حرام ابدی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
== اسباب== | == اسباب== | ||
در [[فقه اسلامی]] اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد | در [[فقه|فقه اسلامی]] اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد حرام ابدی می‌شود: | ||
*'''لعان:''' منظور از [[لعان]] این است که مردی همسر خود را به [[زنا]] متهم کند و برای درستی گفته‌اش، چهار شاهد نداشته باشد، در اینجا چهار مرتبه نزد [[حاکم شرع]] قسم یاد می کند که در گفتارش راستگوست و مرتبه پنجم می گوید لعنت خدا بر من اگر دروغ بگویم که با این عمل، حد [[قذف]] از او برداشته می شود و زن در این صورت مورد اتهام واقع می شود؛ مگر آن که چهار بار قسم یاد کند که شوهرش دروغ می گوید و در مرتبه پنجم می‌گوید غضب خدا بر من اگر دروغ بگویم که در این صورت زوجیت آنها از بین می رود و زن باید [[عده]] نگه دارد و تا [[حرام ابدی|ابد]] بر هم حرام می‌شوند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.</ref> | *'''لعان:''' منظور از [[لعان]] این است که مردی همسر خود را به [[زنا]] متهم کند و برای درستی گفته‌اش، چهار شاهد نداشته باشد، در اینجا چهار مرتبه نزد [[حاکم شرع]] قسم یاد می کند که در گفتارش راستگوست و مرتبه پنجم می گوید لعنت خدا بر من اگر دروغ بگویم که با این عمل، حد [[قذف]] از او برداشته می شود و زن در این صورت مورد اتهام واقع می شود؛ مگر آن که چهار بار قسم یاد کند که شوهرش دروغ می گوید و در مرتبه پنجم می‌گوید غضب خدا بر من اگر دروغ بگویم که در این صورت زوجیت آنها از بین می رود و زن باید [[عده]] نگه دارد و تا [[حرام ابدی|ابد]] بر هم حرام می‌شوند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.</ref> | ||
*'''سه طلاقه کردن همسر:''' بنا بر فقه [[شیعه]] اگر مردی همسر خود را سه بار [[طلاق]] دهد، مرد حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از [[محلل|مُحَلِّل]] (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.</ref> | *'''سه طلاقه کردن همسر:''' بنا بر فقه [[شیعه]] اگر مردی همسر خود را سه بار [[طلاق]] دهد، مرد حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از [[محلل|مُحَلِّل]] (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۱ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۱۱
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمی‌تواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
حرام اَبدی یا حرمت مؤبد، در مقابل حرام موقت و به معنای حرام بودن ازدواج مرد و زنی برای همیشه است. در فقه شیعه، زنای محصنه، لعان، خواندن صیغه عقد در زمان عده و احرام، لواط با پسر، پدر و برادر زنی و طلاق همسر پس از مرتبه نهم موجب حرام شدن ازدواج زن و مرد برای همیشه می‌شود.
اصطلاح «حرام ابدی» در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است. ماده‌های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.
