الیاس (پیامبر)

مقاله قابل قبول
شناسه ناقص
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از حضرت الیاس)
الیاس
اطلاعات پیامبر
نام در قرآنالیاس
نام در کتاب مقدسایلیا
محل زندگیبعلبک
نام قومبنی‌اسرائیل
پیش ازالیسع نبی
پس ازحزقیل نبی
خویشاوندان مهمهارون نبی
پیامبران هم‌عصرالیسع نبی
دینیکتاپرستی
تکرار نام در قرآن۲ بار
پیامبران
حضرت محمد(ص)ابراهیمنوحعیسیموسیسایر پیامبران


الیاس بن یاسین معروف به الیاس نبی از پیامبران بنی‌اسرائیل که نام وی در قرآن آمده است.

وی در زمان پادشاهی آحاب از پادشاهان بنی‌اسرائیل به پیامبری رسید و مأمور بود که مردم را از بت‌پرستی باز دارد. پس از اینکه او از هدایت قوم خود ناامید شد، از خداوند طلب مرگ کرد؛ اما خداوند برای او مرکبی فرستاد و او به وسیله آن به آسمان عروج کرد و الیسع را جانشین خود قرار داد.

شخصیت‌شناسی

الیاس بن یاسین بن فِنْحاص[۱] از پیامبران بنی‌اسرائیل[۲] و از نسل هارون نبی است.[۳] نام وی در قرآن دو بار با نام الیاس[۴] و یک بار با نام ال‌یاسین آمده است.[۵][یادداشت ۱] در برخی منابع اسلامی، شخصیت الیاس با خضر گره خورده و برخی روایات این دو را یکی دانسته‌اند.[۶]

الیاس پس از درگذشت حزقیل نبی به پیامبری رسید.[۷] وی مأمور بود قوم خویش را که در بعلبک ساکن بودند، به توحید و اطاعت از خداوند و ترک گناهان دعوت کند.[۸] وظیفه اصلی‌ او مبارزه با بت‌پرستی بود که پادشاه وقت بنی‌اسرائیل، آحاب و همسرش ایزابل رواج داده بودند.[۹]

در اکثر داستان‌هایی که در کتاب مقدس به توصیف الیاس پرداخته است، با تفاوت‌هایی در روایات اسلامی نیز آمده است، حوادثی مانند نفرین بنی‌اسرائیل به خشکسالی توسط الیاس،[۱۰] شفای الیسع به دست الیاس[۱۱] و مبارزه با آحاب.[۱۲]

بنابر بسیاری از منابع اسلامی و همچنین کتاب مقدس مسیحیان، الیاس (ع) زنده است و به آسمان عروج کرده است؛[۱۳] با این حال، ابن کثیر این روایات را نپذیرفته‌ و آنها را از اسرائیلیات دانسته‌ است.[۱۴] یاقوت حموی نیز در معجم البلدان مقبره‌ای در بعلبک برای الیاس نقل کرده است.[۱۵]

پیامبری

الیاس در زمان پادشاهی آحاب از پادشاهان بنی‌اسرائیل به پیامبری مبعوث شد.[۱۶] آحاب و همسرش ایزابل، مردم را به بت‌پرستی سوق می‌داند.[۱۷] الیاس به مبارزه با آنان پرداخت و بنی‌اسرائیل را از بت‌پرستی نهی می‌کرد. پس از آنکه وی سال‌ها با اصرار قوم خود بر بت‌پرستی مواجه شد، آنان را به خشکسالی نفرین کرد و پس از آن مردم در قحطی گرفتار شدند.[۱۸]

با گذشت زمان، خشکسالی فراگیر شد و جان تعداد زیادی را گرفت. آنان وقتی خود را گرفتار دیدند، از اعمال خود پشیمان شدند و به الیاس روی آوردند و دعوت او را پذیرفتند.[۱۹] پس از آن با دعای الیاس باران شدیدی بارید و همه جا سیراب شد؛ اما پس از مدتی مردم عهد خویش را با خدا فراموش کردند و به بت‌پرستی بازگشتند. زمانی که الیاس این را دید، از خدا طلب مرگ کرد؛ اما خداوند مرکبی آتشین به وی داد و او به آسمان رفت و الیسع را که شاگرد وی بود، به نیابت خود برگزید.[۲۰]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
  2. اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۷۳.
  3. صدیق حسن خان، فتح البیان، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۵۹۴.
  4. سوره انعام، آیه ۸۵؛ سوره صافات، آیه ۱۲۳.
  5. سوره صافات، آیه ۱۳۰.
  6. ابن حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶۱.
  7. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
  8. اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۷۳.
  9. مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۹۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۷۱۳.
  10. کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۷.
  11. کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲.
  12. کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۸.
  13. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۴؛ قطب الراوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۱۱۹؛ نهاوندی، العبقری الحسان، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۵۶۳؛ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲.
  14. ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۳۸۸ق، ج۲، ص۲۴۳.
  15. یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۱، ص۴۵۴.
  16. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
  17. مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۹۹.
  18. طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.
  19. طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.
  20. طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.

یادداشت

  1. غالب مفسران با تکیه بر سیاق آیات، واژه «ال یاسین» را صورت دیگری از نام حضرت الیاس دانسته‌اند. (نگاه کنید به: ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، ۱۹۶۵ق، ص۱۴۸-۱۴۹؛ شیخ طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۵۲۳-۵۳۴.

منابع

  • قرآن.
  • کتاب مقدس.
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
  • ابن حجر هیتمی، احمد بن محمد، الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره، بی‌نا، ۱۹۶۵ق.
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، قصص الانبیاء، تحقیق مصطفی عبد الواحد، قاهره، مطبعة دار التألیف، چاپ اول، ۱۳۸۸ق.
  • اشعری، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق محمد جواد مشکور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۶۰ش.
  • ثعلبی، احمد بن محمد، قصص الانبیاء، بور سعید، المکتبة‌الثقافیّة، بی‌تا.
  • صدیق حسن خان، فتح البیان فی مقاصد القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
  • طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۱۲ق.
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الاسلامی،‌ چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
  • قطب راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء، قم، مکتبة العلامة المجلسی، چاپ اول، ۱۴۳۰ق.
  • مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بور سعید، المکتبة الثقافة الدینة، بی‌تا.
  • نهاوندی، علی اکبر، العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۶ش.
  • یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.

پیوند به بیرون