سید عارف حسین حسینی

مقاله قابل قبول
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
کپی‌کاری از منابع خوب
استناد ناقص
شناسه ناقص
از ویکی شیعه
سید عارف‌ حسین حسینی
اطلاعات فردی
نسبحسین الاصغر، فرزند امام سجاد(ع)
تاریخ تولد۱۳۲۵ش
محل زندگیپاکستان، ایران، عراق
تاریخ وفات۱۴ مرداد ۱۳۶۷ش
محل دفنپاراچنار
شهر وفاتپیشاور
اطلاعات علمی
استادانامام خمینیمدرس افغانیمکارم شيرازیوحید خراسانیمیرزا جواد تبریزی • حرم‌پناهی • سیدکاظم حائریمرتضی مطهری
سایرتدریس در حوزه و دانشگاه
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیرهبر شیعیان پاکستان • نماینده امام خمینی در پاکستان
اجتماعیتأسیس مراكز فرهنگى مانند مدرسه دارالمعارف الاسلامیه • جامعه اهل‌البیت • انوارالمدارس • شفاخانه علمدار در پاراچنار • درمانگاه در كراچی.


سید عارف حسین حسینی (۱۳۲۵-۱۳۶۷ش) از روحانیان شیعه پاکستان و رهبر نهضت جعفریه بود. وی در نجف و قم دروس معارف اهل بیت(ع) را آموخت. در نجف از شاگردان امام خمینی بود. در پاکستان علاوه بر نیازهای فرهنگی، عبادی و مذهبی مردم، به نیازهای بهداشتی و اقتصادی مردم نیز رسیدگی می‌کرد. حسینی در ۱۴ مرداد ۱۳۶۷ ش. در مدرسه دارالمعارف الاسلامیه پیشاور، از سوی افراد ناشناس، هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.

نسب و زادگاه

عارف حسین، فرزند سید فضل حسین، در ۴ آذر ۱۳۲۵ش برابر با ۲۵ نوامبر ۱۹۴۶م و ۱ محرم ۱۳۶۶ق در روستای پیوار، از توابع شهرستان پاراچنار، در پاکستان، در خانواده‌ای مذهبی و روحانی از سادات پاکستان به دنیا آمد. زادگاه او در نوار مرزی پاکستان و افغانستان قرار گرفته است که در آن سه قبیله غندی خیل، علی‌زئی و دویرزئی زندگی می‌کنند. حسینی از قبیله پشتون دویرزئی بود. سلسله‌نسب او به شاه شرف بوعلی قلندر بن سید فخر ولی می‌رسد که در کرمان مدفون است. چون نسب ایشان را به حسین الاصغر، فرزند امام سجاد(ع)، منتهی می‌دانند، خاندان وی به حسینی معروف است.[۱] اجداد او که بسیاری از آنان روحانی و مبلّغ بودند برای نشر معارف اسلامی و اهل بیت(ع) در منطقه پیوار و نواحی آن فعالیت داشتند.[۲]

زندگانی

حسینی دوران کودکی را در زادگاه خود سپری کرد و قرآن و تعالیم ابتدایی دینی را نزد پدرش، که روحانی بود، فراگرفت. سپس به مدرسه رفت و بعد از اتمام دوره دبستان و راهنمایی، راهی دبیرستانی در پاراچنار گردید. در ۱۳۴۳ش دیپلم گرفت و پس از آن به مدرسه جعفریه پاراچنار رفت و فراگیری دروس دینی را نزد حاجی غلام جعفر لقمان‌خیل آغاز کرد و در مدت کوتاهی ادبیات عرب را فراگرفت. زبان مادری او پشتو بود. علاوه بر آن، وی به فارسی و عربی و اردو نیز تسلط داشت.[۳]

