میرزا جواد ملکی تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

میرزا جواد ملکی تبریزی
اطلاعات فردی
نام کامل	میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی
نسب	خاندان ملک‌التجار تبریزی
محل زندگی	تبریز، نجف، قم
تاریخ وفات	۱۱ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۳ق/۳۱ خرداد
محل دفن	قبرستان شیخان قم
شهر وفات	قم
اطلاعات علمی
استادان	ملا حسینقلی همدانی • میرزا حسین نوری • آخوند خراسانی
شاگردان	ملاعلی معصومی همدانی • اسماعیل بن حسین تائب • سید محمود مدرسی • محمود مجتهدی ..
محل تحصیل	تبریز • نجف • قم
تألیفات	المراقبات • اسرار الصلاة • حاشیه فارسی بر غایة القصوی
سایر	تدریس • کلاس اخلاق خصوصی و عمومی

نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۳۳

میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی فقیه، عارف و استاد اخلاق. کتاب المراقبات یا اعمال السَّنَه از آثار اوست. گفته شده امام خمینی از شاگردان اوست، ولی این ادعا ثابت شده نیست.

زندگی‌نامه

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست، اما گفته شده اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری بوده‌است. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک‌التجار تبریزی است. میرزا جواد آقا در ۱۱ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۴ق (۳۱ خرداد ۱۳۰۵ش) درگذشت.^[۱] پیکر او پس از تشییع در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.^[۲]^[۳]

تحصیل

علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس مقدماتی دیگر را در تبریز فرا گرفت و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و برای ادامه تحصیل به نجف سفر کرد. وی در درس میرزا حسین نوری، حاج آقا رضا همدانی و آخوند خراسانی شرکت کرد اما مهم‌ترین استادش، حسینقلی همدانی بود. ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال همیشه همراه او بود و ارادت ویژه‌ای به وی داشت.^[۴] در سال ۱۳۲۱ قمری، از نجف به تبریز بازگشت و به ترویج دین پرداخت.^[۵] در سال ۱۳۲۹ ق (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات مشروطه و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر قم شد و تا پایان عمر نیز در همان‌جا ماند.^[۶]

تدریس

در ابتدای ورود به قم و پیش از ملاقات با شیخ عبدالکریم حائری و تأسیس حوزه علمیه قم، ملکی کتاب مفاتیح الشرایع فی الفقه را تدریس می‌کرد. دو مجلس اخلاق داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در مدرسه فیضیه برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. نماز جماعت را در بالای سر حضرت معصومه (س) اقامه می‌کرد.^{[نیازمند منبع]}

شاگردان

مشهور است که امام خمینی نیز از شاگردان میرزا جواد ملکی تبریزی بوده‌است اما آیت‌الله خامنه‌ای از قول امام خمینی نقل می‌کند که تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده و ازین که نتوانسته بیش از این در درس وی شرکت کند، افسوس خورده‌است.^[۹]

آثار علمی

اسرار الصلاة: کتابی که حاوی هزار نکته از اسرار نماز است و برخی از اسرار طهارت و تفکر را گوشزد می‌کند و به معانی وسوسه و الهام می‌پردازد. با بحث از گناهان کبیره اشاره‌ای به توبه نموده و حضور قلب و حالات ملکوتی آدمی را توضیح می‌دهد.
المراقبات یا اعمال السَّنَه: در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه دربارهٔ دعا و راز و نیاز آمده‌است و اعمال ماه‌های مختلف، آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده‌است. علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، تقریظی بر این کتاب نوشته‌است.
رساله لقاء الله: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید.
کتابی در فقه
رساله در حج
حاشیه فارسی بر غایة القصوی^[۱۰]^[۱۱]

گالری

رساله لقاء الله
المراقبات

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

«بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ تاریخ درج مطلب:۲۳ بهمن۱۳۹۱، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد۱۳۹۸.
جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، قم، ۱۳۸۵ش.
مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.
سایت اندیشه قم.
سایت شخصیت نگار.

↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۸.
↑ سایت اندیشه قم.
↑ مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.
↑ گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴.
↑ گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴ و ۵۱۵.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶.
↑ پژوهشکده باقرالعلوم (ع).
↑ «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
↑ گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۶ و ۵۱۷.
↑ سایت اندیشه قم.

[1] حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۷.

[2] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۸.

[3] سایت اندیشه قم.

[4] مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.

[5] گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴.

[6] گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۴ و ۵۱۵.

[7] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶.

[8] پژوهشکده باقرالعلوم (ع).

[9] «بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی»، تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.

[10] گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص ۵۱۶ و ۵۱۷.

