آیه نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز تمیزکاری |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز افزایش جزیی شناسه |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| آیات مرتبط= | | آیات مرتبط= | ||
}} | }} | ||
'''آیه نَبَأ''' ششمین آیه [[سوره حجرات|سوره حُجُرات]] است که در [[ | '''آیه نَبَأ''' ششمین آیه [[سوره حجرات|سوره حُجُرات]] است که در [[اصول فقه]]، به عنوان دلیلی بر حجیت [[خبر واحد]] بررسی می‌شود. بیشتر [[تفسیر|مفسران]]، [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه را ماجرایی می‌دانند که در آن، [[اسلام|مسلمانان]] بر اساس خبر [[ولید بن عقبه|ولید بن عُقبه]]، قصد حمله به قبیله [[بنی المصطلق|بنی‌المُصطَلَق]] را داشتند اما نزول این آیه سبب شد که از خبر خبر ولید تحقیق نموده و به نادرستی آن پی ببرند. | ||
==متن و ترجمه آیه== | ==متن و ترجمه آیه== | ||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
نسخهٔ ۱ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۱۱
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام آیه | آیه نبأ |
| واقع در سوره | حُجُرات |
| شماره آیه | ۶ |
| جزء | ۲۶ |
| اطلاعات محتوایی | |
| شأن نزول | اعزام ولید بن عُقبه از جانب پیامبر(ص) برای جمع‌آوری زکات، به سوی قبیله بنی‌المُصطَلَق |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | فقهی . اخلاقی |
| سایر | حجیت خبر واحد |
آیه نَبَأ ششمین آیه سوره حُجُرات است که در اصول فقه، به عنوان دلیلی بر حجیت خبر واحد بررسی می‌شود. بیشتر مفسران، شأن نزول این آیه را ماجرایی می‌دانند که در آن، مسلمانان بر اساس خبر ولید بن عُقبه، قصد حمله به قبیله بنی‌المُصطَلَق را داشتند اما نزول این آیه سبب شد که از خبر خبر ولید تحقیق نموده و به نادرستی آن پی ببرند.
متن و ترجمه آیه
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَیٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ (آیه۶)
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر فاسقی برایتان خبری آورد، نیک وارسی کنید، مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و [بعد،] از آنچه کرده‌اید پشیمان شوید.
شأن نزول
مفسران دو شأن نزول برای این آیه ذکر کرده‌اند: بیشتر مفسران نوشته‌اند که آیه در خصوص ولید بن عُقبه، نازل شده است که پیامبر(ص) او را برای جمع‌آوری زکات، به سوی قبیله بنی المُصطَلَق اعزام کرده بود.[۱] به گفته فضل بن حسن طبرسی در مجمع البیان هنگامی که قبیله بنی مصطلق باخبر شدند که نماینده رسول خدا(ص) به سوی آنان می‌آید، به استقبال او آمدند، اما ولید به جهت دشمنی‌ای که در جاهلیت با آنان داشت تصور کرد که آنان به قصد کشتنش آمده‌اند. از این رو نزد پیامبر(ص) بازگشت و گفت: آنها از پرداخت زکات خودداری کرده‌اند. پیامبر(ص) تصمیم گرفت با آنها پیکار کند که این آیه نازل شد و به مسلمانان دستور داد که هر گاه فاسقی خبری آورد درباره آن تحقیق کنید.[۲]
برخی نیز گفته‌اند: آیه درباره ماجرای تهمت به ماریه همسر پیامبر(ص) نازل شده است. در این داستان حضرت علی(ع) که مأمور مجازات خاطی بود، از پیامبر(ص) پرسید که آیا می‌تواند در صورتی که مشاهداتش برخلاف گفته‌های دیگران بود، به شایعات اعتماد نکند. پیامبر(ص) هم به او چنین اجازه‌ای داد. در پایان معلوم شد که گناهی صورت نگرفته و شایعات دروغ بوده است.[۳]
آیه نبأ و حجیت خبر واحد
در اصول فقه، از آیه نبأ، برای اثبات حجیت خبر واحد بحث شده است.[۴] البته اصولیان درباره اثبات حجیت خبر واحد از طریق این آیه، اتفاق‌نظر ندارند. محمدحسین نائینی استناد به آن را برای اثبات حجیت خبر واحد، صحیح دانسته است[۵] اما شیخ انصاری بر این باور است که آیه، بر حجیت خبر واحد دلالت ندارد.[۶]
پانویس
منابع
- انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاُصول، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۶ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش.
- مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
- نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.