در نجف

حسینی در ۱۹۶۷م/ ۱۳۴۶ش برای ادامه تحصیل به نجف رفت و در کلاس درس اساتید چون مدرس افغانی، استاد معروف ادبیات عرب در حوزه علمیه نجف، آیت الله مدنی، شیخ اشرف اصفهانی و آیت الله مرتضوی شرکت می‌کرد.[۴] عارف حسین حسینی در این دوره در کنار تحصیل با ادعیه از جمله دعای کمیل و زیارت عاشورا انس فراوان داشت و بیش از بیست بار پیاده به زیارت بارگاه امام حسین در کربلا رفت[۵]

شهید عارف حسینی در نوجوانی با لباس بومی پاراچنار
مزار شهید عارف حسینی در پاراچنار پاکستان

آشنایی با امام خمینی

وی توسط سید اسدالله مدنی با امام خمینی آشنا شد و در حلقه درس ایشان شرکت کرد.[۶] ایشان تنها طلبه پاکستانی بود که با وجود محدودیت‌های وضع شده بر امام خمینی در نماز جماعت وی شرکت کرده و سخنرانی‌های امام خمینی حضور داشت. عارف حسین حسینی از امام خمینی وکالت نامه دریافت کرد و مورد اعتماد ایشان بود.[۷]حسینی در ۱۳۵۲ش، به جرم شرکت در فعالیت‌های انقلابی، از سوی رژیم بعث عراق دستگیر، زندانی و پس از مدتی از عراق اخراج گردید.[۸]

بازگشت به زادگاه و ازدواج

وی به زادگاه خود بازگشت و ده ماه در پاراچنار به تبلیغ دین پرداخت. در همین زمان ازدواج کرد.[۹]

ادامه تحصیلات در قم

در ۱۳۵۳ش دوباره تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل به نجف برود، اما دولت عراق به وی روادید نداد؛ از این‌رو، در همان سال راهی قم گردید و نزد اساتید این حوزه، مانند مکارم شیرازی، وحید خراسانی، تبریزی، حرم‌پناهی و سید کاظم حائری، اصول، فقه و تفسیر آموخت. همچنین از درس فلسفه مرتضی مطهری بهره برد.[۱۰]

اخراج از ایران

تمبر یادبود بنام سید عارف حسین حسینی

او هنگام تحصیل در قم در تظاهرات برضد حکومت پهلوی شرکت می‌کرد و به همین سبب بازداشت شد. چون وی از امضای تعهدنامه، مبنی بر شرکت نکردن در تظاهرات، سخنرانی‌ها و ارتباط با انقلابیون، خودداری کرد، در اواخر دی ۱۳۵۷، مجبور به ترک ایران شد و به پاکستان بازگشت.[۱۱]


بازگشت به وطن

وی از ۱۳۵۷ش تا اواخر ۱۳۶۳ش در مدرسه جعفریه پاراچنار به تدریس پرداخت. حسینی از مدرسه جعفریه پاراچنار در شب‌های جمعه به دانشگاه پیشاور می‌رفت و اخلاق اسلامی تدریس می‌کرد.[۱۲]

عضویت در نهضت جعفریه

با ایجاد نهضت جعفریه در ۱۳۵۸ش، وی به آن پیوست. مفتی جعفر حسین، رهبر و بنیان‌گذار نهضت جعفریه، حسینی را به عضویت شورای عالی سازمان در آورد. توانایی او در مدیریت کارهای جمعی موجب شد تا پس از درگذشت مفتی جعفر حسین در شهریور ۱۳۶۲، شورای عالی نهضت جعفریه در بَکَر/ بهَکر، به اتفاق آرا، او را به رهبری شیعیان و ریاست نهضت برگزیند.[۱۳]