[11] سایت اندیشه قم.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 | کشور تولد         =
 | محل زندگی         =تبریز، [[نجف]]، [[قم]]
-| تاریخ وفات        =[[۱۱ ذی‌الحجه]] سال ۱۳۴۳ق/[[۱۲ تیر]] ماه ۱۳۰۴ش
+| تاریخ وفات        =[[۱۱ ذی‌الحجه]] سال ۱۳۴۳ق/[[۳۱ خرداد]]
 | شهر وفات          =قم
 | محل دفن           =[[قبرستان شیخان قم]]

ن ب و فقیهان شیعه (قرن ۱۴ قمری) بر اساس سال درگذشت
ساکن ایران	احمد خوئینی(۱۳۰۷ق) • سید محمدباقر خوانساری(۱۳۱۳ق) • سید علی‌اصغر جاپلقی(۱۳۱۳ق) • محمدباقر فشارکی(۱۳۱۴ق) • سید محمد فشارکی(١٣١۶ق) • محمد اشرفی مازندرانی (حجت اشرفی)(۱۳۱۵ق) • ابوالفضل تهرانی(۱۳۱۷ق) • سید محمدهاشم خوانساری(۱۳۱۸ق) • علی شریعتمدار استرآبادی(۱۳۱۸ق) • محمدحسن آشتیانی(۱۳۱۹ق) • سید محمدمهدی خوانساری(۱۳۲۴ق) • حبیب‌الله خویی(۱۳۲۴ق) • حسنعلی تهرانی(۱۳۲۵ق) • شیخ فضل‌الله نوری(۱۳۲۷ق) • حبیب خراسانی(۱۳۲۷ق) • ملا قربانعلی زنجانی(۱۳۲۸ق) • محمدشفیع بوشهری(۱۳۲۹ق) • محمدتقی آقانجفی اصفهانی(۱۳۳۲ق) • حبیب‌الله شریف کاشانی(۱۳۴۰ق) • محمد ارباب قمی(۱۳۴۱ق) • سید محمدباقر درچه‌ای(۱۳۴۲ق) • جواد ملکی تبریزی(۱۳۴۳ق) • نورالله نجفی اصفهانی(۱۳۴۶ق) • صادق آقا تبریزی(۱۳۵۱ق) • محمدباقر آیتی(۱۳۵۲ق) • سید ابوالقاسم دهکردی(۱۳۵۳ق) • عبدالکریم حائری یزدی(۱۳۵۵ق) • سید ابوالحسن انگجی تبریزی(۱۳۵۷ق) • سید حسن مدرس(۱۳۵۷ق) • ابوعبدالله زنجانی(۱۳۶۰ق) • محمدرضا مسجدشاهی(۱۳٦٢ق) • آقا نجفی قوچانی(۱۳۶۳ق) • یحیی خویی(۱۳۶۴ق) • مهدی اصفهانی(۱۳۶۵ق) • میرزا محمد فیض قمی (۱۳۷۰ق) • سید محمدتقی خوانساری(۱۳۷۱ق) • عبدالکریم خوئینی زنجانی(۱۳۷۱ق) • سید محمد حجت کوه‌کمری(۱۳۷۲ق) • مهدی آشتیانی(۱۳۷۲ق) • سید صدرالدین صدر(۱۳۷۳ق) • محمدجواد انصاری همدانی(۱۳۷۹ق) • سید علی یثربی کاشانی (۱۳۷۹ق) • سید حسین طباطبایی بروجردی(۱۳۸۰ق) • فاضل تونی(۱۳۸۰ق) • سید ابوالقاسم کاشانی(١٣٨١ق) • هاشم قزوینی (۱۳۸۱ق) • سید محمد بهبهانی(۱۳۸۳ق) • میرزا حسین فقیه سبزواری(۱۳۸۶ق) • مجتبی قزوینی(۱۳۸۶ق) • سید محمد محقق داماد(۱۳۸۸ق) • محمدتقی آملی(۱۳۹۱ق) • محمدصالح حائری مازندرانی(۱۳۹۱ق) • محمد کوهستانی مازندرانی (۱۳۹۲ق) • سید احمد شبیری زنجانی(۱۳۹۳ق) • ابوالحسن شعرانی(۱۳۹۳ق) • سید ابوالحسن رفیعی قزوینی(۱۳۹۵ق) • سید محمدهادی میلانی(۱۳۹۵ق) • میرزا احمد آشتیانی(۱۳۹۵ق) • رحیم ارباب(۱۳۹۶ق) • علی معصومی همدانی(۱۳۹۸ق) • عبدالرحیم ربانی شیرازی(۱۴۰۱ق) • سید محمدحسین طباطبائی(۱۴۰۲ق) • سید عبدالحسین دستغیب(۱۴۰۲ق) • سید اسدالله مدنی(۱۴۰۲ق) • محمد صدوقی(۱۴۰۲ق) • عطاءالله اشرفی اصفهانی(۱۴۰۲ق) • سیده نصرت امین(۱۴۰۳ق) • سید محمدکاظم شریعتمداری(۱۴۰۶ق) • محمدباقر اصطهباناتی (۱۳۲۶ق) • سید یونس موسوی اردبیلی (۱۳۷۷ق)
ساکن عراق	زین‌العابدین مازندرانی(۱۳۰۹ق) • حسین‌قلی همدانی(۱۳۱۱ق) • سیدمحمدحسن شیرازی (میرزای شیرازی)(۱۳۱۲ق) • سیدمحمدحسین شهرستانی (شهرستانی ثانی)(۱۳۱۵ق) • محمدحسن مامقانی(۱۳۲۰ق) • محمدهادی تهرانی(۱۳۲۱ق) • محمدطه نجف(۱۳۲۳ق) • حسین خلیلی تهرانی(۱۳۲۶ق) • محمدکاظم خراسانی (آخوند خراسانی)(۱۳۲۹ق) • عبدالله مازندرانی(۱۳۳۰ق) • سید محمدسعید حبوبی (حَبّوبی کبیر)(۱۳۳۳ق) • سید اسماعیل صدر(۱۳۳۸ق) • سید علی داماد(۱۳۳۶ق) • سید محمدکاظم طباطبایی(۱۳۳۷ق) • محمدتقی شیرازی (میرزای دوم)(۱۳۳۸ق) • فتح‌الله غروی اصفهانی (شیخ الشریعة)(۱۳۳۹ق) • مهدی خالصی(۱۳۴۳ق) • ابوتراب خوانساری(۱۳۴۶ق) • شعبان گیلانی(۱۳۴۸ق) • سید حسن صدر(۱۳۵۴ق) • محمدحسین نائینی(۱۳۵۵ق) • ابوالحسن مشکینی(۱۳۵۸ق) • محمدحسین غروی اصفهانی(۱۳۶۱ق) • آقا ضیاء عراقی(۱۳۶۱ق) • سید ابوالحسن اصفهانی(۱۳۶۵ق) • محمد حرزالدین(۱۳۶۵ق) • سید علی قاضی طباطبایی(۱۳۶۶ق) • محمدحسین کاشف‌الغطاء(۱۳۷۳ق) • سید حسین آل‌علی شاهرودی(۱۳۷۳ق) • محمدحسن مظفر(۱۳۷۵ق) • سید عبدالحسین شرف‌الدین(۱۳۷۷ق) • سید جمال‌الدین گلپایگانی(۱۳۷۷ق) • محمدعلی غروی اردوبادی(۱۳۸۰ق) •سیدمحمدحسن حائری(۱۳۸۰ق) • سید عبدالهادی شیرازی(۱۳۸۲ق) • محمدرضا مظفر(۱۳۸۳ق) • محمد خالصی‌زاده(۱۳۸۳ق) • آقابزرگ تهرانی (۱۳۸۹ق) • عبدالحسین امینی(۱۳۹۰ق) • سید محسن حکیم (۱۳۹۰ق) • سید محمود حسینی شاهرودی(۱۳۹۴ق) • حسین حلی(۱۳۹۴ق) • سید حسن موسوی بجنوردی(۱۳۹۶ق) • سید مصطفی خمینی(۱۳۹۷ق) • سید محمدباقر صدر(۱۴۰۰ق)
ساکن هند	سیدعلی‌محمد نقوی (تاج‌العلماء)(۱۳۱۲ق)
ساکن عربستان	علی بن حسنعلی خنیزی(۱۳۶۲ق) • علی بن حسن خنیزی(۱۳۶۳ق)
ساکن سوریه	سید محسن امین(۱۳۷۱ق)
ساکن افغانستان	سید محمدسرور واعظ بهسودی(۱۳۹۸ق)
مراجع تقلید شیعه / رجالیان شیعه / متکلمان شیعه / مفسران شیعه / فقیهان شیعه

