طالوت یکی از پادشاهان بنی‌اسرائیل، از نسل بنیامین فرزند یعقوب(ع) بود. طالوت را اهل علم و دارای جسم قوی دانسته‌اند. طالوت با دستور الهی به عنوان پادشاه بنی‌اسرائیل انتخاب شد. قرآن داستان امتحان سپاهیان بنی‌اسرائیل توسط طالوت را نقل کرده است. طبق برخی روایت‌ها، حضرت داوود داماد طالوت بود.
| از پادشاهان بنی‌اسرائیل | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | طالوت، شائول، شارک و ساوا |
| نسب | از نسل بنیامین، فرزند حضرت یعقوب(ع) |
| خویشاوندان سرشناس | حضرت داوود(داماد) |
| زادروز | پنج قرن پس از حضرت موسی(ع) |
| اطلاعات دیگر | |
| فعالیت‌ها | رهبری بر بنی‌اسرائیل • جنگ با جالوت |
| منصب | اولین پادشاه بنی‌اسرائیل |
| مرتبط | ذکر نام وی در آیه ۲۴۷ و ۲۴۹ سوره بقره و نقل داستان وی در شش آیه از دیگر همین سوره • اعتراض بنی‌اسرائیل به پادشاهی وی |
به گفتۀ پژوهشگران، از شخصیت طالوت در عهد عتیق با نام شائول یاد شده است؛ اما صفاتی که برای شائول یاد شده با تصویر قرآنی طالوت متفاوت است.
زندگی‌نامه
طالوت که «شائول»،[۱] «شارک» و «ساوا»[۲] نیز خوانده شده از نسل بنیامین فرزند حضرت یعقوب(ع) بود.[۳] از پدرش با نام‌های «قیس»[۴] و «امال»[۱] یاد شده است. برخی معتقدند طالوت را به جهت طول قدش طالوت نامیده‌اند.[۱] نام طالوت در دو آیه ۲۴۷ و ۲۴۹ سوره بقره آمده و داستان او نیز در ۶ آیه از همین سوره[۵] بیان شده است.[۶] قرآن طالوت را دارای علم و جسمی قدرتمند می‌داند.[۷] تورات نیز او را بلند قد و خوش اندام معرفی می‌کند.[۸] تورات از طالوت به نام شائول یاد کرده است.[۹] طالوت بیش از پنج قرن بعد از حضرت موسی(ع) زندگی می‌کرده است.[۱۰]
گفتارهای مختلفی در مورد شغل طالوت وجود دارد. برخی او را چوپان[۱۱] عده‌ای او را دَبّاغ[۱۲] و تعدادی نیز او را سقّاء و فروشنده آب دانسته‌اند.[۱۳] برخی محققان معتقدند او فقیر بوده است[۱۱] اما این مطلب، مخالفانی دارد.[۱۴]
در زمان طالوت جنگ بزرگی در گرفت. طالوت وعده داد هر شخصی جالوت؛ بزرگ‌ترین قهرمان سپاه دشمن را بکشد، نصف مالش را به او می‌دهد و دخترش را نیز به عقد او در می‌آورد.[۱۵] در آن جنگ حضرت داوود توانست جالوت را بکشد[۱۶] و نصف اموال طالوت را گرفت و داماد او شد.[۱۷]
وفات
براساس برخی منابع، طالوت در اواخر عمر خود به حضرت داوود حسادت کرده و تصمیم به کشتن او گرفت. اما پس از وقایعی از تصمیم خود پشیمان شده و طلب توبه کرد. طالوت برای قبولی توبه خود به همراه فرزندانش به جهاد رفت و پس از کشته شدن فرزندانش، خود به میدان رفته و کشته شد.[۱۸] براساس برخی منابع دیگر طالوت به مرگ عادی و در خواب مرد.[۱۹]
پادشاهی
بنی‌اسرائیل از پیامبر زمان خود درخواست کردند برای آنان پادشاهی قرار دهد تا در راه خداوند جهاد کنند.[۲۰] آن پیامبر به دستور الهی طالوت را به عنوان پادشاه انتخاب کرد.[۲۱] بنی‌اسرائیل به این انتخاب اعتراض کردند.[۲۲] اما در نهایت طالوت به پادشاهی بنی‌اسرائیل رسید.[۲۳] برخی طالوت را اولین پادشاه بنی‌اسرائیل معرفی کرده‌اند.[۲۴] او بیست[۲۵] یا چهل سال[۲۶] بر بنی‌اسرائیل پادشاهی کرد. به گفته مسعودی پادشاهی طالوت ۵۷۲ سال بعد از خروج موسی و بنی اسرائیل از مصر بوده است.[۲۷]
اعتراض بنی‌اسرائیل
بنی‌اسرائیل دو اعتراض به انتخاب طالوت داشتند.
