مهر السنة: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←وجوب مهرالسنه یا استحباب آن: ویرایش و اصلاح ارجاعات |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== وجوب مهرالسنه یا استحباب آن == | == وجوب مهرالسنه یا استحباب آن == | ||
به‌گفته صاحب‌جواهر، دیدگاه مشهور میان [[فقیه|فقیهان]]، این است که [[مهریه]] زن سقف ندارد و تعیین مهریه بیش از مهرالسنه جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۳.</ref> به‌فتوای آن‌ها تعیین مهریه بیش از مهرالسنه تنها مکروه است.<ref>نگاه کنید به حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۶۹؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق ج۳۱، ص۱۳.</ref> | |||
[[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]]، فقیهان قرن‌های چهارم و پنجم قمری، مهریه بیش از مهرالسنه را باطل می‌داند و می‌گوید اگر مهریه‌ای بیش از آن باشد، تنها مقدار معادلِ مهرالسنه برعهده مرد است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵، ص۲۹۲.</ref> | [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]]، فقیهان قرن‌های چهارم و پنجم قمری، مهریه بیش از مهرالسنه را باطل می‌داند و می‌گوید اگر مهریه‌ای بیش از آن باشد، تنها مقدار معادلِ مهرالسنه برعهده مرد است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵، ص۲۹۲.</ref> | ||
نسخهٔ ۵ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۳۱
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۵ آذر ۱۳۹۹ توسط کاربر:P.motahari برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
مَهرالسُنَّة مهریه همسران و دختران پیامبر اسلام(ص). مقدار مهرالسنه، پانصد درهم برابر با ۱۵۰۰ گرم نقره خالص است. فقها تعیین مهریه بیش از این مقدار را مکروه می‌دانند.
مفهوم‌شناسی
مهرالسنه به مهریه‌ای گفته می‌شود که پیامبر اسلام(ص) برای همسران و همچنین به‌نقل شیخ صدوق، دخترانش[۱] قرار می‌داد.[۲] بنا بر روایات، مقدار این مهریه، پانصد درهم بوده است.[۳] این روایات را متواتر دانسته‌اند.[۴] در برخی از روایات تصریح شده است که پیامبران هیچ‌یک از زنان و دخترانش را بیش از دوازده اوقیه و نیم (معادل پانصد درهم) مهریه تعیین نکرد.[۵]
چند روایت متفاوت
در منابع روایی، چند روایتِ متفاوت با روایات مهرالسنه دیده می‌شود. از جملهٔ آن‌ها روایتی است که در آن مهریه ام‌حبیبه (همسر پیامبر) بیش از این مقدار، یعنی چهارهزار درهم نقل شده است.[۶] درخصوص این ماجرا، از امام باقر(ع) روایت کرده‌اند که این مهریه را نجاشی، حاکم حبشه تعیین کرده که وکالت پیامبر در خواستگاری از ام‌حبیبه را برعهده داشته و خود او مهریه را پرداخت کرده و پیامبر با آن مخالفت نکرده است.[۷]
همچنین در خصوص مهریه حضرت زهرا گزارش‌های متفاوتی هست. از آن جمله است ۴۸۰ درهم، ۴۰۰ مثقال نقره و ۵۰۰ درهم.[۸] ابن‌شهرآشوب (۴۸۸-۵۸۸ق)،از محدثان شیعه، در کتابش مناقب، علت این اختلافات را آن دانسته که مهریه امام علی چیز دیگری بوده و این اختلافات، درباره قیمت آن است. سپس روایاتی آورده طبق در یکی از آن‌ها مهریه حضرت زهرا کتان بافت یمن و پوست دباغی‌نشده و گیاهی خوشبو و طبق دیگری، زره و پوست دباغی‌نشده گوسفند یا شتر بوده است.[۹]
با بررسی مجموع این روایات و با توجه به سیره پیامبر و همچنین حدیثی که در آن امام جواد(ع) مهریه همسرش، ام‌فضل دختر مأمون را پانصد درهم معادل مهریه حضرت زهرا معین کرده،[۱۰] گفته‌اند مهریه حضرت زهرا بیش از ۵۰۰ درهم نبوده است.[۱۱]
وجوب مهرالسنه یا استحباب آن
به‌گفته صاحب‌جواهر، دیدگاه مشهور میان فقیهان، این است که مهریه زن سقف ندارد و تعیین مهریه بیش از مهرالسنه جایز است.[۱۲] به‌فتوای آن‌ها تعیین مهریه بیش از مهرالسنه تنها مکروه است.[۱۳]
