پرش به محتوا

مارقین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Smnazem
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''مارقین'''، به معنای گروه بیرون رفته از دین، عنوانی برای [[خوارج|خوارجی]] که در [[جنگ نهروان]] علیه [[امام علی(ع)]] جنگیدند.<ref>نوبختی، ص ۵ و ۶.</ref> مارقین در ابتدای جنگ [[صفین]] از سپاهیان امام علی(ع) بودند، اما فریبکاری [[معاویه]] سبب شد بر امام بشورند و گروه سومی تشکیل دهند که با هیچیک از طرفین همراه نبود. امام علی(ع) با این گروه در منطقه‌ای به نام نهروان ناچار به جنگ شد و آنان را شکست داد. آنان سرانجام در یک توطئه ترور، آن حضرت را به [[شهادت]] رساندند.
'''مارقین'''، به معنای گروه بیرون رفته و خروج یافته، عنوانی است برای [[خوارج|خوارجی]] که در [[جنگ نهروان]] علیه [[امام علی(ع)]] جنگیدند. مارقین در ابتدای جنگ [[صفین]] از سپاهیان امام علی(ع) بودند، اما [[ماجرای حکمیت]] سبب شد بر امام علی بشورند و گروه سومی تشکیل دهند که با هیچیک از طرفین همراه نبود. امام علی(ع) با این گروه در منطقه‌ای به نام نهروان ناچار به جنگ شد و آنان را شکست داد.


== معنای لغوی ==
== معنای مارقین ==
کلمه مارقین، اسم فاعل از ماده «م ر ق» در حالت نصب و جر است. این ماده به معنای برون رفتن از چیزی است، مانند تیر که از کمان برون می‌جهد. خوارج را چون از جمع مسلمانان بیرون رفتند، مارقین می‌گویند.<ref>ابن منظور، ج‏ ۷، ص ۳۷۷؛ فیومی، ۵۶۹؛ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص ۴۵۱، تعلیقه شماره ۱۵.</ref>
کلمه مارقین، اسم فاعل از ماده «م ر ق» است. این ماده به معنای برون رفتن از چیزی است، مانند تیر که از کمان برون می‌جهد. خوارج را چون از جمع مسلمانان بیرون رفتند، مارقین می‌گویند.<ref>ابن منظور، ج‏ ۷، ص ۳۷۷؛ فیومی، ۵۶۹؛ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص ۴۵۱، تعلیقه شماره ۱۵.</ref>


زبیدی می‌نویسد: مروق به معنای خروج و بیرون رفتن است، و این گروه از آنجا که از دین خارج شده و بر امام علی (ع) شوریدند، مارقین نامیده شدند.<ref>زبیدی، ج ۱۳، ص ۴۴۰</ref>
زبیدی می‌نویسد: مروق به معنای خروج و بیرون رفتن است، و این گروه از آنجا که از دین خارج شده و بر امام علی (ع) شوریدند، مارقین نامیده شدند.<ref>زبیدی، ج ۱۳، ص ۴۴۰</ref>


== پیشینه کاربرد واژه ==
==مصادیق مارقین==
عنوان مارقین در سخنان امیرالمؤمنین(ع) به کار رفته است: {{حدیث|انا حجيج المارقين|ترجمه= من از دین بیرون‌شدگان را به حجب مغلوب کنم}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۷۵، ص ۵۶.</ref> و در [[خطبه شقشقیه]]، آنجا که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند، یکی از اینها را چنین تعبیر می کند: {{حدیث|... و مرقت اخری|ترجمه= و گروهی از جمع دینداران بیرون جستند}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۳، ص۱۱.</ref> که این عبارت اشاره به خوارج است.
به نظر می‌رسد که مصداق مارقین صرفا گروهی از خوارج هستند که در جنگ نهروان علیه امام علی (ع) جنگیدند و به تمام خوارج و بازماندگان ایشان پس از امام علی (ع) گفته نشده است.<ref>نوبختی، ص ۵ و ۶.</ref>


شکل‌گیری عنوان مارقین به خاطر به‌کار رفتن این واژه در سخنان امیرالمؤمنین(ع) است: {{حدیث|انا حجيج المارقين|ترجمه= من از دین بیرون‌شدگان را به حجت مغلوب کنم}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۷۵، ص ۵۶.</ref>
همچنین امام علی (ع) در [[خطبه شقشقیه]]، آنجا که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند، یکی از اینها را چنین تعبیر می کند: {{حدیث|... و مرقت اخری|ترجمه= و گروهی از جمع دینداران بیرون جستند}}<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۳، ص۱۱.</ref> که این عبارت اشاره به خوارج حاضر در نهروان دارد.
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}

نسخهٔ ‏۸ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۳۴

مارقین، به معنای گروه بیرون رفته و خروج یافته، عنوانی است برای خوارجی که در جنگ نهروان علیه امام علی(ع) جنگیدند. مارقین در ابتدای جنگ صفین از سپاهیان امام علی(ع) بودند، اما ماجرای حکمیت سبب شد بر امام علی بشورند و گروه سومی تشکیل دهند که با هیچیک از طرفین همراه نبود. امام علی(ع) با این گروه در منطقه‌ای به نام نهروان ناچار به جنگ شد و آنان را شکست داد.

معنای مارقین

کلمه مارقین، اسم فاعل از ماده «م ر ق» است. این ماده به معنای برون رفتن از چیزی است، مانند تیر که از کمان برون می‌جهد. خوارج را چون از جمع مسلمانان بیرون رفتند، مارقین می‌گویند.[۱]

زبیدی می‌نویسد: مروق به معنای خروج و بیرون رفتن است، و این گروه از آنجا که از دین خارج شده و بر امام علی (ع) شوریدند، مارقین نامیده شدند.[۲]

مصادیق مارقین

به نظر می‌رسد که مصداق مارقین صرفا گروهی از خوارج هستند که در جنگ نهروان علیه امام علی (ع) جنگیدند و به تمام خوارج و بازماندگان ایشان پس از امام علی (ع) گفته نشده است.[۳]

شکل‌گیری عنوان مارقین به خاطر به‌کار رفتن این واژه در سخنان امیرالمؤمنین(ع) است: انا حجيج المارقين (ترجمه: من از دین بیرون‌شدگان را به حجت مغلوب کنم) [۴]

همچنین امام علی (ع) در خطبه شقشقیه، آنجا که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند، یکی از اینها را چنین تعبیر می کند: ... و مرقت اخری (ترجمه: و گروهی از جمع دینداران بیرون جستند) [۵] که این عبارت اشاره به خوارج حاضر در نهروان دارد.

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع‌

  • نهج البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷.
  • زبیدی، تاج العروس، تحقیق علی شیری، دارالفکر، بیروت، بیتا.
  • فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، دار الهجره، قم، بیتا.
  • راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق وضبط ابراهیم شمس الدین،الاعلمی للمطبوعات، بیروت: ۱۴۳۰ق.
  • ابن منظور، لسان العرب، دار صادر، بیروت، ۲۰۰۳م.
  • نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، دارالاضواء، بیروت، ۱۹۸۴م.
  1. ابن منظور، ج‏ ۷، ص ۳۷۷؛ فیومی، ۵۶۹؛ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص ۴۵۱، تعلیقه شماره ۱۵.
  2. زبیدی، ج ۱۳، ص ۴۴۰
  3. نوبختی، ص ۵ و ۶.
  4. نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۷۵، ص ۵۶.
  5. نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۳، ص۱۱.