نَقْضُ الْوَشیعَة اَوِ الشّیعَة بَیْنَ الحَقائقِ وَ الْاَوهام کتابی به زبان عربی نوشته سید محسن امین عاملی (متوفای ۱۳۷۱ق). مؤلف در این اثر به ادعاهای موسی جارالله در نقد اعتقادات شیعیان در کتاب الوشیعه پاسخ داده است. علامه امین ضمن انتقاد به جارالله در نوشتن این کتاب، تلاش می‌کند به همه شبهات پاسخ گوید و در ردّ سخنان او، جواب‌های مستدل ارئه کند.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محسن امین عاملی |
| موضوع | ردّیه بر کتاب الوشیعة |
| سبک | ردیه‌نویسی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسة الاعلمی للمطبوعات |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۳ق |
معرفی الوشیعه
«الوشیعه فی نقد عقائد الشیعه» عنوان کتابی است که موسی جارالله نویسنده آن، به نقد و اشکال بر اعتقادات شیعه پرداخته است. او در سفر به دو کشور شیعی ایران و عراق بر اساس مطالعات قبلی و مشاهدات خویش، جزوه‌ای را ترتیب داده و در نجف به چاپ می‌رساند. این رساله، «مسائل جارالله» نام دارد و در آن بیست مسأله را به عنوان ایراد و اشکال مطرح می‌کند و به دست برخی علمای شیعه مانند سید حسن صدر در کاظمین می‌رساند. جارالله سپس در الوشیعه به بسط و تفصیل مسائل کتاب قبلی خویش پرداخته و در بررسی بعضی موضوعات، کنایه‌ها و تعریض‌هایی به جامعه شیعه، علمای آنان و حتی برخی از ائمه زده است.[۱]
موسی جارالله کیست؟
موسی جارالله نویسنده و مترجم مسلمان اهل تاتارستان که در سال ۱۸۷۳م در شهر روستوف زاده شد. جارالله در زادگاه خود به مدرسه رفت و در شهر قازان به ادامه تحصیل پرداخت. وی پس از طی مراحلی از تحصیلات آکادمیک خود، این رشته‌ها را رها کرد و به علوم اسلامی روی آورد و برای تحقق این امر به قاهره کوچ کرد و در مدت سه سال، فقه و حدیث را فرا گرفت. موسی جارالله پس از قاهره به شهرهای دیگری در جهان اسلام سفر کرد و به دانش‌ها و پژوهش‌های خویش افزود و زبان عربی و فارسی را آموخت. طرح ایده‌ها و مسائل جدید در نوشته‌ها و کنگره‌های اسلامی، از او چهره‌ای نوگرا، متجدد و اصلاح‌گر ساخته است. جارالله در سال ۱۹۴۹م در قاهره از دنیا رفت و در قبرستان خدیویه دفن گردید.[۲] [۳]
دیدار جارالله و امین
موسی جارالله در سفرهایی که به کشورهای اسلامی داشته، با عالمان فراوانی از شیعه و اهل سنت دیدار کرده و از این رو بین او و سید محسن امین، دو ملاقات صورت گرفته است.[۴] یک‌بار در کوفه در سال ۱۳۵۲ق و بار دیگر در تهران در سال ۱۳۵۳ق به‌مدت سه روز. در دیدار کوفه، جارالله در مورد تقیه و متعه از علامه امین می‌پرسد و علت مشروع بودن آن‌ها را نزد شیعیان از او جویا می‌شود که در همان مجلس، پاسخ‌های خود را دریافت می‌کند.[۵]
ساختار
علامه امین در مقدمه کتاب، به دیدار خود و جارالله اشاره کرده و با انتقاد به او تصریح می‌کند که چرا در همان دیدارهایی که با او داشته و اگر از پاسخ‌ها قانع نشده، به بحث ادامه نداده تا پاسخ‌های خود را محکم‌تر و با استدلال بیشتر دریافت کند.[۶] وی همچنین می‌گوید همه‌روزه نوشته‌هایی به دست من می‌رسد که بوی تفرقه و عدوات و تازه‌کردن کینه‌ها و زخم‌های کهنه را دارد. به گفته امین، این مؤلفان به آداب مناظره عمل نکرده و حتی به سب و دشنام مخالفان خویش می‌پردازند و از هیچ دروغی دریغ نمی‌کنند. وی سپس یکی از این آثار را کتاب «الوشیعه فی نقد عقائد الشیعه» موسی جارالله معرفی می‌کند و تأکید می‌کند در این کتاب هیچ بحث علمی دیده نمی‌شود؛ مگر ادعاهای بی‌دلیل و متناقض و عبارات بیهوده و مخالف اجماع مسلمین در حالی‌که جارالله در مقدمه تألیفش گفته: هدفش تألیف قلوب امت شیعه و اهل سنت است.[۷]
محتوا
نویسنده در ۱۵۵ عنوان به مباحث مختلف پرداخته که برخی عناوین کتاب از این قرار است: نماز جمعه، قائم آل محمد، قمه‌زنی،محبت اهلبیت (ع)، لعن، عدالت صحابه، حدیث منزلت، حدیث غدیر، عدم تحریف قرآن، تقیه، مسائلی در ارث، متعه، زنان در ایران، طلاق، غسل، مسح، رجعت، خمس، زکات، تفویض، بداء، غلات و مفوضه، معجزات ائمه.[۸]
روش مؤلف
علامه امین بعد از ذکر شبهه، با توجه به اهمیت موضوع، جواب‌ها را به تناسب گاهی مختصر و گاهی هم مفصل بیان می‌کند. وی معمولا ابتدا جواب نقضی می‌دهد و سپس با جواب حلی پاسخ می‌گوید. با توجه به تکراری بودن برخی مباحث در الوشیعه، سید محسن امین تلاش دارد همه موضوعات را یک‌جا آورده و با استدلال به آن‌ها پاسخ دهد. وی جواب‌ها را از منابع خود اهل سنت بازگو کرده و در برخی موارد از حالت استدلال‌گونه و تدافعی خارج شده و شروع به ایراد و اشکال به نویسنده کتاب می‌کند.[۹]
چاپ
کتاب نقض الوشیعه در سال ۱۴۰۳ق در بیروت و در انتشارات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات به چاپ رسیده است.[۱۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیه‌های بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ کانلی دره، موسی جارالله؛ دانشمند و متفکر مسلمان تاتار، ۱۳۹۵ش.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۷، ص۳۲۰.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰و۱۱.
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیه‌های بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰و۱۱.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۶و۷.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۴۱۱-۴۱۶.
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیه‌های بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ نقض الوشیعه، کتابخانه دیجیتال نور.
منابع
- کانلی دره، احمد، موسی جارالله؛ دانشمند و متفکر مسلمان تاتار، مترجم: رنجبری حیدرباغی، احمد؛ آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۹۵ش، شماره ۱۵۹.
- رنجبری حیدرباغی، احمد، نگاهی به الوشیعه فی نقد عقاید الشیعه و ردیه‌های آن، آینه پژوهش، مهر و آبان ۱۳۹۵ش، شماره ۱۶۰ .
- امین، سید محسن، نقض الوشیعه، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
- زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم، ۱۹۸۰م.
- نقض الوشیعه، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۵ اسفند ۱۳۹۹ش.