محمد بهاری
| عالم و عارف شیعه | |
 مقبره شیخ محمد بهاری در شهر بهار همدان | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۶۵ق |
| محل زندگی | نجف • مشهد |
| تاریخ وفات | (۹ رمضان ۱۳۲۵ق)/ ۲۳ مهر ۱۲۸۶ش |
| محل دفن | بهار همدان |
| شهر وفات | بهار همدان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ملاحسینقلی شوندی همدانی |
| شاگردان | شیخ اسماعیل تائب تبریزی |
| محل تحصیل | نجف |
| تألیفات | تذکرة المتقین |
محمد بهاری (۱۲۶۵ـ۱۳۲۵ق)، عالم و عارف شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم هجری و از شاگردان ملاحسینقلی همدانی است. تنها اثر باقیمانده از او تذکرة المتقین است که در بیان آداب سیر و سلوک، نوشته شده است.
زندگی‌نامه
بهاری فرزند میرزا محمد بهاری در ۱۲۶۵ق، در بهار همدان به دنیا آمد.[۱] تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود به انجام رساند و برای تکمیل آن به بروجرد و نجف رفت و به درجه اجتهاد رسید.
او به علت بیماری و برای تغییر آب و هوا، نجف را ترک کرد و به ایران رفت. وی مدتی در مشهد به سر برد و سرانجام در (۹ رمضان ۱۳۲۵ق) در زادگاهش درگذشت.[۲] مزارش در بهار همدان همواره زیارتگاه بوده و ساختمانی بر آن بنا شده است. [۳]
شاگردی ملاحسینقلی
شیخ محمد، از جوانی اهل تهجد و ریاضات شرعی بود. در نجف به محضر ملاحسینقلی شوندی همدانی، از شاگردان حکیم سبزواری، راه یافت و تا هنگام وفات وی در ۱۳۱۱ق در زمره ارادتمندان خاص و همراهان وی بود.[۴]
پس از درگذشت ملاحسینقلی، چندی در نجف ماند و بسیاری از علما و طلاب و تجار و عامه مردم از ایرانی، عرب و هندی، در طی مراحل سلوک از شاگردان وی بودند. سید علی قاضی طباطبایی از شاگردان معروف اوست. [۵]
شهرت بهاری بیشتر به جهت نَفَس گیرا و جاذبه حضورش بود و کراماتی هم به وی نسبت داده‌اند.[۶]
اثر مکتوب
تنها اثر باقیمانده از بهاری، مجموعه نوشته‌هایی است مشتمل بر رساله‌ای در آداب سلوک: دو فصل در «صفات علمای حقه» و «اصناف مغرورین»، گفتاری تحت عنوان «دستورالعمل» و شانزده مکتوب که برای دوستان و مریدانش نوشته و یکی از مریدان وی به نام شیخ اسماعیل تائب تبریزی آنها را فراهم آورده و تذکرة المتقین نامیده است. این اثر بارها به چاپ رسیده است.[۷] در فرازی از تذکرة المتقین درباره توبه آمده است: توبه از معاصی اول طریق سالکین الی الله است و رأس المال فائزین است و کلید استقامت مریدین است و اصل نجات است و به توبه نگهداشته می شود از هَلَکات و آیات و اخبار صحاح در فضل آن وارد و کفایت می کند در مدح آن قول اصدق الصادقین «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ» و قول النبی صلی الله علیه و آله : التّائبُ مِن الذَّنبِ كَمَـنْ لا ذَنْبَ لَهُ. [۸] وی هم چنین در بخش مربوط به سفر حج خطاب به زائر بیت الله الحرام می‌نویسد: و اما امیر الحاج در این سفر ائمه طاهرین علیهم السلام اجمعین هستند که باید سایه بلند پایه آن بزرگواران برسر تو باشد و متمسک به حبل المتین ولای آنها باشی به کمالِ التجا به آن خانواده عصمت و طهارت تا بتوانی چند قدمی راه بروی و الّا شیاطین جنّ و انس در قدم اول تو را خواهند ربود... [۹]
پانویس
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج۴، ص۴۶
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج۴، ص۴۶
- ↑ http://rouyesh.iki.ac.ir/content/
- ↑ بهاری، مقدمه صدرائی خوئی، ص۲۳؛ شریف رازی، ج۷، ص۳۷۲ـ۳۷۵.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی، ج۷، ص۲۶۹۵-۲۶۹۶؛ قاضی،۱۳۸۵ش، مقدمه، ص۱۰.
- ↑ https://maktabevahy.org/Document/Article/Details/32/حکایاتی-از-ایت-الله-شیخ-محمد-بهاری?page=1؛ سایت مکتب وحی
- ↑ مشار، ج۵، ستون۳۴۳؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه ، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۴۶؛ بهاری، فهرست مطالب
- ↑ بهاری، تذکرة المتقین، ۱۳۶۱ش، ص۳.
- ↑ بهاری، تذکرة المتقین، ۱۳۶۱ش، صص۵۶-۵۷
منابع
- آقابزرگ طهرانی، محمد حسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م.
- بهاری، محمدبن محمد، تذکرة المتقین: در آداب سیر و سلوک، قم، ۱۳۷۵ش.
- بهاری، محمد، تذکرة المتقین، تهران، نشر نور فاطمه، ۱۳۶۱ش.
- رازی، محمد شریف، گنجینه دانشمندان، تهران، ۱۳۵۴ش.
- مشار، خان‌بابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، تهران، ۱۳۴۰-۱۳۴۴ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام
- وب سایت اهل ولاء
- تذکرة المتقین