یزید بن زیاد بن مُهاصِر مشهور به ابوالشَعثاء کِندی از شهدای کربلا.
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | یزید بن زیاد بن مهاصر مشهور به ابوالشعثاء کندی |
| محل زندگی | کوفه |
| شهادت | سال ۶۱ هجری قمری، کربلا |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام حسین(ع) |
بنابر نقلی او در واقعه کربلا ابتدا در لشکر عمر بن سعد بود ولی وقتی دید پیشنهادهای امام حسین(ع) پذیرفته نشد، به سپاه امام پیوست.
نام، کنیه و نسب
یزید بن زیاد بن مهاصر، از قبیله کِنده و از تیره بنی‌بَهدَله و کنیه‌اش ابوالشعثاء بود.[۱] منابع تاریخی مانند بحار الانوار، ناسخ التواریخ و فتوح ابن اعثم نام‌های متعددی برای پدرش نوشته‌اند مانند: مهاجر [۲]، مصاهر، مظاهر، شعثاء. کنیه او را نیز ناسخ التواریخ [۳] و شمس‌الدین در انصار الحسین[۴] ابو الشعشاء ذکر کرده‌اند. به گفته پژوهشگران شهادت‌نامه امام حسین علامه مجلسی در بحار الانوار دچار خلط شده و او را دو نفر گمان کرده است؛ یکی یزید بن زیاد و دیگری یزید بن مهاجر. [۵]
پیوستن به امام حسین(ع)
در مورد زمان پیوستن او به امام حسین(ع) دو گزارش وجود دارد:
- بنابر یک گزارش، او همراه لشکر عمر بن سعد از کوفه به کربلا آمد؛ ولی وقتی دید پیشنهادهای امام حسین(ع) پذیرفته نشد، به سپاه امام پیوست.[۶]
- در گزارش دیگری آمده است او پیش از آنکه حر بن یزید و سپاهش به امام حسین(ع) برسند، از کوفه خارج شد و به امام پیوست.[۷]
وقتی ابن زیاد، برای حر نامه فرستاد، ابوالشعثاء، آورنده نامه را که هم‌قبیله‌اش بود، شناخت و به او گفت:
- مادرت به عزایت بنشیند؛ چه پیامی آورده‌ای؟ او گفت: من از امام خود اطاعت کرده و به بیعت خود با او وفا نموده‌ام. ابوالشعثاء گفت: پروردگارت را نافرمانی کرده و امام خود را در راه هلاکت خویش اطاعت کرده‌ای و ننگ و آتش را کسب نموده‌ای. آیا این سخن خداوند را نشنیده‌ای که «وَجَعَلْناهُمْ ائِمَّةً يَدْعُونَ الَی النَّارِ وَيَومَ القیامَةِ لا يُنْصَرُون»[۸][۹]
واقعه کربلا
او در روز عاشورا سوار بر اسب خود می‌جنگید و وقتی اسبش پِی شد، در برابر امام حسین(ع) روی زانو نشست و به سوی لشکر عمر سعد تیراندازی کرد. پس از هر تیری که می‌انداخت می‌گفت:
امام حسین(ع) که او را در این حال دید در حق او چنین دعا کرد:
- اللَّهُمَّ سَدِّدْ رَمْيَتَهُ وَاجْعَلْ ثَوابَهَ الْجَنَّة
- خداوندا تیرش را به هدف بنشان و پاداش وی را بهشت قرار ده.[۱۰]
وقتی تیرهایش تمام شد برخاست و گفت: تنها پنج تیرم به خطا رفت. سپس با شمشیر به سوی دشمن حمله کرد در حالی که چنین رجز خواند:
خدایا من یاور حسینم، و ابن سعد را رها کرده و از او دوری گزیده‌ام.
اینان نسل لئیمان پست و فریبکار هستند،که همگی آنان روانه دوزخ هستند.
او جنگید تا به شهادت رسید.[۱۱]
تعداد تیرها
در بیشتر منابع صد تیر برای ابوالشعثاء نوشته‌اند. [۱۲] انساب الاشراف تعداد تیرهای وی را هشت عدد برشمرده است. که پنج نفر را با آن‌ها کشته است.[۱۳] چنان که مجلسی نیز در بحار الانوار تعداد تیرهای یزید بن زیاد بن الشعثاء را هشت تیر نقل کرده است. [۱۴]
پانویس
- ↑ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۱
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۰۸.
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ ری‌شهری، گزیده شهادت‌نامه امام حسین، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۱.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۵-۴۴۶
- ↑ شمس‌الدین، انصار الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۱۱۰.
- ↑ قصص، ۴۱
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۰۸؛ حسینی حائری شیرازی، ذخیرة الدارین، ص۲۳۹
- ↑ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۲
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۵؛ سماوی، ابصار العین، ص۱۷۲
- ↑ به عنوان نمونه: مقرم، مقتل مقرم، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۲ش؛ عالمی، حسین نفس مطمئنه، ۱۳۷۸ش، ص۲۴۲.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، دار المعارف، ج۳، ۱۹۷.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۰.
منابع
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، دار المعارف، بیروت، ۱۳۹۴-۱۳۹۷.
- حسینی حائری شیرازی، سید عبدالمجید، ذَخیرةُ الدّارین فیما یتَعَلّقُ بمَصائبِ الحُسَین علیه‌السلام و أصْحابه، قم، زمزم هدایت.
- ری‌شهری، محمد محمدی، گزیده شهادت‌نامه امام حسین، تلخیص: مرتضی خوش‌نصیب، دار الحدیث، قم، ۱۳۹۱ش.
- سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ حیاة الامام سید الشهداء، انتشارات مدین، قم، ۱۴۲۷ق.
- سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۴ش.
- شمس‌الدین، محمدمهدی، انصار الحسین، ترجمه ناصر هاشم‌زاده، امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۴ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۳ق.
- عالمی، محمدعلی، حسین نفس مطمئنه، انتشارات هاد، تهران، ۱۳۷۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- موسوی مقرم، سید عبدالرزاق، ترجمه: عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، ۱۳۹۰ش.