کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محسن امین عاملی |
| موضوع | وهابیت |
| سبک | ردیه‌نویسی |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مکتبة الحرمین |
کَشْفُ الاِرْتیاب فی أَتْباعِ مُحمّد بْن عَبْدالْوَهّاب کتابی در نقد و رد عقاید وهابیت نوشته عالم دینی شیعه سیدمحسن امین عاملی (متوفای ۱۳۷۱ق). وی در این کتاب به تاریخ و چگونگی شکل‌گیری فرقه وهابیت پرداخته و به تفصیل، ادله معتقدات آنان در موضوعاتی مانند توسل، نذر کردن برای غیر خدا، شفاعت و زیارت قبور ائمه را نقد و رد کرده است.
درباره مؤلف
سید محسن بن سید عبدالکریم امین عامِلی عالم دینی، ادیب و شرح حال نگار شیعی اهل جبل عامل لبنان که نسب وی به حسین ذی الدمعه فرزند زید شهید می‌رسد. سید محسن امین در سال ۱۳۷۱ق (۱۳۳۰ش) در دمشق درگذشت و در مقابل حرم حضرت زینب(س) مدفون شد.[۱]
انگیزه تألیف
سید محسن امین در مقدمه کتاب، انگیزه خود را چنین نگاشته که چون قدرت سلاطین اسلام ضعیف شد، زیان‌هایی به بار آورد، از جمله: چیره شدن وهابی‌ها که از اعراب نجد بودند بر حجاز و مکه و مدینه، و خراب نمودن زیارتگاه‌های مسلمین، از جملۀ آنها: گنبد و بارگاه اهل بیت و از بین بردن ضریح آنان در قبرستان بقیع، و خراب نمودن گنبد و بارگاه پدر و مادر و اجداد و عموها و و برخی از اصحاب و علما و بزرگان و اشخاص نیکوکار و همچنین خراب نمودن و از بین بردن آثار زادگاه پیامبر گرامی اسلام(ص) و اولاد آنحضرت... خلاصه هر جایی از حجاز، زیارتگاه و یا مکان‌های متبرک بود خراب گردید و آثار با شکوه آنها به ویرانه مبدل گردید، به نحوی که دل‌های مسلمین جهان را جریحه‌دار و محزون نمود؛ زیرا در اثر خدمات بزرگی که این اشخاص برای احیاء دین مقدس اسلام و محکم نمودن اساس آن نموده بودند این مکان‌ها در نزد خداوند متعال و مسلمین جهان دارای عظمت بوده است. وهابیان به این اندازۀ قناعت نکردند، بلکه پس از تخریب قبور ائمه و بزرگان مسلمین و مساوی نمودن قبور آنان، این مکان‌ها را محل ریختن کثافات و قاذورات و سرگین چهارپایان و سگ‌ها و لگدکوب نمودن و نشستن بر روی آنان و انواع اهانت‌های دیگر قرار دادند که این اعمال برای مسلمین جهان ناگوار بود... و چون این اعمال ناشایست از سوی وهابیان، به جهت برخی شبهات سست و مطالب باطله بود، این رساله را تنظیم نمودم تا شبهات ضعیفۀ آنان را با دلایل قطعی از «کتاب» و «سنت» و «عقل» و «اجماع مسلمین» و «سیرۀ گذشتگان» روشن و واضح نماید؛ زیرا که بلیه و فتنۀ آنان در امر دنیا و دین به همه مسلمین رسیده است و این کتاب را به «کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب» نامیدم.[۲]
محتوا
این کتاب، شامل سه مقدمه، سه باب و یک خاتمه است.[۳]
- مقدمه اول: تاریخ وهابیت که در چهار فصل بررسی شده است. (مؤسس وهابیت، جنگ‌های امیر مکه با وهابیون، جنگ والی مصر با وهابیون، اعمال و رفتار وهابیون در حجاز، عراق و شام)
- مقدمه دوم: امور مهمی که در رد شبهات وهابی هاست. (۱۹ مورد)
- مقدمه سوم: تشبیه وهابیون به خوارج (۱۹ شباهت)
- باب اول: بیان اعتقادات وهابیون و انتساب فقهی آنها به مذهب احمد بن حنبل.
- باب دوم: بیان اعتقادات وهابیت در انتساب دیگر مسلمانان به کفر و شرک و ادله آنها و رد بر آنها به طور عموم.
- باب سوم: ادله تفصیلی اعتقادات وهابی‌ها و پاسخ تفصیلی به آنها که در ۱۷ فصل ارائه می‌شود.
- خاتمه: خاتمه کتاب در بعضی فتاوی و معتقدات دیگر وهابیون که در متن کتاب ذکر نشده است.
همچنین در پایان کتاب، ۴۰۰ بیت از اشعار مؤلف در رد وهابیت با عنوان «العقود الدریة» به کوشش سید حسن امین فرزند سید محسن امین آمده است.[۴]
ترجمه‌های کشف الارتیاب
- «تاریخ و نقد وهابیت» ترجمه علی‌اکبر فائزی‌پور تهرانی به زبان فارسی.
- کتاب دیگری با عنوان «فراسوی پرده‌ها» نیز منتشر شده که تلخیص و ترجمه کشف الارتیاب است.
پانویس
منابع
- امین عاملی، سیدمحسن، کشف الارتیاب، تحقیق حسن الامین، قم، مکتبة الحرمین، بی‌تا.
- امین عاملی، سیدمحسن، تاریخ و نقد وهابیت، ترجمه فائزی پور تهرانی، قم، انتشارات مطبوعات دینی.
- امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.