آیه ۷ سوره قصص
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام آیه | آیه ۷ سوره قصص |
| واقع در سوره | سوره قصص |
| شماره آیه | ۷ |
| جزء | ۲۰ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مکی |
| موضوع | اعتقادی |
| درباره | نجات موسی(ع) هنگام تولد از دست فرعون |
| آیات مرتبط | آیه ۳۸، ۳۹ و ۴۰ سوره طه |
آیه ۷ سوره قصص بیانگر نقشه خداوند برای نجات جان موسی در زمان تولد، از دست فرعون است.[۱] طبق این آیه به مادر موسی دستور داده شد به موسی شیر دهد و اگر از ماموران فرعون بیم دارد او را در نیل رها کند. خداوند در این آیه با خبر بازگرداندن موسی و بشارت پیامبری او، به مادر موسی قوت قلب می‌دهد.[۲] این ماجرا در قرآن در آیات ۳۸، ۳۹ و ۴۰ سوره طه نیز بیان شده است.[۳]
﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ ٧﴾ [قصص:7]
﴿و به مادر موسی وحی کردیم که او را شیر ده و چون بر او بیمناک شدی او را در نیل بینداز و مترس و اندوه مدار که ما او را به تو بازمی‌گردانیم و از [زمره] پیمبرانش قرار می‌دهیم ٧﴾
بر اساس آنچه در تفاسیر آمده، فرعون بعد از خبردار شدن از ظهور شخصی از بنی‌اسرائیل که سلطنت او را در آینده به هم می‌ریزد، دستور به قتل پسران بنی‌اسرائیل داد تا جایی که قابله‌های حکومتی بعد از به‌دنیا آوردن فرزند پسر برای بنی‌اسرائیل، به مأموران خبر می‌دادند.[۴]
به مدد الهی محبت موسی در دل قابله نشست و او از گزارش تولد موسی به کارگزاران فرعون منصرف شد. در این میان خداوند به یوکابَد، مادر موسی الهام کرد که موسی را تا زمانی که ممکن است خودت شیر بده و اگر از مأموران حکومتی بیم داری او را بدون ترس و غم در نیل[۵] بگذار.[۶] صندوق به اراده الهی به سمت قصر فرعون رفت و به دست آسیه، همسر فرعون رسید. قرار گرفتن محبت او در دل آسیه مانع کشته شدن موسی گشت. امتناع موسی از شیرخوردن سبب شد تا به دنبال دایه‌ای که موسی از او تغذیه کند گشتند بدین ترتیب موسی به‌گونه‌ای که نسبتش با مادر مخفی ماند به دامان او بازگشت. در آیات ۹ تا ۱۳ سوره قصص ماجرای بازگشت موسی به مادرش بیان شده است.[۷]
برخی شاعران فارسی زبان چون ملای رومی و پروین اعتصامی این واقعه را به نظم درآورده‌اند.[۸][یادداشت ۱]چند بیت ابتدایی شعر مولوی چنین است:
پانویس
- ↑ مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۶.
- ↑ مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۶.
- ↑ قرآن کریم، سوره طه، آیات ۳۸-۴۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۲۳-۳۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۷۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۲۳-۳۷؛ طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۳۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۲۳-۳۷.
- ↑ مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۶.
- ↑ پروین اعتصامی، دیوان پروین اعتصامی، ۱۳۴۱ش، ص۲۳۶.
- ↑ «وحی آمدن به مادر موسی کی موسی را در آب افکن»، سایت گنجور.
یادداشت
- ↑ ابیاتی از قصیده «لطف حق» سروده پروین اعتصامی
مادر موسی، چو موسی را به نیلدر فکند، از گفتهٔ رب جلیلخود ز ساحل کرد با حسرت نگاهگفت کای فرزند خُردِ بیگناهگر فراموشت کند لطف خدایچون رهی زین کشتی بی ناخدای...ما گرفتیم آنچه را انداختیدست حق را دیدی و نشناختیدر تو، تنها عشق و مهر مادری استشیوهٔ ما، عدل و بنده پروری استنیست بازی کار حق، خود را مبازآنچه بردیم از تو، باز آریم باز...
منابع
- قرآن کریم
- «لطف حق»، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۲۹/فروردین/۱۴۰۳.
- اعتصامی، پروین، دیوان قصائد و مثنویات وتمثیلات و مقطعات، سازمان مستقل چاپخانه دولتی ایران، چاپ پنجم، تهران،۱۳۴۱ش، ۱۳۸۲ق،
- طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ایران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول.
- مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۳ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
- «وحی آمدن به مادر موسی کی موسی را در آب افکن»، سایت گنجور.تاریخ بازدید: ۲۹/فروردین/۱۴۰۳.