مفهوم‌شناسی
حرام ابدی، در مقابل حرام موقت و به معنای حرام بودن ازدواج مرد و زنی برای همیشه است.[۱] اصطلاح حرام ابدی دو کاربرد دارد:
- حرام بودن همیشگی ازدواج با محارم (نَسبی، رِضاعی و سَببی).[۲]
- حرام بودن همیشگی ازدواج با غیرمحارمی که ازدواج با آنان جایز است؛ اما در اثر ایجاد و بروز موانعی، ازدواج با آنها برای همیشه حرام می‌شود.[۳]
این اصطلاح در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است.[۴] ماده‌های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.[۵]
اسباب
در فقه اسلامی اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد حرام ابدی می‌شود:
- لعان: منظور از لعان این است که مردی همسر خود را به زنا متهم کند و برای درستی گفته‌اش، چهار شاهد نداشته باشد، در اینجا چهار مرتبه نزد حاکم شرع قسم یاد می کند که در گفتارش راستگوست و مرتبه پنجم می گوید لعنت خدا بر من اگر دروغ بگویم که با این عمل، حد قذف از او برداشته می شود و زن در این صورت مورد اتهام واقع می شود؛ مگر آن که چهار بار قسم یاد کند که شوهرش دروغ می گوید و در مرتبه پنجم می‌گوید غضب خدا بر من اگر دروغ بگویم که در این صورت زوجیت آنها از بین می رود و زن باید عده نگه دارد و تا ابد بر هم حرام می‌شوند.[۶]
- سه طلاقه کردن همسر: بنا بر فقه شیعه اگر مردی همسر خود را سه بار طلاق دهد، مرد حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از مُحَلِّل (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).[۷]
- افضاء: یکی کردن مجرای بول و حیض است.[۸] اگر یک مردی، زنی را قبل از آن که به سن بلوغ رسیده باشد، افضاء کند، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود و برای همیشه نمی‌تواند با او ازدواج کند.[۹]
- زنا: بنا به دیدگاه مشهور فقها اگر مردی با مادرِ زنی یا با دختر او، پیش از ازدواج با آن زن، زنا کند، آن زن برای همیشه بر او حرام می‌شود و نمی‌تواند با او ازدواج کند.[۱۰] همچنین زنا كردن مرد با زن شوهردار و زنی كه در عدّه طلاق رجعی است، موجب حرمت ابدی آن زن بر مرد می‌شود.[۱۱]
- لواط: اگر مردی با پسر، برادر یا پدر یک زنی، پیش از ازدواج با آن زن لواط کرده باشد، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود.[۱۲]
- ازدواج در حال عدّه: ازدواجِ دائم یا موقت، با زنی که در عدّه شخص دیگری است، چه عدّه طلاق رجعی باشد یا عدّه طلاق بائن و یا عده وفات، جایز نمی‌باشد[۱۳] و چنان‌چه ازدواج، با علم به آن که زن در عده است و علم به حرمت ازدواج در این حالت باشد؛ چه آمیزش صورت گرفته باشد یا صورت نگرفته باشد، زن بر مرد حرام ابدی می‌شود[۱۴] و در صورت جهل، اگر دخول صورت گرفته باشد، زن بر مرد حرام ابدی می‌شود؛ اما اگر دخول صورت نگرفته باشد، زن بر مرد حرام ابدی نمی‌شود و فقط عقد ازدواج باطل می‌شود و پس از اتمام عده می‌تواند با آن زن ازدواج کند.[۱۵]
- احرام: ازدواج مرد یا زن در حال احرام، حرام و باطل است.[۱۶] ازدواج، با علم به حرام بودن آن در این موقعیت، حتّی بدون آمیزش، موجب حرمت ابدی زن بر مرد است.[۱۷] در صورت جهل بنابر مشهور، حتی اگر آمیزش کرده باشند، تنها عقد باطل است.[۱۸]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- اکبری، محمود، احکام روابط محرم و نامحرم، قم، انتشارات فتیان، ۱۳۹۲ش.
- حجتی اشرفی، مرتضی، مجموعه قوانین اساسی- مدنی با آخرین اصلاحات و الحاقات، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۸ش.
- خمینی، روح الله، تحریر‌الوسیله، قم، مؤسّسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمينی، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، كنگره جهانى هزاره شيخ مفيد، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- شهید ثانی، زین الدین الجبعی العاملی، الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، قم، انتشارات داوری، ۱۴۱۰ق.
- شهید ثانی، زین الدین الجبعی العاملی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعيليان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- مجتهدی تهرانی، احمد، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبه، قم، مؤسسه در راه حق، ۱۳۸۱ش.
- مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، قم، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش.
- مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعة‌الفقهیة، قم، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار إحياء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
پیوند به بیرون
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲۹۱.
- ↑ اکبری، احکام روابط محرم و نامحرم، ۱۳۹۲ش، ص۲۴.
- ↑ مجتهدی تهرانی، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبه، ۱۳۸۱ش، ص۱۸-۱۹.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۲.
- ↑ حجتی اشرفی، مجموعه قوانین اساسی-مدنی، ۱۳۷۸ش، ص۲۲۷-۲۲۸.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.
- ↑ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۱۹.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۰۴-۱۰۵.
- ↑ شهید ثانی، مسالک‌الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۲۹۷-۲۹۸.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۴۶.
- ↑ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعة‌الفقهیة، ۱۴۲۹ق، ج۱۰، ص۴۷۳.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.