نهضت سیاسی شهید عارف حسین حسینی

پس از درگذشت مفتی جعفر حسین، در سال ۱۹۸۳م، در دوران رهبری عارف حسین حسینی در دهم فوریه ۱۹۸۴م، هدف نهضت جعفریه از خواسته های مذهبی به سطح خواست های کلان سیاسی و اجتماعی ارتقا یافت. شهید عارف حسین خواهان حضور فعَال شیعیان در عرصه های سیاسی و اجتماعی بود، این نهضت را به سوی ورود به عرصه های سیاسی و اجتماعی هدایت نمود.[۱۴] او اصلاحات و گسترش فرهنگی، آموزشی و دینی در دورن جامعه شیعه را از اهداف مهم دیگر این نهضت قرار داد. خواست‌های مهم نهضت جعفریه در زمان رهبری شهید عارف حسین چنین بود: وجود نمایندگی شیعه در ادارات دولتی قانونگذار؛ حفظ و حراست از حقوق اقتصادی، مذهبی مدنی و سیاسی شیعیان؛ تبلیغ عقائد شیعه از طریق رسانه‌ها؛ مراعات حق شیعیان در کتب درسی، ترویج دین و عزاداری؛ ایجاد مراکز تبلیغی در سطح کشور؛ از بین بردن تعصب‌های قومی، زبانی و مذهبی؛ جلوگیری از فساد؛ اعلان جهاد علیه استکبار جهانی؛ تربیت معنوی و اخلاقی شیعیان؛ ایجاد مراکز بهزیستی؛ از بین بردن اختلاف طبقاتی؛ قیام برای رهایی از استعمار اقتصادی و سیاسی؛ قیام برای ایجاد نظام اسلامی؛ و کمک به فقرا و نیامندان.[۱۵]

رهبران شیعیان پاکستان

نام


مدت


حزب یا تشکل



نماینده امام خمینی در پاکستان

قسمت‌هایی از پیام امام خمینی به مناسبت شهادت عارف حسینی:


پیام‌ها و تلگرافات تبریک و تسلیت شما در رابطه با شهادت جناب حجت الاسلام آقای سیدعارف حسین الحسینی این یار وفادار اسلام و مدافع محرومان و مستضعفان و این فرزند راستین سید و سالار شهیدان، حضرت ابی عبدالله الحسین - علیه‌السلام - واصل گردید. دردآشنایان جوامع اسلامی، همانان که با محرومان و پابرهنگان میثاق خون بسته‌اند، باید توجه کنند که در آغاز راه مبارزه‌اند و برای شکستن سدهای استعمار و استثمار و رسیدن به اسلام ناب محمدی راه طولانی در پیش دارند. و برای امثال علامه عارف حسین حسینی بشارتی بالاتر از این نبوده است که از محراب عبادت حقْ عروج خونین «ارجِعِی الی رَبِّکِ» را نظاره کند، و جرعه وصل یار را از شهد شهادت بیاشامد، و شاهد وصول هزاران تشنه عدالت به سرچشمه نور گردد. ملت شریف و مسلمان پاکستان، که بحق ملتی انقلابی و وفادار به ارزش‌های اسلامی بوده‌اند و با ما رابطه دیرینه گرم انقلابی، عقیدتی و فرهنگی دارند، باید تفکر این شخصیت شهید را زنده نگه دارند، و نگذارند شیطان زادگان جلوی رشد اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - را بگیرند.اینجانب فرزند عزیزی را از دست داده ام. خداوند تعالی به همه ما توفیق تحمل مصائب و توان ادامه راه پر فروغ شهیدان را بیشتر از پیش کرامت فرماید؛ و توطئه و مکر ستمگران را به خودشان برگرداند؛ و ملت پرکرامت اسلام را در مسیر جهاد و شهادت ثابت قدم نگه دارد.

امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۲۱، ص۱۱۹ و ۱۲۱.

وی نماینده امام خمینی در امور حسبیه و وجوه شرعی در پاکستان بود.[۱۶]

اندیشه‌ها و فعالیت‌ها

حسینی، جهل و بی‌سوادی را علت اصلی عقب‌ماندگی و انحطاط جامعه اسلامی می‌دانست و برای مبارزه با بی‌سوادی و خرافه‌پرستی، اقدام به تأسیس مراکز فرهنگی (مانند مدرسه و کتابخانه و مسجد) نمود، از جمله مدرسه دارالمعارف الاسلامیه، جامعه اهل‌البیت و انوارالمدارس.