ن ب و عارفان شیعه
قرن ۷-۱۱ق	سید ابن طاووس (۶۶۴ق) • بابا رکن‌الدین شیرازی (۷۶۹ق‌) • میر سید علی همدانی (۷۸۶ق) • سید حیدر آملی (۷۸۷ق) • حافظ رجب برسی(۸۱۳ق) • تاج‌الدین حسین خوارزمی (۸۴۰ق) • اشرف بیابانی (۹۳۵ق) • حمزه فنصوری
قرن ۱۱ق	ملاصدرا (۱۰۵۰ق) • ملا رجبعلی تبریزی (۱۰۸۰ق) • فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)
قرن ۱۲ق	آقا محمد بیدآبادی (۱۱۹۷ق)
قرن ۱۳ق	عبدالصمد همدانی (۱۲۱۶ق) • سید علی شوشتری (۱۲۸۳ق) • ملا هادی سبزواری (۱۲۸۹ق)
قرن ۱۴ق	محمدرضا قمشه‌ای (۱۳۰۶ق) • محمد کوهستانی (۱۳۰۸ق) • ملا حسینقلی همدانی (۱۳۱۱ق) • محمد بهاری (۱۳۲۵ق) • جهانگیرخان قشقایی (۱۳۲۸ق) • سید احمد کربلایی (۱۳۳۲ق) • میرزا جواد ملکی تبریزی (۱۳۴۳ق) • حسنعلی نخودکی اصفهانی (۱۳۶۱ق) • ملا عباس تربتی (۱۳۶۲ق) • سید علی قاضی طباطبایی (۱۳۶۵ق) • محمدعلی شاه‌آبادی (۱۳۶۹ق) • میرزا مهدی آشتیانی (۱۳۷۲ق) • محمدجواد انصاری همدانی (۱۳۷۹ق) • مهدی الهی قمشه‌ای (۱۳۹۳ق) • علامه طباطبائی (۱۴۰۲ق) • سید هاشم حداد (۱۴۰۴ق) • رجبعلی خیاط
قرن ۱۵ق	امام خمینی (۱۴۰۹ق) • حسنعلی نجابت شیرازی (۱۴۱۰ق) • سید رضا بهاءالدینی (۱۴۱۸ق) • سید عبدالکریم کشمیری (۱۴۱۹ق) • محمداسماعیل دولابی (۱۴۲۳ق) • عبدالکریم حق‌شناس(۱۴۲۸ق) • محمدتقی بهجت (۱۴۳۰ق) • یحیی انصاری شیرازی (۱۴۳۶ق) • حسن حسن‌زاده آملی (۱۴۴۳ق) • سید عبدالله فاطمی‌نیا (۱۴۴۳ق) • محمدعلی ناصری (۱۴۴۴ق) • عبدالله جوادی آملی
عرفان اسلامی

