غزوه ابواء
 موقعیت جغرافیایی ابواء | |
| زمان | ماه صفر سال دوم هجری قمری |
|---|---|
| مکان | ابواء |
| مختصات | ۲۳°۰۶′۳۳″شمالی ۳۹°۰۵′۴۰″شرقی / ۲۳٫۱۰۹۲۶°شمالی ۳۹٫۰۹۴۳۳°شرقی |
| نتیجه | صلح با قبیله ضمره |
| علت جنگ | مقابله با اقدامات تهدیدآمیز قبیله ضمره |
| فرماندهان | |
| فرماندهان جنگ | پیامبر اسلام (ص) |
| نیروها | |
| مهاجران قبیله ضمره | |
غَزوه اَبواء یا وَدّان نخستین غزوه پیامبر(ص) بود که در ماه صفر سال دوم هجری روی داد. هدف این غزوه مقابله با اقدامات تهدیدآمیز قبیله ضمره بود. قبیله ضمره با آگاهی از حضور پیامبر در منطقه تقاضای صلح کردند و پیامبر نیز در بین راه و در منزلگاه ابواء با آنان پیمان صلح بست.
منطقه ابواء
اَبْواء نام روستای بزرگی در نزدیک ودّان میان راه مکه و مدینه قرار دارد.[۱] آمنه بنت وهب مادر گرامی پیامبر(ص) در این مکان دفن شده است.[۲]
زمان غزوه
این غزوه که به ودّان نیز شهرت دارد، نخستین غزوه پیامبر با مشرکان است که در سال دوم هجری روی داد. برخی زمان این غزوه را در ماه صفر سال دوم هجری که یازدهمین ماه هجرت بود نوشته‌اند[۳] و برخی وقوع آن را پس از دوازده ماه اقامت در مدینه ثبت کرده‌اند.[۴]
پیامبر(ص) در حالی که سعد بن عباده را در شهر جانشین خود قرار داده بود با ۶۰ سوار از مهاجران به قصد کاروان قریش و قبایل ساکن منطقه چون بنی‌ضمرة بن کنانه از مدینه بیرون رفت. در این غزوه فردی از انصار حضور نداشت.[۵] در این روز پرچم در دست حمزة بن عبدالمطلب بود.[۶]
با حضور در سرزمین ابواء پیامبر نشانی از قریش ندید. در آنجا بنی ضمره برای آشتی و صلح به حضور پیامبر(ص) آمدند و مخشی بن عمرو ضمری كه در آن زمان ریاست قبیله مذكور را به عهده داشت پیمان صلحی با مسلمانان امضاء کرد.[۷]
مفاد پیمان صلح
در این قرارداد صلح مقرر شد که:
- (على ألا يكثروا عليه) نیرویی را بر علیه یکدیگر جمع نکنند.
- (لا يعينوا عليه أحدا) در جمع آوری نیرو، کمک کننده دشمن یکدیگر نباشند. [یادداشت ۱]
در نهایت، پیامبر اسلام با گذشت پانزده شب از آغاز سفر، به مدینه بازگشت.[۸]
پانویس
- ↑ ابن‌رسته، الاعلاق النفیسه، ۱۸۹۱م، ج۷، ص۱۷۸.
- ↑ ابن هشام، سیره نبوی، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۷۷.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۳۶۹ش، ص۸.
- ↑ طبرسی، إعلام الوری، دار الکتب الإسلامیة، ص۷۲.
- ↑ ابن هشام، سیره نبوی، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۳۹۲؛ بلاذری، انساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۸۸.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۱۹، ص۱۸۷.
- ↑ ابن هشام، سیره نبوی، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۳۹۲؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۲۵.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۴۰۹، ج۱، ص ۱۲.
یادداشت
- ↑ همین محتوا با الفاظی متفاوت در منابع دیگر، ذکر شده است. ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.
منابع
- ابن‌اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، ترجمه ابوالقاسم حالت، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۷۱ش.
- ابن‌رسته، احمد، الاعلاق النفیسه، لیدن، بریل، ۱۸۹۱م.
- ابن‌سعد، محمد بن سعد بن منيع، الطبقات الكبرى، تحقيق محمد عبد القادر عطا، بيروت، دارالكتب العلمية، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌هشام، عبدالملک، سیره نبوی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، کتابچی، چاپ پنجم، ۱۳۷۵ش.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق سهیل ذکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، بی‌تا.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
- واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الأعلمى، چاپ سوم، ۱۴۰۹.
- واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم، ۱۳۶۹ش.
- سایت پژوهه
