصلی اسلام ناب معرفی می‌کند. از نگاه او، تحقق اهداف عالی اسلام که توسط انبیا، امامان و جانشینان ائمه راهبری شده است، با حضور و حمایت مردمی بوده که توسط ظالمان موردستم واقع شده و آنها به ستوه آمده بودند. انقلاب اسلامی ایران، به‌عنوان تحقق‌بخش اسلام ناب محمدی نیز با حمایت همین قشر مستضعف جامعه شکل گرفت. در نتیجه، مسئولان حکومت اسلامی وظیفه مضاعفی در قبال آنان دارند.[۱۱] در همین راستا، روحانیان متعهد و اصیل، با احساس مسئولیت در قبال مردم، همواره در صف اول مبارزه با دشمنان اسلام ناب قرار داشته و جان‌فشانی‌های زیادی در این مسیر از خود نشان داده‌اند.[۱۲]
در اندیشه دو رهبر نخست انقلاب اسلامی ایران، برای تحقق اسلام ناب در جامعه، علما و مردم باید اسلام حقیقی را بشناسند و به دیگران بشناسانند، پایه‌های فکری و اعتقادی مردم را ارتقا دهند و با پاک‌کردن زنگار تَحَجُّر از چهره اسلام ناب، زوایای راه مبارزه با اسلام آمریکایی را روشن کنند.[۱۳] مسلمانان هم می‌بایست با یکدیگر وحدت داشته و با حضوری حداکثری در عرصه‌های اجتماعی و حفظ آمادگی رزمی، همواره آماده دفاع از کیان اسلام باشند.[۱۴] حوزه‌های علمیه نیز باید با حضور صحیح و عالمانه در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی، حفظ شایستگی‌های علمی و اخلاقی و جلوگیری از نفوذ وابستگان استعمار به حوزه، احکام اسلامی را در جامعه عینیت بخشند و با «روحانی‌نماهایی» که سعی در ایجاد تفرقه و ترویج تفکرات انحرافی دارند، مقابله کنند.[۱۵]
تک‌نگاری
کتاب اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی از سخنرانی‌ها، پیام‌ها، و نامه‌های او در موضوع اسلام ناب محمدی استخراج شده و توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی به چاپ رسیده است.[۱۶] درآمدی بر اسلام ناب با نگاهی به اندیشه‌های امام‌خمینی اثر دیگری در این رابطه است که توسط سید محمدصادق حسینی به نگارش درآمده و انتشارات عروج آن را منتشر کرده است.[۱۷] کتاب اسلام ناب براساس اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی نوشته دیگری است که محمد طهماسبی نوشته و در آن، اسلام ناب براساس سخنان و آثار آیت‌الله خامنه‌ای تحلیل شده است.[۱۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۳.
- ↑ فلاح‌پور، «ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی»، ص۳۷.
- ↑ پورحسین، «اسلام ناب محمدی»، ج۱، ص۷۳۸؛ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۳۹۲.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۱، ص۹-۱۱.
- ↑ پورحسین، «اسلام ناب محمدی»، ج۱، ص۷۳۸.
- ↑ «اسلام ناب محمدی»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۶.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در مراسم بیست و هشتمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۳۹-۴۵.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۲۰۰؛ خامنه‌ای، «بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۳۹۱-۴۰۲.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۴۰۲-۴۱۰.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۶۳۳-۶۴۶؛ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى»، ، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۶۰۷-۶۳۲.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۶۴۶-۶۷۶.
- ↑ امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، ۱۳۷۸ش، شناسنامه کتاب.
- ↑ حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۳۸۹ش، شناسنامه کتاب.
- ↑ طهماسبی، اسلام ناب بر اساس اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی، ۱۳۹۹ش، شناسنامه کتاب.
منابع
- امام خمینی، سید روح‌الله، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، ۱۳۷۸ش.
- امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، ۱۳۷۸ش.
- پورحسین، مهدی، «اسلام ناب محمدی»، در دانشنامه امام خمینی، گردآوری سید ضیاء مرتضوی، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، ۱۴۰۰ش.
- حسینی، سید محمدصادق، درآمدی بر اسلام ناب با نگاهی به اندیشه‌های امام‌خمینی، تهران، موسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))، ۱۳۸۹ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى» ، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب ۱۲ اسفند ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید ۳۰ آبان ۱۴۰۳ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم بیست و هشتمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید ۳۰ آبان ۱۴۰۳ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب ۱۴ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید ۳۰ آبان ۱۴۰۳ش.
- طهماسبی، محمد، اسلام ناب بر اساس اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۹۹ش.
- فلاح‌پور، مجید، «ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی(ص) از دیدگاه امام‌خمینی»، مجله مصباح، شماره ۴۱، فروردین ۱۳۸۱ش.
پیوند به بیرون
- مقاله «اسلام ناب محمدی» در دانشنامه امام خمینی.