ن ب و امام خمینی
بستگان	سید احمد خمینی • سید مصطفی خمینی • سید مرتضی پسندیده • خدیجه ثقفی • محمد ثقفی تهرانی
استادان	عبدالکریم حائری یزدی • محمدعلی شاه‌آبادی • آیت الله بروجردی • میرزا جواد ملکی تبریزی • سید ابوالحسن رفیعی قزوینی • علی‌اکبر حکمی یزدی • سید محمدتقی خوانساری
شاگردان	سید علی خامنه‌ای • مرتضی مطهری • سید محمد بهشتی • محمد فاضل لنکرانی • اکبر هاشمی رفسنجانی • حسینعلی منتظری • سید جعفر کریمی • سایر شاگردان امام خمینی
نظریات	ولایت فقیه • نقش زمان و مکان در اجتهاد • حکم قتل سلمان رشدی • اسلام ناب محمدی • اسلام آمریکایی • استکبار جهانی
آثار مکتوب	تحریر الوسیله • صحیفه امام • شرح چهل حدیث • دیوان امام • مصباح الهدایه • کشف اسرار • ولایت فقیه • نامه امام خمینی به میخائیل گورباچف • منشور روحانیت • تبیان • سایر
سیاست	انقلاب اسلامی ایران • جمهوری اسلامی ایران • روز جهانی قدس • سخنرانی امام خمینی در عاشورای سال ۱۳۴۲ش • قیام ۱۵ خرداد • تبعید امام خمینی به ترکیه • مبارزات امام خمینی(روزشمار) • مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون • جمهوری اسلامی
نمایندگان	نصرالله خلخالی • سید حسن طاهری خرم‌آبادی • سید عباس خاتم یزدی • عباس واعظ طبسی • سید علی غیوری • فضل‌الله محلاتی • سید عارف حسین حسینی • سید عباس مُهری • سید هاشم رسولی محلاتی • سید مجتبی موسوی لاری • سید عیسی طباطبایی • ادامه
مکان‌های مرتبط	مسجد سلماسی • مسجد شیخ انصاری • حسینیه جماران • مرقد امام
وابسته	میرزا ابوالفضل کلانتر • میرزا ابوالقاسم تهرانی • سلمان رشدی • مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی • علی‌پناه اشتهاردی • غلامرضا رضوانی • قیام ۱۹ دی • دانشنامه امام خمینی • مراسم برائت از مشرکین • شیطان بزرگ • بنیاد ۱۵ خرداد • مراسم سالگرد رحلت امام خمینی • سال امام خمینی (۱۳۷۸ش)
آیت‌الله خامنه‌ای