- قرآن از اعتراض اول به صورت کلی یاد می‌کند که برخی بنی‌اسرائیل معتقد بودند استحقاق آنها برای پادشاهی بیشتر از طالوت است.[۲۸] در علت این کلام، مفسران آورده‌اند که انبیاء بنی‌اسرائیل از نسل لاوی بن یعقوب(ع) و پادشاهان از نسل یهودا بن یعقوب(ع) بودند. طالوت از نسل بنیامین بود و طبق روال عادی نمی‌توانست پادشاه گردد و همین موجب اعتراض برخی افراد شد.[۲۹] روایتی از امام باقر(ع) نیز همین مطلب را تأیید می‌کند.[۳۰]
- بنی‌اسرائیل معتقد بودند طالوت به لحاظ مالی توانایی چندانی ندارد و همین امر سبب اعتراض آنها بر انتخاب طالوت شد.[۳۱]
در مقابل این اعتراضات، پیامبر خدا طالوت را انتخاب الهی برای پادشاهی دانست و عالم بودن و قدرت جسمانی او را علت این انتخاب بیان کرد.[۳۲] همچنین نشانه پادشاهی او آمدن تابوت عهد برای بنی‌اسرائیل دانسته شده است.[۳۳]
امتحان یاران طالوت به نوشیدن آب
زمانی که طالوت به همراه سپاه بنی‌اسرائیل به جنگ می‌رفتند، طالوت به دستور خداوند مأمور شد سپاهیان خود را امتحان کند.[۳۴] طالوت به سپاهیان تشنه دستور داد زمانی که به آب رسیدند،[۳۵] بیشتر از یک کف دست آب نخورند و هر فردی که بیشتر بنوشد، دیگر اجازه همراهی سپاه را نخواهد داشت. بیشتر افراد سپاه از دستور اطاعت نکردند[۳۶] و از همراهی طالوت و جنگ با دشمنان باز ماندند.[۳۷] برخی مفسران تعداد این افراد را چند هزار نفر دانسته‌اند.[۳۸]
امام باقر(ع) تعداد افرادی که این امتحان الهی را با موفقیت پشت سر گذاشتند را سیصد و سیزده نفر دانسته است.[۳۹] پیرامون علت این امتحان، نکات بسیاری ذکر شده است.[۴۰]
طالوت در عهد عتیق
پژوهشگران معتقدند که طالوت در قرآن همان شائول در عهد عتیق است.[۴۱] همچنین در کتاب داوران از کتاب‌های مقدس یهودیان، داستانی نقل شده که شباهت بسیار زیادی به این داستان قرآن دارد. البته این داستان در مورد شخصی به نام جِدِعون نقل شده است.[۴۲]
تطابق طالوت در قرآن با شائول در عهد عتیق
طبق روایت عهد عتیق، سموئیل (اشموئیل) در اواخر عمر خود فرزندانش را جانشین خود کرد؛ اما آنها با مردم بدرفتار می‌کردند و از آنها رشوه می‌گرفتند.[۴۳] به همین دلیل، بنی‌اسرائیل از او خواستند تا برای آنها پادشاهی معرفی کند.[۴۴] به گفتۀ این پژوهشگران، طبق روایت عهد عتیق، خداوند از درخواست بنی‌اسرائیل برای تعیین یک پادشاه ناراضی بود و آن را به منزلۀ خروج بنی‌اسرائیل از قلمرو پادشاهی خود می‌دانست.[۴۵]
تفاوت رفتار طالوت در روایت قرآن و عهد عتیق
گرچه شائول در عهد عتیق به عنوان یک پیامبر معرفی می‌شود؛ اما گاهی به کارهایی دست می‌زند که مورد رضایت خداوند نیست.[۴۶] برای مثال او به خلاف خواست خداوند از تخریب و آتش زدنِ خانه‌های جالوتیان خودداری می‌کند.[۴۷] همچنین وقتی خداوند داوود را پادشاه بنی‌اسرائیل می‌گرداند، طالوت به او حسادت می‌ورزد و اساساً به همین دلیل او را به خط مقدم جنگ می‌فرستد.[۴۸] در نهایت نیز شائول از فلسطینیان شکست می‌خورد و خودکشی می‌کند.[۴۹]
از نظر پژوهشگران، قرآن به خلاف عهد عتیق هیچگاه صفاتِ بد را به برگزیدگان خداوند نسبت نمی‌دهد؛ بلکه آنها را دارای مقام عصمت معرفی می‌کند.[۵۰] همچنین، خداوند در قرآن درخواست فرمانده را امری ناخوشایند برنمی‌شمارد.[۵۱] بنابراین، طبق روایت قرآن، طالوت موهبتی الهی برای تمام بشریت است و به خلاف عهد عتیق دستوری برای نابودیِ سرزمین فلسطینیان ندارد.[۵۲] بر این اساس طالوتِ قرآن شخصیتی حکیم و خیرخواه برای تمام زمان‌ها و مکان‌ها معرفی شده، در حالی که روایت عهد عتیق فاقد الگویی فراتاریخی است.[۵۳]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۴، ص۴۳۶.