سیدِ مرتَضی، فقیهان قرن‌های چهارم و پنجم قمری، مهریه بیش از مهرالسنه را باطل می‌داند و می‌گوید اگر مهریه‌ای بیش از آن باشد، تنها مقدار معادلِ مهرالسنه برعهده مرد است.[۱۴]
معادل امروزی مهرالسنه
مهرالسنه، یعنی پانصد درهم، معادل حدود ۱۵۰۰ گرم نقره خالص است که امروزه ارزش بسیار پایین‌تر از آن زمان دارد. از آنجا که ارزش پانصد درهم در زمان پیامبر و ائمه، بسیار بیشتر از دوره‌های بعدی بوده است، برخی معتقدند مهرالسنه معادل پولی ثابتی ندارد و آن را باید براساس ارزش روز محاسبه کرد. ازاین‌رو تلاش کرده‌اند معادل روز آن را به دست بیاورند.[۱۵]
برای مثال در گذشته، برخی از فقیهان پانصد درهم را با دینار می‌سنجیدند و چون در روزگارشان هر ده درهم یک دینار ارزش داشت، مهرالسنه را پنجاه دینار یعنی پنجای مثقال طلای خالص می‌دانستند. همچنین برخی پیشنهاد داده‌اند ارزش امروزی مهرالسنه براساس قدرت خرید آن در زمان پیامبر به دست آید. برپایه برخی روایات، پیامبر با پول مهریه حضرت زهرا، وسایلی برای زندگی مشترک او امام علی خرید که از این راه می‌توان ارزش امروزی مهرالسنه را به دست آورد.[۱۶]
باتوجه به ارزش پنجاه مثقال طلا و اینکه وسایلی که با مهرالسنه خریده است، وسایلی بسیار ساده و حداقلی بوده است، نتیجه گرفته‌اند که مهرالسنه، مهریه‌ای سنگین نیست.[۱۷]
پانویس
منابع
- جعفری، علی، «امکان‌سنجی فقهی تحدید مهریه»، در مجله پژوهش‌های فقهی، تهران، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۴ش.
- شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی اللمعة الدمشقیة، تحقیق محمد کلانتر، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، المقنع، قم، مؤسسه امام هادی(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العمیة، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- محمدی ری‌شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، سازمان چاپ و نشر دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۳۸۹ش.
- مروجی طبسی، محمدجواد، فاطمه الگوی حیات زیبا، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
پیوند به بیرون
- ↑ شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۳۰۲.
- ↑ نگاه کنید به شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۳۰۲؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۰، ص۳۴۷-۳۴۸؛ شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۳۰۲؛ شهید ثانی، ۱۴۱۰، ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ مسعودی، «پژوهشى درباره مَهرُ السُّنّه (مهر محمّدى)»، ص۱۱۳.
- ↑ حمیری، قرب‌الاسناد، ۱۴۱۳ق، ص۱۶-۱۷.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۴۷۳.
- ↑ مسعودی، «پژوهشى درباره مَهرُالسُّنّه (مهر محمّدى)»، ص۱۱۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۱.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۱.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۸۴.
- ↑ مروج طبسی، فاطمه الگوی حیات زیبا، ۱۳۸۰ش، ص۳۵-۳۶.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۳.
- ↑ نگاه کنید به حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۶۹؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق ج۳۱، ص۱۳.
- ↑ سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵، ص۲۹۲.
- ↑ مسعودی، «پژوهشى درباره مَهرُ السُّنّه (مهر محمّدى)»، ص۱۱۴.
- ↑ مسعودی، «پژوهشى درباره مَهرُ السُّنّه (مهر محمّدى)»، ص۱۱۴-۱۱۵.
- ↑ مسعودی، «پژوهشى درباره مَهرُ السُّنّه (مهر محمّدى)»، ص۱۱۵-۱۱۶.