وی علاوه بر توجه به نیازهای فرهنگی، عبادی و مذهبی مردم، به نیازهای بهداشتی و اقتصادی آنان نیز توجه داشت؛ لذا در مناطق محروم چند بیمارستان و درمانگاه تأسیس کرد، از جمله شفاخانه علمدار در شهرستان پاراچنار و یک درمانگاه در کراچی.[۱۷]

شهادت

حسینی در ۱۴ مرداد ۱۳۶۷ش برابر با ۲۱ ذی‌الحجه ۱۴۰۸ق[۱۸] در مدرسه دارالمعارف الاسلامیه پیشاور، از سوی افراد ناشناس، هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید. هیئت عالی رتبه‌ای از ایران اسلامی وارد پیشاور شد تا در تشییع جنازه حسینی شرکت جوید. آیت الله جنتی بر پیکر وی نماز خواند و پس از آن جنازه‌اش را با بالگرد به زادگاهش پاراچنار انتقال دادند. ژنرال ضیاءالحق، رئیس‌جمهور وقت پاکستان، نیز با هیئتی عالی رتبه، در تشییع جنازه او حاضر شد.

پیام امام خمینی

امام خمینی ضمن اعزام هیئتی برای شرکت در تشییع جنازه در پیام تسلیت مفصل خطاب به علما و ملت پاکستان،[۱۹] ایشان را فرزند عزیز خود نامید.[۲۰]

پانویس

  1. تسلیم رضاخان، سفیر نور، ص۲۳.
  2. سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا.
  3. نقوی، تذکره علمای امامیه پاکستان، ۱۳۷۰ش، ص۱۵۵، ۱۵۹.
  4. Martyr Allama Arif Hussaini Al-Hussaini; Biography, Erfan.ir
  5. Martyr Allama Arif Hussaini Al-Hussaini; Biography, Erfan.ir
  6. تسلیم رضاخان، سفیر نور، ص۳۳؛ نقوی، تذکره علمای امامیه پاکستان، ۱۳۷۰ش، ص۱۵۵.
  7. Martyr Allama Arif Hussaini Al-Hussaini; Biography, Erfan.ir
  8. تحول در جامعه شیعی پاکستان از دستاوردهای شهید عارف حسینی بود، خبرگزاری مهر.
  9. تسلیم رضاخان، سفیر نور، ص۴۴.
  10. سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا.
  11. سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا.
  12. تسلیم رضاخان، سفیر نور،ص۵۶ و ۵۷.
  13. سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا.
  14. عارفی، شیعیان پاکستان، ۱۳۸۵ش، ص۴۴۱.
  15. مؤسسۀ شهید حسینی، یادوارۀ علامه سید عارف حسین حسینی، ص45.
  16. امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۱۴، ص۵۰۶.
  17. سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا.
  18. حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۳۱.
  19. امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۲۱، ص۱۱۹.
  20. امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۲۱، ص۱۲۱.

یادداشت

منابع

  • امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه نور، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
  • تسلیم رضاخان، سفیر نور، لاهور، ۱۹۹۸م.
  • زندگی‌نامه علامه شهید عارف حسین الحسینی از ولادت تا شهادت، تهیه‌کننده: مؤسسه شهیدالحسینی، قم، نشر شاهد، ۱۳۶۹ش.
  • عارفی، محمد اکرم، شیعیان پاکستان، قم، شیعه شناسی، چاپ اول، 1385ش.
  • موسسه شهید حسینی قم، یادواره علامه سید عارف حسین حسینی، تهران، شاهد، 1369ش.
  • نقوی، حسین عارف، تذکره علمای امامیه پاکستان، ترجمه محمدهاشم، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۰ش.
  • سید عارف حسین حسینی، شاگردی از مکتب امام خمینی، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب:۱۳ مرداد ۱۴۰۰،‌ تاریخ بازدید: ۸ خرداد ۱۴۰۲.
  • تحول در جامعه شیعی پاکستان از دستاوردهای شهید عارف حسینی بود، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰، تاریخ بازدید: ۸ خرداد ۱۴۰۲.

پیوند به بیرون