- ↑ نوری‌ها، «طالوت»، ۱۳۹۶ش، ص۸۸۶.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴۵۰.
- ↑ سموئیل۱، ۹:۱؛ مصطفوی، التحقیق، ۱۳۶۰ش، ج۳، ص۲۶۹.
- ↑ سوره بقره، آیات۲۴۷- ۲۵۱
- ↑ نوری‌ها، «طالوت»، ۱۳۹۶ش، ص۸۸۷.
- ↑ سوره بقره، آیه۲۴۷.
- ↑ سموئیل۱، ۹:۲.
- ↑ نوری‌ها، «طالوت»، ۱۳۹۶ش، ص۸۸۷.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۷.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۵.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۷.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۲۴، ص۴۴۰.
- ↑ رشیدرضا، تفسیر المنار، ۱۹۹۰م، ج۲،ص۳۷۸.
- ↑ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۸۱.
- ↑ سوره بقره،آیه۲۵۱.
- ↑ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۸۳.
- ↑ ابن‌اثیر، الكامل، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۲۱.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۹.
- ↑ سوره بقره، آیه ۲۴۶.
- ↑ مصطفوی، التحقیق، ۱۳۶۰ش، ج۷، ص۱۰۲.
- ↑ سوره بقره، آیه۲۴۷.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۸۶.
- ↑ بلاغی، حجة التفاسیر و بلاغ الإكسیر، ۱۳۸۶ق، ص۴۱۹.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۹.
- ↑ ابن‌اثیر، الكامل، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۲۲.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۷.
- ↑ سوره بقره، آیه۲۴۷.
- ↑ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۵۰۴.
- ↑ عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۱۳۳.
- ↑ سوره بقره، آیه۲۴۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۲۳۸.
- ↑ سوره بقره، آیه ۲۴۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۲۴۳.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۱۷.
- ↑ سوره بقره، آیه۲۴۹.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۹۳.
- ↑ شبر، تفسیر القرآن الكریم، ۱۴۱۲ق، ص۷۸.
- ↑ کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۶.
- ↑ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۵۰۹.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۹.
- ↑ کتاب مقدس، داوران، باب۷، ۵-۷.
- ↑ کدکنی و میبدی، «بررسی تطبیقی انتخاب طالوت...»، ص۱۶۶.
- ↑ کدکنی و میبدی، «بررسی تطبیقی انتخاب طالوت...»، ص۱۶۶.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۲۱.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۱۰-۱۲.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۱۲.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۱۲.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۱۲.
- ↑ کدکنی و میبدی، «بررسی تطبیقی انتخاب طالوت...»، ص۱۶۴.
- ↑ کدکنی و میبدی، «بررسی تطبیقی انتخاب طالوت...»، ص۱۶۸.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۲۱.
- ↑ نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، ص۲۱.
منابع
- ابن‌اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق.
- ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌قتیبة، عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق: عکاشة ثروت، قاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، ۱۹۹۲م.
- توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سمت، ۱۳۸۶ش.
- رشید رضا، تفسیر المنار، قاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۹۰م.
- شبر، سیدعبدالله، تفسیر القرآن الکریم، بیروت، دارالبلاغة للطباعة و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- طباطبائی، سیدمحمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمد جواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق و مصحح: رسولی محلاتی، هاشم، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.
- فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
کدکنی، هاشم؛ فاکر میبدی، محمد، «بررسی تطبیقی انتخاب طالوت به‌عنوان پادشاه بنی‌اسرائیل در تفسیر قرآن و عهد عتیق» مطالعات تفسیری، شماره ۳۳، بهار ۱۳۹۷ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، آخوندی، محمد، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- نعمتی پیرعلی، دل‌آرا «بررسی تطبیقی داستان طالوت در قرآن و عهد عتیق»، معرفت ادیان، شماره ۳۷، زمستان ۱۳۹۷ش.
- نوری‌ها، «طالوت»، دانشنامه معاصر قرآن کریم، سرپرست علمی: سید سلمان صفوی، قم، سلمان آزاده، ۱۳۹۶ش.