سوره قدر: تفاوت میان نسخه‌ها

نام‌گذاری این سوره به نام «قدر» به دلیل اشاره [[خداوند]] به [[نزول قرآن]] در [[شب قدر]] و اهمیت آن شب در نخستین آیات آن است. نام دیگر این سوره را «انا انزلنا» گفته‌اند؛ زیرا با این واژه شروع شده است.<ref> خرمشاهی، «سوره قدر»، ص۱۲۶۶.</ref>

محتوای کلی سوره قدر درباره [[نزول قرآن]] در [[شب قدر]]، بیان عظمت شب قدر (که از هزار ماه بالاتر است)، نزول [[فرشتگان]] رحمت و «روح» و رقم زدن سرنوشت انسان‌ها و اشاره به [[برکت|برکات]] این شب است.<ref>صفوی،‌ «سوره قدر»، ص۷۸۶.</ref>بنابر نظر مفسران خیریّت شب قدر از هزار ماه از نظر عبادت است زیرا غرض قرآن و توجه ویژه او نزدیک ساختن مردمان به خداوند است بر این اساس زنده نگه داشتن شب قدر با عبادت از عبادت در هزار ماه بهتر است. <ref>طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۳۲.</ref>

در برخی روایات شب قدر بر [[فاطمه (س)]] منطبق شده‌است و لیله را فاطمه و قدر را الله و لیلةالقدر را فاطمه (س) دانسته‌اند.[[امام صادق(ع)]] در روایتی فرموده هرکس فاطمه را آنگونه که شایسته اوست بشناسد و به مقامش معرفت پیدا بکند حتماً [[شب قدر]] را درک می‌کند و فاطمه را فاطمه نامیده‌اند چون مردم از معرفت او ناتوان هستند. <ref>کوفی، تفسیر کوفی، ج۱، ص۵۸۱.</ref>

در [[جوامع روایی]] شیعه، روایاتی از [[پیامبر اسلام(ص)]]، [[امام علی(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] نفل شده که [[فرشتگان الهی]] در شب قدر بر والیان بعد از رسول خدا که علی (ع) و یازده تن از فرزندان او هستند، نازل می‌شوند و از [[شیعیان]] می‌خواهد با سوره قدر بر اثبات وجود و زنده بودن [[امام زمان(عج)]] استدلال کنند؛ چراکه نزول فرشتگان در [[شب قدر]] برای ابلاغ تقدیر سال آینده مختص به زمان پیامبر(ص) نیست و در تمام سال‌ها جاری است؛ بنابراین پس از پیامبر اسلام(ص)، فرشتگان بر جانشین آن حضرت، که [[امام معصوم]] و شبیه‌ترین شخص به پیامبر است، نازل می‌شوند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۴۷-۲۵۲.</ref> [[شیعیان]] از این آموزه که شب قدر همیشگی است و نزول فرشتگان در این شب، حتمی است و از طرفی، این نزول نیازمند نزولگاهی قابل است، به وجود حجت در تمام زمان‌ها تا [[قیامت|روز قیامت]] استدلال کرده‌اند.<ref>رضوانی، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۷-۲۸۸.</ref>

[[علامه طباطبایی]] در باره «امر» در سوره قدر دو احتمال داده است یکی امر به معنای [[عالم امر]] در این صورت معنای آیه این است که [[فرشتگان]]  و [[روح القدس|روح]] در شب قدر به اذن پروردگارشان نازل شدنشان را آغاز می‌کنند و هر امر الهى را صادر مى نمایند.در این احتمال حرف «مِن» براى ابتدا خواهد بود، و در عین حال سببیت را هم مى رساند. احتمال دوم این که منظور از امر حوادثی است که قرار است اتفاق بیفتد در این صورت منظور آیه این است که فرشتگان و روح در [[شب قدر]] برای تدبیر تمام امور و حوادثی که قرار است اتفاق بیفتد در این صورت حرف«مِن» در جمله مِنْ كُلِّ أَمْرٍ برای تعلیل است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۳۲.</ref> ابن‌عربی در تفسیرش «مِنْ كُلِّ أَمْرٍ» را  معرفت  وجود و هستی، ذات و صفات، خواص، احکام، احوال، تدبیر و تسخیرِ تمام اشیاء دانسته است.<ref>ابن‌عربی، تفسیر ابن‌عربی، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۱۸.</ref>

[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع)]] در روایتی فرموده کسى که سوره «إنا أنزلناه» را در یکى از[[نمازهای یومیه| نمازهاى واجب]] بخواند، هاتف غیبى او را مورد خطاب قرار مى‌‏دهد: اى بنده خدا! خداوند هر گناهى را که تا کنون انجام داده بودى آمرزید عمل خود را از سر بگیر. <ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۴.</ref> در برخی روایات است که امام(ع) فرموده در شگفتم از کسی که در نمازهایش سوره قدر را نمی‌خواند چگونه نمازش قبول شود. <ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۴، ص ۷۶۱.</ref>در برخی از کتب فقهی بر مستحب بودن خواندن سوره قدر در رکعت اول و [[سوره توحید]] در  رکعت دوم هر نماز تأکید شده است بلکه حتی پس از شروع در خواندن غیر این دو سوره نمازگزار می‌تواند رهایشان کند و در عوض این سوره‌ها را بخواند و پاداش قرائت هر دو سوره را داشته باشد. <ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۱۴۶.</ref>

۸-خواندن سوره قدر در[[شب قدر]] و نیز هزار مرتبه در شب ۲۳ [[ماه مبارک رمضان]] توصیه شده و آثاری برایش در روایات ذکر شده است. <ref>الاقبال، سیدبن طاووس، ج۱، ص ۳۸۲.</ref>درروایت  است که هر کسى  سوره قدر را هفت مرتبه نزد قبر[[ ایمان| مؤمنى]] بخواند خداوند متعال فرشته‌اى را به آنجا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور می‌شود و وقتى خداوند میّت را از قبر بیرون آورد به واسطه آن فرشته  هول و هراس را از او بر طرف می‌کند تا داخل[[ بهشت| بهشتش]] نماید. <ref>نوری، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۷۱.</ref>مرحوم [[شیخ صدوق|صدوق]] در  [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]] از [[امام رضا علیه‌السلام|حضرت رضا]](علیه السلام)نقل کرده که فرمودند: هیچ بنده مؤمنى نیست که قبر برادر مؤمن خودش را زیارت کند و نزد او هفت مرتبه سوره (انا انزلنا فى الیلة القدر) را بخواند، مگر آنکه خداوند او و صاحب قبر را مى آمرزد.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۱.</ref>

* ابن‌عربی، محی‌الدین، تفسیر ابن‌عربی، تحقیق: محمدعلی عبدالوارث، بیروت، دار الکتب العلمه، ۲۰۰۱م/۱۴۲۲ق.

* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تصحیح عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، [بی‌تا]

* سید بن طاووس، الاقبال، تحقیق وتصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.

* طوسی، محمد بن حسن،  مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت،  مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.  

* کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح للکفعمی (جنة الأمان الواقیة)، قم، دار الرضی، ۱۴۰۵ق.